Dünya Bülteni´nden Emre Gül´ün "Üss-i Zafer" adlı kitap ile ile ilgili "Tarih Dosyası " içerisinde yayımlanmış yazısı...
 |
"Osmanlı ordusu, özellikle 17. yüzyılın ikinci yarısından itibaren girdiği savaşlarda ardı ardına yenilgilere uğramaya başladı. Bu yenilgilerin amillerinden birisi de Yeniçeri teşkilatındaki bozulma idi. Ahmet Cevdet Paşa´nın ifadesiyle ?Devlet-i Aliyye´nin kalbinde bir seretan illeti?ne dönüşmüş olan bu ocaktaki disiplinsizlik bütün orduya yansıyor ve savaşlarda başarıya ulaşmayı engelliyordu.
Sultan III. Selim, bu kötü gidişata son vermek amacıyla tüm devlet kurumlarını kapsayan bir yenilik hareketine girişti. ?Nizam-ı Cedid?-Yeni Düzen-adını alan bu hareket içerisinde aynı adla, otoritesini sağlayabilmek için bir ordu da kurdu. Başarısızlıkla neticelenen ve III. Selim´in önce tahtına sonra canına mal olan bu hareketi, 1808´de II. Mahmud´un gerçekleştirdiği ?Sekban-ı Cedid? takip etti. Oldukça kısa ömürlü olan bu ordu, yeniçerilerin baskısıyla dağıtılınca zaman içerisinde saray, bürokrasi, ulema ve halk desteğini sağlayan Sultan II. Mahmud, 1826´ya gelindiğinde Yeniçeri Ocağı´nı tamamıyla kaldırmayı başardı.
Osmanlı tarihine ?Vaka-i Hayriyye?-Hayırlı Olay-olarak geçen bu hadisenin hemen ardından dönemin Vakanüvisi Sahhaflar Şeyhizade Mehmed Esad Efendi, ?Üss-i Zafer?-Zaferin Esası-adıyla Yeniçeri Ocağı´nın kaldırılışına dair bir kitap yazdı. Sultan II. Mahmud tarafından incelenerek basılmaya değer görüldü. Ve Ocağın kaldırılışından iki yıl sonra 1828 ?de ilk baskısı yapıldı. 1876 yılında ikinci baskısı yapılan eser 266 sayfaydı.
 |
Yeniçeri Ocağı teşkilatının zaman içerisinde nasıl bozulduğunu, yeni bir ordu kurulmasının lüzumunu, ?Eşkinci Ocağı?nı, ayrıntılı bir şekilde anlatan Mehmed Esad Efendi, kitabında ayrıca Bektaşilik ve Bektaşilerin ocağa yardımına ilişkin bilgilerde vermekteydi. Osmanlı İmparatorluğu dışında uluslar arası bir ilgiye mazhar olan eser, Coussin Perceval tarafından 1833´te Fransızcaya çevrilmiş ve Paris´te basılmıştır. 1871´de Polychoronadies tarafından Yunancaya ve 1905´te Symrnov tarafından da Rusçaya tercüme edilmiştir.
Üss-i Zafer, devlet gözüyle yazılmış, dili oldukça ağır ve süslü bir eserdir. Yeniçeri Ocağı´nın kaldırılışını neredeyse günü gününe anlatan, döneminde kaleme alınmış bir kitap olması bakımından önem taşır. Dolayısıyla Yakınçağ Osmanlı Tarihi Kaynakları arasında birinci derece yer almaktadır. 2005 yılında Mehmet Arslan tarafından Latin harflerine aktarılmıştır.
Kaynaklar:
Mehmed Esad Efendi, Üss-i Zafer, 1241."
Kaynak: dunyabulteni.net
