Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) Türkiye’de 120’den fazla basın mensubunun cezaevinde bulunduğuna dikkat çekerek, bunu Türkiye’nin insan hakları karnesi açısından bir leke olarak nitelendirdi.
IPI ile birlikte sekiz uluslararası basın örgütü temsilcisinin Eylül ayında Türkiye’deki temasları sonrasında hazırlanan “Türkiye’nin Gazetecileri Sanık Sandalyesinde: Dördüncü Kuvvetin Yargı Yoluyla Susturulması” başlıklı raporda ülkede basın özgürlüğünün durumu ele alındı.
Raporda cezaevindeki tüm gazetecilerin serbest bırakılması, basına yönelik keyfi uygulamalara son verilmesi, terörizm ile mücadele ve hakarete ilişkin yasaların gözden geçirilmesi ve yargıya siyasi müdahalelerin durdurulması çağrısı yapıldı.
Raporda temel hak ihlallerine dikkat çekilerek, muhalif seslerin susturulması ve ifade özgürlüğünün kısıtlanmasının bir parçası olarak eleştirel gazeteciliğin “terör propagandası” ile bütünleştirildiği ve gazetecilerin dayanağı olmayan kanıtlarla aylar, bazen de yıllarca cezaevinde tutulduğu belirtildi.
Raporda, ifade özgürlüğünün temel bir hak ve gazeteciliğin terörizm için kanıt sayılamayacağı yönündeki Anayasa Mahkemesi’nin kararlarının alt mahkemeler tarafından uygulanması gerektiği ifade edildi.
Yargı sistemine eleştiri
Raporda, Türkiye’deki yargı sistemi eleştirilerek, hükümet tarafından Mayıs ayında açıklanan Yargı Strateji Belgesi’nin de yargının bağımsızlığı için yetersiz kaldığına işaret edildi. Burada “asıl amacın olağanüstü hal dönemindeki yargı tarzı devam ederken reform yapıldığı izlenimi verilmesi” olduğu ifade edildi.
Ayrıca, “Türkiye’deki yetkililerin ve mahkemelerin temel haklara yaklaşımının oldukça sıkıntılı” olduğu belirtilerek, “eleştirel gazetecilik ile terör gruplarını desteklemenin kısmen birbirine karıştırıldığı” kaydedildi. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin ifade özgürlüğünün korunmasına yönelik içtihatlarına uyulmadığı gözlemi yapıldığı belirtildi.
Raporda, IPI’nin yanı sıra ifade özgürlüğü alanında mücadele veren Article 19, Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Avrupa Basın ve Medya Özgürlüğü Merkezi (ECPMF), Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ), Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Uluslararası Yazarlar Birliği PEN’in Norveç şubesi ve PEN International’ın imzası bulunuyor.
Kaynak: DW Türkçe
