Afganistan´daki iç savaşın ana aktörlerinin anlaşmaya yakın olması, Hindistan´ı bu ülkedeki nüfuzu ve on yıldır yaptığı milyarlarca dolar yatırımı konusunda endişeye sevk ediyor.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, ikinci döneminin ilk yıllık bütçesinde, Afganistan´daki kalkınma projelerine yaklaşık 58 milyon dolar (327 milyon Türk lirası) ayırdı.
Bununla birlikte, Yeni Delhi yönetimi Kabil´de hükümetin devrilmesi ihtimaline karşı, İran´daki Çabahar Limanı için planladığı 21,8 milyon dolarlık yatırımı 2019-2020 yılı için 6,5 milyon dolara düşürdü.
ABD, geçen kasımda bu limanı İran´a karşı yaptırımlarından çıkarmıştı. Hindistan da limanın iki rıhtımı ve konteynır terminali için 85,21 milyon dolar yatırım ve gelecek birkaç yıl için 22,95 milyon dolar giderini karşılama sözü vermişti.
Komşusu Pakistan ile bitmeyen çatışmaları göz önüne alınınca Çabahar Limanı, Hindistan için sadece Afganistan´a bağlanma anlamında değil, Orta Asya ve Rusya´nın bazı kesimlerine erişimi denetleme anlamında da oldukça stratejik nokta sayılır.
- Barış görüşmelerinin dışında bırakıldı
Uzmanlar, Hindistan´daki endişenin, Afganistan´a 650-750 milyon dolar civarında insani ve ekonomik yardım yaparak bölgedeki en fazla yardım eden ülke olmasının ardından barış görüşmelerinin dışında bırakılmasından kaynaklandığını belirtiyor. Ayrıca ABD, Rusya ve Çin´in Taliban ile anlaşma yapma çabalarına Pakistan´ın da dahil olması Hindistan´ı geriyor.
Hindistan´ın eski Kabil Büyükelçisi Rakesh Sood, müzakere masasında ne Hindistan´ın ne de Afgan hükümetinin kendine yer bulamadığına dikkati çekerek, müzakerelerin Afganistan´daki savaşı bitirmeyeceği uyarısı yaptı.
Görüşmelerin temel amacının barış değil ABD askerlerinin ülkeden ayrılması için bir bahane bulmak olduğunu belirten Sood, Pakistan´ın Taliban´a sabırla yaptığı yatırımın karşılığını aldığını savundu.
Sood, "ABD çıktıktan sonra en uzun savaşının sona erdiğini duyuracak ancak bu Afganistan´daki çatışmayı sonlandırmayacak çünkü barış şu anki görüşmelerin gerçek amacı asla olmadı. Bu nedenle Afganlar ve Hintler haksızlığa uğratılmış hissediyor." değerlendirmesini yaptı.
Eski Afgan Büyükelçi Shaida Abdali de Hindistan´ın ülkesindeki sivil yapıları güçlendirmek için ortaya koyduğu 18 yıllık çabaların korunmasının bir yolu bulunması gerektiğini kaydetti.
Abdali, "Hindistan´ın Afganistan´da ortaya çıkan duruma kayıtsızlığının muhtemelen uzun vadede bir bedeli olacak." görüşünü paylaştı.
- Hindistan Afganistan´da geçici hükümet ve seçimlerin ertelenmesini istemiyor
Hindistan için daha endişe verici bir konu da ABD´nin Kabil Büyükelçisi John Bass´ın Afganistan´da 28 Eylül´de düzenlenmesi planlanan devlet başkanlığı seçimlerinin Taliban ile barış süreci tamamlanıncaya kadar ertelenebileceğini açıklaması oldu.
Yeni Delhi bu fikre şiddetle karşı çıktı. Adının açıklanmasını istemeyen üst düzey Hint bir yetkiliye göre, Ulusal Güvenlik Danışmanı Ajit Doval ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile son görüşmesinde, meşru hükümet temsilcilerinin müzakerelerde yer almasının gerekli olduğunu açık şekilde iletti.
Doval ayrıca Pompeo´ya Afganistan´da seçimlerin yapılmasının önemini de anlattı.
