“mübalağa yorgunum bu ölüm bâzârında
gözlerimin akında cesedim ışıldıyor
acım dirhem etmezken ağır geldim hayata
münzevi bir gecede direnmek de hayli zor
………….
evet intihar haktır denemeyen alçaktır
bilseler ne yorgunum bu ölüm bâzârında
çekip gitmek erdemli-katlanmak zor geliyor
üstelik bekleyen çok şairler mezarında”
Ne zaman kendi canına kıyanların haberi ile sarsılsam bu dizeleri gelir aklıma Sefa Kaplan’ın.
Dün Fatih’te 48-60 yaş aralığında 4 kardeşin eş zamanlı intiharı haberi ile sarsıldı Türkiye. Bundan 8 yıl önce de daha genç yaşta 4 kardeş birlikte intihar etmişlerdi.
Tüm intiharlar gizemlidir.
Ama 2011’deki intihar özellikle alışılmadık isimli kardeşlerin dehşet verici eylemiyle 4 değil 44 kat gizemli idi.
Bu defa da 4 kardeş bir arada canlarına kıydı. Yazık ki ölenlerin kendilerini anlatma şansı yok. O yüzden fakirlikten intihar açıklamasına da ihtiyatla yaklaşmak lazım.
İnsanlar kapattıkları kapılarının ardında her ne yaşarlar bilinmez.
4 kardeşin ilerlemiş yaşlarına karşın aynı evi paylaşmak zorunda kalmaları, hikayelerine yansıyan kaybetme hali ve çevrenin anlattıkları ekonomik güçlerinin pek de kifayetli olmadığını göstemektedir.
Buna karşılık profilleri ne kadar sağlıksız olsa da bu insanların bu nedenlerden bir veya bir kaçı yüzünden kendilerine kıydıklarını söylemek mümkün olamaz.
Belli ki ağır bir travma ve umutsuzluk hali onları bu yola sokmuş.
Hiçbir ispatı olmasa da bu ölümün içlerinden birinin fikri olabileceği gibi tuhaf bir polisiye senaryoya dair de spekülasyon yapılabilir.
Bu kabil felaketlerin tuhaf bir kopyalanma hali de yok değil.
Hayatın sonunda ölümün olması hepimizi bir tür idam mahkumu yapmıyor mu? Er veya geç. Genç ya da yaşlı. Güzel veyahut çirkin. “Kullü nefsin zaikatül mevt / Her canlı ölümü tadacak” demiyor mu kutsal kitap?
4 kardeşin birlikte ölümü kaderin bir neticesi olsa da, yine de hepimizi durup düşünmeye sevk edecek detaylar yok değil.
Türkiye toplumunun sosyolojisinde bazı çivilerin yerinden oynadığını ve bunun arka planında iktisadi tercihlerin rol oynadığını bir, iki ve üç yazı ile ifade etmiştim.
Kadın cinayetleri gibi konuların arka planını da dolduran bu sosyolojik patolojinin temelini şu tespitte özetlemiştim:
“İnsan “homo faber” yani üreten insandır. İktidarın kurduğu tuhaf yapı içinde özellikle tarımsal üretimden de koparılan geniş kitlelerin endüstri ya da hizmet sektörüne dahil olmadan hayatlarını idame ettirebilmeleri Türkiye’ye gerçek üstü bir görünüm verdi. 80 milyonluk ülke neredeyse yarısını üretim dışı tutarak işliyor. Bunun böyle olduğu öylesine aşikar ki kendisini acaip bir sosyolojik neticede gösteriyor.”
Kendi isteğiyle yada değil işsiz kalan işsizliğe sevk edilen geniş halk kitleleri giderek temel insan özelliklerinden uzaklaşıyorlar.
Üretimin ve verimliliğin dışında kalmaları insanları giderek asgari düzeyde dahi hayata katılımdan uzak tutuyor.
Geniş kitleler için bu konformist bir kolaycılık ile kafeslenmiş bir oy tabanı manasına geliyor. AKP İstanbul’da değil, ekmeğin aslanın ağzında olduğu hiçbir büyük ilçede varlık gösteremezken, hayatın biraz daha düşük viteste devam ettiği yörelerde varlığını koruyabiliyor.
Yine bağlantısını paylaştığım yazılardan en sonuncusunda bu sosyolojik travmaların arka planındaki karanlık gölgeye dair şunları yazmıştım:
“…. toplumun gelir eşitsizliğinin altında inlediği ve bunu sağlayacak olan devletin bu konuda ellerini bağlayıp oturduğunu görmek gerekir. Bir toplumdaki bütün kötülüklerin ardında eşitsiz gelir dağılımı vardır.
Toplumu yönetenler hatayı burada aramadıkları hatta bizatihi bu eşitsizlikte kendilerine yaşam alanı buldukları için en çok oyu kaptıkları ilin en inanılmaz istatistiğe sahip olmasındaki çelişkiyi de sorgulamayacaklardır.”
Gelir eşitsizliğinin bütün kötülüklerin anası olduğunu iktidarının 17. yılında hala anlamamakta direnen iktidara bunu plaza dili ile “orta gelir tuzağı” diyerek anlatanların başında gelen muhalefet ve partileşme kaygısında olan yeni partilerin derdi bunu bir türlü anlatamamak olmalı.
Şehir hastanelerinin müşterisinin çok olacağı gibi bir umut ile vatandaşın sağlığını ticarileştirmekte beis görmeyen neo liberal kapitalizmin; “kapitalizmin” sosyal demokrasi ile törpülenmiş uygulamalarından hiçbir şey öğrenmemiş olması bu ülke için en acı gerçektir.
Kapitalizm ülkemizde olduğu gibi tam 70 senedir neredeyse biteviye sağcıların tekelinde tatbik ediliyor. Bir övünç vesilesi başarı hikayesi gibi sunulan bu bitimsiz hikayenin aslında kendi kuyruğunu yiyen bir yılan olduğunu anlamalıyız.
Siyasetin, milliyetçilik ve din kavramlarının üzerinden kurduğu bu düzenek, yazık ki örnekleri batıda görülen tarzda yapılara dahi hazır değil.
Ülkemizin buzdağının tepesinde dün kadim Fatih ilçesinden yansıyan haberin öznesi olan kardeşlere Allah’ın acımasını talep ediyorum.
Bu ülkenin insanlarının hak ettikleri çalışma, yaşama, eğlenme, dinlenme, gezme ve kendilerini gerçekleştirme çabalarını anlamayan yönetme anlayışına ise; “artık yeter” demek istiyorum.