5 Kasım 2024’te yapılacak olan ABD Başkanlık seçimlerine 20 ay kaldı. Adaylığını ilk duyuran isimse önceki ABD Başkanı Donald Trump idi. Trump dışında Cumhuriyetçi Parti’den aday olacaklarını duyuran isimlerse, John Bolton ve Nikki Haley oldu. Bolton ve Haley, Trump için kolay lokmalar. Adaylık için göz kırpan ABD eski Başkan Yardımcısı Mike Pence ile Dış İşleri eski Bakanı Mike Pompeo’nun da ön seçimlerde Trump’ı yenmeleri mümkün gözükmüyor.
Trump’ın gerçek rakibi, aday olması halinde Florida Valisi Ron DeSantis. Trump, DeSantis’in Demokrat rakibine 20 puan fark atarak valiliği kazanmasından mutlu olmadı. Tam aksine her fırsatta DeSantis’in başarısını küçümsedi. Ancak Cumhuriyetçiler’in çok önemli bir kesimine göre, 44 yaşındaki DeSantis 2024 seçimlerini kazanacak yegâne isimdir. Bu yüzden Trump, DeSantis’in yükselen siyasî kariyerine duyulan ilgiden rahatsız olduğunu bile gizleyemiyor.
Küçük düşürücü nitelikte lâkap takmayı çok seven Trump, DeSantis’den de “sahte sofu” anlamına gelen “Ron DeSanctimonious” diye söz etmişti. DeSantis’in “Trumpist” parti tabanından yoğun ilgi ve destek görmesi Trump’ı bir hayli öfkelendiriyor, tedirgin ediyor. Trump hafta sonu gerçekleştirdiği ilk etkinlikte yine DeSantis’e saldırdı. Sessiz ve derinden yüzen DeSantis ise aday olacağını açıklamadığı gibi Trump’ın saldırılarına da cevap vermiyor.
Trump döneminde en üst düzeylerde görev yapmış birçok isim yazdıkları kitaplarla kendi rollerine dikkat çektiler. Dönemin ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, BM Temsilcisi Nikki Haley, Ulusal Güvenlik Danışmanları John Bolton ve H. R. McMaster ile Savunma Bakanı Mark Esper bu isimler arasındaydılar. McMaster, Bolton ve Esper görevlerinden Trump tarafından azledilmiştiler. Bu isimlerin kitaplarında “Trump eleştirisi” öne çıkıyor tabii.
Kitap furyasına son katılan isimse, Trump’ın önce “CIA Başkanı”, ardından Dış İşleri Bakanı yaptığı Mike Pompeo oldu. Pompeo, Trump’ın en üst sıradaki kabine üyeleri arasında kovulmadan görevini tamamlamayı başarmış tek isimdi. Neocon’ları aratmayan nitelikte bir şahin ve bağnaz bir “Evanjelik Hıristiyan-Siyonist” olan Pompeo birçok başlıkta Trump’la çeliştiği halde sadık kalmayı beceren bir esneklik gösterdi. Bu yüzden birçok yazar Pompeo’yu her durumda Trump’ın yüzüğünü öperek kendini kurtaran şanlı bir dalkavuk olarak niteliyor.
Pence ve Haley gibi, Pompeo’nun “Asla Bir Santim Verme: Sevdiğim Amerika İçin Savaşmak” başlıklı kitabı da Başkan adaylığı için bir ön yoklama ve medyada gündem olma aracı. Pompeo’nun 2024 seçimlerinde Başkan adayı olacaklarını duyuran Haley ve Bolton’a yönelttiği suçlamalar dikkat çekiciydi. Haley’yi “daha fazla İsrail’ci” olmamakla suçlayan Pompeo, Bolton’ın ise kitabında gizli bilgileri ifşâ ettiği için hapis yatması gerektiğini savunuyor. Pompeo’nun iddiasının aksine Haley BM Temsilcisi’yken adeta İsrail Büyükelçisi gibi çalıştı. Bu yüzden” İsrail Lobisi” Haley’yi “sıkı İsrail yanlısı” olarak sarıp sarmalıyor.
Pompeo, Haley’nin Mike Pence’i bertaraf ederek Başkan Yardımcılığı koltuğuna oturmak için Beyaz Saray’da Trump’ın kızı İvanka ve damadı Jared Kushner ile entrikalar çevirmekle de itham ediyor. Söz konusu iddiaları reddeden Haley’ye göreyse Pompeo kitabının satışını artırmak için yalana ve dedikoduya sarılıyor. Diğer yandan Pompeo, Mike Pence de laf sokuştururken Trump’a övgüler yağdırmaya devam ediyor. Galiba Pompeo, Trump’ın adaylıktan çekilmesi veya hukuken engellenmesi halinde onun desteğini alacağını düşünüyor.
Trump’ın da yaptığı gibi, diplomasiyi küçümseyen Pompeo, Dış İşleri Bakanı’yken duruşunun “Savunma Bakanı duruşu” olduğunu söylüyor. Trump Yönetimi’ndeki en İsrail yanlısı Bakan’ın kendisi olduğunu savunan Pompeo İsrail ile ilişkinin ABD’nin İngiltere dahil olmak üzere diğer bütün ilişkilerinin üstünde yer aldığının altını kalın bir şekilde çiziyor. Pompeo daha da ileri giderek, İsrail’in her Amerikalının güvenliği ve refahı için çok önemli olduğunu ileri sürüyor.
Amerikalı yazar Tim Weiner “Washington Post”ta yayınlanan bir yazısında Pompeo’nun kitabını “yılan çukuru” olarak niteliyordu. Kitabın diline nefretin hâkim olduğunu kaydeden Weiner, Pompeo’nun kobra yılanından bile daha fazla zehir saçtığına dikkat çekiyordu.
