İnsanlığın araçla amacı birbirine karıştırması, neredeyse insanlık tarihi kadar eski? Var olmak, açlıktan ölmemek için avlanma ihtiyacı ve bunun için de silahı geliştirmesi mesela? Bir gün, o silahların ticaretini yapabilmek için insanların savaşlar çıkarıp birbirlerini yiyeceklerini kim düşünebilirdi?
Ya da takas yoluyla yapılan ticaretin kolaylaştırılması amacıyla bir aracı unsur olarak paranın bulunması? Hayata nitelik katmak için bulunan bir ?aracın? sonra giderek amaç haline, ana belirleyen haline gelmesi, üzerine binlerce akademik çalışma yapılması, fakülte ve bölümlerin ihdas edilmesi ne büyük bir tenakuzdur?
Petrol ve diğer fosil yakıtlar bir araç olarak bulunmadı mı? Ya sonra ne oldu?
Peki, en önemli ?araçlar?dan biri olan otomobillere ne demeli? Almanya´da yapılan bir araştırmaya göre, Alman erkeklerinin %50´den fazlasının otomobillerini eşlerinden çok sevmeleri insanlığın başarısı mıdır, yoksa sükût etmesi mi?
Amaç ile araç birbirine karıştığı anda insanlığın mutsuzluğu başlıyor?
Şu yere göğe konamayan yapay zekâ, robotix gibi konularda da farklı bir durum yok?
Mesela, Amazon yapay zekâyla ilgili pek çok çalışma yürütüyor. Bunların bazıları da fiyaskoyla sonuçlanabiliyor. Yapay zekânın kullandığı verilerin, insan kaynaklı olması nedeniyle insan zaaflarına uygun sonuçlar ürettiği ve mükemmellikten uzak olduğunu göstermek için ilginç bir-iki örnek geçenlerde yaşandı:
Amerikan basınında yer alan haberlere göre, Amazon´un, New Jersey´in Robbinsville bölgesinde bulunan deposunda kullanılan yapay zekâlı robot, ayı kovucu bir spreyi yanlışlıkla kırmış.
Kırılan spreyden çıkan gazdan etkilenen çalışanlardan 30´u olay yerinde tedavi edilirken, 24´ü de çevredeki hastanelere kaldırılmış. Hastaneye kaldırılan çalışanlardan birinin durumu ağırmış.
Amazon´dan konuyla ilgili yapılan yazılı açıklamada, ?Çalışanlarımızın güvenliği her zaman önceliğimiz olmuştur. Konuyla ilgili kapsamlı bir soruşturma başlatıldı? denmiş.
Aynı şirket, daha önce de elemanların işe alım sürecine yardımcı olması için bir yapay zekâ çalışması devreye almıştı. Ancak bu kez yapay zekânın kadınlara karşı cinsiyetçilik yaptığı fark edilmiş ve proje durdurulmuş.
Firma buna rağmen, yapay zekânın olumlu yanlarına vurgu yaparak olayın geleceğine yatırım yapmayı ve rekabetçi ortamda avantaj kazanmak için pozisyon almayı sürdürmekte kararlı? Bu alanda çalışan mühendislerini eğitmek için kullandığı 30´dan fazla kursu, isteyen herkese ücretsiz olarak açması da bu yüzden? Amazon, böylece kendi yapay zekâ standartlarının, bu alanda çalışacak mühendisler ve bilim insanları arasında yaygın kabul görmesini hedefliyormuş...
Bu arada Amazon´un, geleceğin mağazacılığı konseptiyle, çıkışta kasa ödemesi gerektirmeyen, yapay zekâlı kamera ve sensörlerle çalışan ?Amazon Go? adlı süpermarketini, ABD´nin Seattle kentinde ?Al ve Çık? sloganıyla hizmete açmış olduğunu da hatırlayalım?
İnsanlığa hizmet mi, kötülük mü? Bunu zaman içinde daha iyi göreceğiz? Yapay zekâ, robotix hayranları ve de gelecek gevezeliği ederek amaç ve aracın iç içe girmesine istemeden, iyi niyetle de olsa neden olan fütüristler, insan vicdanının eksik olduğu bir teknolojinin her zaman eksik kalacağını hesaba katsalar keşke?
