Abdülkadir Özkan yazdı;
Yıllardan beri pek çok ustanın yanında çalışacak ve yetişecek çırak bulmakta zorlandığı gündeme geliyor. Bunun sebepleri de biliniyor ama meseleyi çözüme kavuşturacak ciddi bir adım atılmıyor. Konu önceki gün İTO Başkanı Şekib Avdagiç tarafından yeniden gündeme taşında Avdagiç’in açıklaması medyada, “Sanayi istihdamında yeni nesil sıkıntısı” ya da “Yeni nesil sanayiden uzaklaşıyor” başlıkları altında yer aldı. Birçok meslek dalında o alanda yetiştirecek çırak bulunmadığı için bir süre sonra bazı mesleklerde son temsilcilerin emekli olup kenara çekildiklerinde unutulup gidecek. Yani çok geçmeden soruna bir çözüm bulunması gerekiyor.
Bu noktada akla gelen önemli bir soru, “Yeni nesil saniyeden niçin uzaklaşıyor?” Aslında yeni nesil ya da gençler sanayiden gerçekten bilinçli olarak uzaklaşıyor mu, yoksa uzaklaştırıldı mı? Hemen belirteyim ki, yeni neslin bir kısmı sanayiden özellikle uzaklaşmış olabilir, masa başında çalışmak kolaylarına gelmiş olabilir ancak, gençlerin saniyeden uzaklaşmasını sadece onlara ve ailelerine yıkmak haksızlık olur diye düşünüyorum. Çeşitli mesleklerde çırak daha doğrusu yetiştirilecek eleman bulma sıkıntısı sırf İmam Hatiplerin önünü kesmek için zorunlu eğitimin 8 yıla çıkartılması ile başladı. Bu arada uygulanan politikalarla üniversite bir bakıma zorunlu istikamet haline getirildi. Gelinen noktada piyasa işsiz üniversite mezunları ile doldu. Yani, 20 yaşını geçmiş, baba eline bakan çocuklarımız psikolojik sıkıntılarda yaşamaya başladı. Peki, üniversiteyi bitirmiş de iş bulabilmiş olanlar nasıl bir ücret alıyorlar? Bu sorunun cevabını vermek bile istemiyorum. Çünkü genellikle işe başlangıçta asgari ücret geçerli. Ama iş bulabilmiş olmak günümüzde gençler için büyük bir başarı.
Gelelim gençlerimizin sanayiden uzaklaşmasına. Öncelikli olarak zorunlu eğitimin 8 yıla daha sonralarında 12 yıla çıkartılması ile gençler sanayiden, bir başka ifadeyle meslek sahibi daha doğrusu çırak olma duygusundan uzaklaştılar. Sonuçta bir mesleğe giremediği için gençlerde çıraklıktan uzaklaştı. Hâlbuki ilkokuldan sonra gençler meslek okullarına yönlendirilebilir, gerekirse belli bir sınıftan sonra onlara cep harçlığı verilebilir, böylece gençlerimiz hem okullarını sürdürmüş, hem de bir meslek sahibi olma imkânını bulmuş olurlardı. Neden bu olmadı? Liseye gelen gençler istedikleri bir meslek lisesinin imtihanını kazanamamış ise otomatik olarak düz liseye yöneldiler. Bir süre sonra düz liselere geçiş de imtihanla olmaya başladı. Daha doğrusu istediği bir liseye girmek için sınav gündeme geldi. Sonuçta bir yandan liseyi bitirmiş üniversite kapısına dayanmış gençler çoğalırken, öbür yandan da tam donanımlı yeteri kadar meslek lisesi de bulunmadığı için bu okullarda cazibesini kaybetti. Çünkü ortaya çıkan boşluğu doldurmak için genellikle belli dallarda meslek liseleri açıldı. Tam teşekküllü atölyesi olan okullar genellikle geçmiş yıllardan kalanlar oldu. Zorunlu eğitimi gündeme getirenler İmam Hatiplerin önünü keselim derken pek çok usta yanına çırak bulmaz hale geldi, hem de üniversite kapılarında yığılmalar olurken, üniversiteyi bitirenler ise her yıl işsizler ordusunu büyüttüler.
Bu böyle gitmemeli. Çünkü özellikle sanayide ciddi şekilde vasıflı ara elemana ihtiyaç var. Diyebilirim ki, kendisini yetiştirmiş bu elamanlar okullarını bitirdiklerinde üniversite mezunu kadar ücret alabiliyorlar. Çünkü üniversite mezunları ara elmanlar gibi fabrikada çalışmayı pek tercih etmiyorlar. Bu bakımdan sanayinin bugün ve gelecekte daha çok adına ister tekniker, ister vasıflı ara eleman diyelim meslek lisesi ya da meslek yüksek okulu mezunlarına ihtiyaç olacak. Eğer kısa sürede buna bir tedbir alınmazsa dışarıdan vasıflı ara eleman tedarik etme zorunda kalabiliriz.