İnsanların belki de en çok hoşuna giden “seni seviyorum” cümlesidir. Samimi veya riya bu söz çokça söylenir dünyamızda.
Ancak en çok zarar görenler, en çok mağdur olanlar, en çok hayal kırıklığına uğrayanlar da ne yazık ki sevenler sevilenler oluyor.
Peki ama neden? Eksiklik nerede?
Nedeni de eksiklik de sevginin yanında saygının olmamasında.
İnsanlar birbirlerini seviyorlar ve fakat birbirlerine saygı duymuyorlar. Sevgi tümüyle duygusal bir ilişki biçimi olduğu için hemencecik değişebilir; anlık olarak nefretle yer değiştirebilir.
Ancak saygı, hürmet öyle değildir. Saygı duyguya değil akla dayanır; rasyoneldir. Bu sebeple sevdiklerimize saygı duyabildiğimiz gibi muhaliflerimize, rakiplerimize ve hatta kimi düşmanlarımıza da saygı duyabiliriz.
Saygı veya hürmet bir hakkediştir. Mesela yaşına hürmeten yaşlılara; ilmine hürmeten âlimlere; makamlarına hürmeten liderlere, amirlere; hallerine hürmeten takva sahiplerine, zahitlere; emeklerine hürmeten çalışanlara; konumlarına hürmeten; öğretmenlere; annelik ve babalık değerlerine hürmeten anne ve babaya, yakınlığına hürmeten dosta saygı duyarız.
İnsani ilişkilerimizdeki olumsuzlukların, insanî problemlerimizin pek çoğunun söz konusu saygısızlıktan kaynaklandığını görüyorum. Birbirimizi seviyoruz ama saygı duymuyoruz.
Halbuki sevmesek bile, tanımasak bile taşıdığı veya sahip olduğu meziyetlerinden dolayı saygı duyabiliriz ve bu ilişkilerimizi kesinlikle yüksek ve kaliteli bir düzeyde tutmamızı sağlayacaktır.
Sevgide değer verme olmaz çoğu zaman; bazen değersiz, pespaye şeyleri de sevebiliriz. Ancak saymak, hürmet etmek yüzde yüz değer vermekle alakalı bir tavırdır. Değer verdiğimize saygı duyarız, dahası duymamız gerekir. Saymıyorsak değer vermiyoruz demektir.
Çevremize tekrar ama bu gözle bakmakta fayda var sanırım; sevdiklerimize saygı da duyuyor muyuz; bozuk ilişkilerimizin, küskünlüklerimizin, kavgalarımızın, savaşlarımızın sebebi karşımızdakinin hakkını gözetmeme, saygısızlık yani değer vermeme olabilir mi?