"Mladic´in ifadeleri tehditlerle doluydu"

Bosna Hersek´in doğusundaki Srebrenitsa´nın, Temmuz 1995´te Sırp askerleri tarafından ele geçirilmesinin ardından Sırp komutan Ratko Mladic´in BM askerleri ve şehirdeki Boşnakların "temsilcileri" ile yaptığı görüşmelere katılan Nesib Mandzic isimli öğretmen, Mladic´in görüşmelerdeki ifadelerinin tehditlerle dolu olduğunu anlattı.

Görüntüleri daha sonra birçok belgesel ve haberde de kullanılan "sözde" müzakerelere katılan üç Boşnak´tan biri olan Mandzic, Lahey´deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinin (ICTY) Mladic hakkında yarın açıklayacağı kararın arifesinde AA muhabirine konuştu.

Mandzic, Sırp askerlerinin Srebrenitsa´da yaptıklarını unutmanın ve affetmenin imkansız olduğunu belirterek "Srebrenitsalı bir lise öğretmeniydim. Yakılan evler, sürgünler ve katliamlar arasında çok acı günler yaşadık." dedi.

Sırp askerlerinin Srebrenitsa´ya girmesiyle insanların büyük çoğunluğunun Potoçari´deki BM üssüne sığındığını anlatan Mandzic, "Bu üs de Sırp askerleri tarafından kuşatılmıştı. BM askerlerine rağmen durum kötüydü. Hollandalı BM askerlerinin Sırpları durduracağını düşünmüştük." diye konuştu.

Hollandalı askerlerin görev yaptığı BM üssünde 5 binden fazla kadın ve çocuk olduğunu belirten Mandzic, Hollandalı askerlerin girişimiyle Mladic´in de katılacağı bir "müzakere" toplantısı planlandığını, üsten seçilen Boşnak temsilcilerin görüşmeye gittiğini söyledi.

Mandzic, en fazla 1,5 saat süren iki görüşme yapıldığını kaydederek "Mladic´in ifadeleri tehditlerle doluydu. Boşnakların hayatta kalıp kalmamasının, bir öğretmen olan benim elimde olduğunu söylüyordu. Aslında Srebrenitsa´daki Boşnak halkının kaderinin kendi ellerinde olduğunu söylüyordu." ifadelerini kullandı.

Mladic´in, uluslararası kurumların ya da Boşnak halkının temsilcileri, kadın, yaşlı ya da çocuklarla yaptığı konuşmalarında adeta "nabza göre şerbet verdiğini" söyleyen Mandzic, eski Sırp komutanın kendi yazdığı senaryoda farklı rollere büründüğünü belirtti.

Mandzic, "müzakere" olarak adlandırılan toplantıların aslında BM ve Bosna Hersek kurumlarıyla "oyun oynamak" için yapıldığını ifade ederek "Korkuyordum. Savunmasızdık. Desteğimiz de yoktu. BM´den yardım gelmiyordu. Müzakere dedikleri şey tamamen saçmalıktı." dedi.

Üsse sığınan erkeklerin, Sırp askerleri tarafından ailelerinden ayrılmaya başlamasıyla bir şeylerin ters gittiğini anladıklarını ve bu insanların varlığına dair kanıt bırakmak için oradakileri kayıt altına aldıklarını anlatan Mandzic, "Tüm bunlar müzakerelerden sonra oldu. Kayıtları gizlice yaptık. Amacımız, orada Boşnak erkek, kadın, yaşlı ve çocukların bulunduğunu göstermekti. O kayıtlar şimdi BM arşivlerinde tutuluyor. Ben, Hollanda askerlerinin tercümanlarıyla 21 ya da 22 Temmuz´da Srebrenitsa´dan ayrıldım." diye konuştu.

Ratko Mladic ve Srebrenitsa soykırımı

Mladic, 12 Mart 1942´de Bosna Hersek´in Kalinovik beldesinde doğdu. Belgrad´daki Yugoslav Halk Ordusu (JNA) Askeri Akademisinde eğitim alan Mladic, önce JNA, ardından Bosna Hersek´te kurulan Sırp Cumhuriyeti Ordusunda (VRS) görev yaptı. Mladic, Bosna´daki savaş boyunca Sırp askerlerinin komutanlığını yaptı.

Bosna´daki savaşın ardından 15 yıl saklandıktan sonra 26 Mayıs 2011´de Sırbistan´da yakalanan Mladic, 31 Mayıs 2011´de Lahey´deki mahkemeye teslim edildi.

Mladic hakkında, aralarında Srebrenitsa Soykırımı´nın da bulunduğu birçok insanlığa karşı suç ve savaş yasalarını ihlal etmek suçundan müebbet hapis cezası isteniyor.

İddianamenin Srebrenitsa Soykırımı ile ilgili ikinci maddesinde, 6 Temmuz 1995´te Mladic komutasındaki Sırp birliklerinin Srebrenitsa´ya saldırdığı hatırlatılırken, bundan sadece birkaç gün sonra Mladic´in Srebrenitsa´daki Müslüman erkeklerin öldürülmesi, kadın, çocuk ve yaşlıların ise zorla ayrılması hedefini formüle ettiği kaydediliyor. Srebrenitsa´da öldürülen binlerce kişinin "suçu saklamak" amacıyla toplu mezarlara gömüldüğü de iddianamede yer alıyor.

Srebrenitsa´da yapılan soykırımda 8 binden fazla Boşnak erkeğin hunharca katledildiği biliniyor. Yıllar sonra toplu mezarlardan çıkarılan cesetler, her yıl 11 Temmuz´da yapılan törenle Potoçari Anıt Mezarlığı´nda toprağa veriliyor.