Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, gelişen bilgi teknolojilerinin en çok etkilediği alanlardan birinin tıp olduğunu belirtti. Yüksek teknolojide yapay zeka kullanımının büyük önem taşıdığını vurgulayan Koca, dünyada sağlık alanında yapay zekanın yoğun olarak kullanılmaya başlandığını söyledi.
Türkiye’de yeni dönemde sağlıkta dijitalleşmenin hayata geçirildiğini dile getiren Koca, “Bu çerçevede yaygın bir veriye sahip olduğumuz için yapay zekayı da kullanmayı hedefledik.” dedi.
Koca, sağlıkta hizmet kalitesinin ve hizmete erişimin artırılması, gereksiz tetkiklerin önlenerek tasarruf sağlanması, teknolojinin etkin kullanılarak daha hızlı raporlama, tanı ve teşhis imkanının sağlanabilmesi için önemli çalışmalar yürütüldüğünü anlatarak, “Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) bünyesinde geçtiğimiz hafta içinde yönetim kurulu toplandı ve Sağlık Veri Araştırmaları ve Yapay Zeka Uygulamaları Enstitüsü kuruldu. TÜSEB çatısı altında veri araştırmalarını sağlıklı yapan, yapay zekayı da alt başlıkta kullanan ve hedefte hem vatandaşın sağlığa erişimini daha kolaylaştıran hem tasarruf ve denetim gibi imkanları sağlayan hem de tanı ve tedavide yol gösteren bir yaklaşım olacak.” diye konuştu.
Bakan Koca, yapay zeka ile ilgili üniversiteler bünyesinde de birçok çalışma yapıldığına dikkati çekerek, “Üniversitelerde aktif olan çalışmaları değerlendirmek ve desteklemek de istiyoruz.” ifadesini kullandı.
“Ön raporlamayı yapay zeka yapacak”
Yeni yılla birlikte bazı görüntüleme tekniklerinin raporlanmasında yapay zekanın kullanılacağını aktaran Koca, şöyle devam etti: “Bu sene mamografi, kafa tomografisi gibi bazı radyolojik görüntüleri robotik sistemlerle ön kontrolden geçireceğiz. Daha çok ön raporlama anlamında patolojik görüntüyü, milimetrik boyutuyla atlamamak noktasında yapay zekanın önden okuma yapması sağlanacak. Böylece hekimin önüne ön bir raporlama gelecek.
Hem hızlı hem de bir şey atlamama noktasında hekime yardımcı olan bir robotik sistem de önümüzdeki yıl devreye girecek. Sistem şüpheli bulduğu görüntüleri işaretleyerek raporlayacak, hekimin dikkatine sunacak. Bu şekilde hem küçüklüğü sebebiyle insan gözünden kaçabilecek lezyonların atlanması ve teşhisin gecikmesi engellenecek hem de raporlama kalitesi artacak.”
Robotik sistemlerin görüntüleme tekniklerinin raporlanmasında kullanılmasında hekimin her zaman devrede olacağının altını çizen Koca, “Robotik değerlendirme, hekimin işini kolaylaştıracak, en küçük görüntülerin de atlanmaması için hatırlatma yapan, hekimin bundan sonra yine okuma yaptığı bir robotik sistem olacak. Uzun vadede bu okumaların daha çok yapay zeka üzerinden şekilleneceğini de söyleyebilirim.” değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Koca, uzun bir süredir bazı alanlarda robotik cerrahinin de uygulandığı anımsatarak, “Yapay zekanın devrede olduğu cerrahi uygulamalar da önümüzdeki dönemde daha hızlı devreye girebilir. İnsan kaynağı her zaman önemini koruyacak. Robotlar, daha çok uygulamada kolaylığı sağlayacak. Kimi uygulamalarda ise robot daha aktif olabilir.” açıklamasını yaptı.
“477 bin gereksiz MR, tomografi ve mamografi çekiminin önüne geçti”
Dijitalleşme sürecinde hayata geçirilen ve tüm sağlık kuruluşlarını birbirine entegre eden kişisel sağlık kaydı sistemi olan e-nabız sistemine ilişkin de bilgi veren Koca, “Sistem, her kişinin bütün sağlık verilerinin toplandığı bir alandır. Şu an e-nabızın mobil kullanıcı sayısı 15,5 milyon oldu. Kullanıcı, bu verilerini istediği kişi ile paylaşabilir, görüntüler dahil olmak üzere verileri istediği hekime açabilir veya kapatabilir, randevusunu buradan alabilir, yakın eczaneye kadar birçok veriyi bulabilir, gerektiğinde gizleyebilen kişi istediğinde de açabilen bir sistem.” bilgisini paylaştı.
Yenilikçi e-sağlık uygulamalarını araştırdıklarını ve yenilerini hayata geçirdiklerini belirten Fahrettin Koca, “Neyim Var?” projesinin bunlardan biri olduğunu söyledi. Proje ile vatandaşların randevu taleplerinin doğru polikliniklere yönlendirmesinin yapılacağını anlatan Koca, “Online olarak sorulan sorulara verilen cevaplar ve geçmiş sağlık verileri ile zenginleştirilmiş bir yapay zeka algoritması kullanılarak hastaların uygun branşlara ve hastaneye yönlendirmesi sağlanacak. Ortalama yüzde 6 oranında hastanın yanlış bir polikliniğe gittiğini biliyoruz.” dedi.
Sağlık Bakanı Koca, ayrıca gereksiz tetkik ve müdahalelerin önlenmesi noktasında dijital sistemlerin büyük kolaylık sağladığına işaret ederek, “Yayımladığımız genelgeyle hekimler, hastanın önceki tetkiklerini sistem üzerinden incelemeden yeni tetkik istemi yaparsa SGK tarafından ödemesi yapılmıyor. Bu sayede eylülden bu yana 477 bin gereksiz MR, tomografi ve mamografi çekiminin önüne geçtik.” bilgisini paylaştı.