ABD Başkanı Donald Trump’ın bütçe tasarısına attığı imzayla, Ankara’ya yönelik dört başlıktaki yaptırımlar yasalaştı. İki başkent arasında şimdiye kadarki en derin kriz başlığını açan kararla Türkiye, İran, Sudan, Kuzey Kore ve Suriye gibi ülkelerle aynı kategoriye itildi. Bir NATO müttefikine yönelik ilk atılan yaptırım adımına Ankara’dan sert tepki geldi.
ABD Kongresinden geçen 738 milyar dolarlık savunma bütçesini ABD Başkanı Donald Trump da imzaladı. Tasarı yasalaşarak, resmen yürürlüğe girdi. Türkiye’ye yönelik yaptırımları da içeren pakette, Türkiye’nin Rusya ile yaptığı S-400 hava savunma sistemi anlaşması nedeniyle F-35 uçaklarının teslim edilmemesi maddesi yer alıyor. Ayrıca Trump’a, Türkiye’ye kısaca “CAATSA” olarak bilinen “Amerika’nin hasımlarıyla yaptırım yoluyla mücadele” yasasını uygulaması çağrısı yapılıyor. Savunma bütçesi, Rus doğalgazını Karadeniz üzerinden Türkiye’ye taşıyacak olan “Türk Akımı” ve Baltık Denizi üzerinden Almanya’ya uzanacak “Kuzey Akımı 2” projelerini de hedef alıyor. Her iki projenin inşasında çalışan bazı gemi şirketlerine yaptırım uygulanması şartı getiriliyor. Bütçe ayrıca, Washington’ın 1987’den bu yana Kıbrıs Rum Kesimi’ne uyguladığı silah ambargosunun da koşullu olarak kaldırılmasını öngörüyor. Buna göre, Rum Yönetimi, Rus askeri gemilerinin limanları kullanmasına izin verilmemesi koşuluyla, ABD’den silah satın alabilecek. Kararın ardından ilk adım saatler sonra ABD Maliye Bakanlığı’ndan geldi. Bakanlık, Rus doğalgazını Avrupalı tüketicilere taşıyacak olan Kuzey Akım-2 ve Türk Akım projelerine yönelik yaptırımların yürürlüğe girdiğini ve Washington’un boru hatlarının yapımını gerçekleştiren şirketlerden çalışmalarını derhal durdurmalarını talep ettiğini bildirdi.
ABD’nin krizi tırmandıran hamlelerine Ankara’dan sert tepki geldi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, 2020’de ABD federal kurumlarına sağlanacak bütçe tahsisatlarını ilgilendiren yasa tasarılarının, Türkiye aleyhinde unsurlar içeren bazı yazımlarla, ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosunca kabulünün, ABD Kongresi üyelerinin ikili ilişkilere her ne yöntemle olursa olsun tahrip etme saikinin son ürünü olduğunu vurguladı. Sözcü Aksoy “ABD Kongresindeki olağan bir bütçe belirleme sürecinin dahi bir kez daha ABD’li siyasetçilerin kısa vadeli siyasi emellerine alet edilmesini kınıyoruz. ABD’li Kongre üyeleri, Türk düşmanı bazı meslektaşlarının ‘müttefiklik’ kavramının içini boşaltma gayretlerine alet olarak en başta kendi itibarlarını aşındırmakta ve güvenirliklerini yitirmektedir” dedi. AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mahir Ünal da, yaptırımlara ilişkin “Türkiye’ye dönük bu atakları ve sınamaları savuşturmak için hem kendi içimizde ekonomik anlamda aldığımız tedbirler var hem terör örgütleri, vekalet savaşları üzerinden sürdürdüğümüz bir mücadele var hem bölgede haklarımızı korumak adına yaptığımız hamleler ve aldığımız tedbirler var. Türkiye sürekli olarak konuşulan yaptırımlarla ilk defa karşılaşmıyor” tepkisini gösterdi.
Washington’a bir tepki de Moskova’dan geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD Başkanı Donald Trump’ın TürkAkım ve Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hatlarına yönelik yaptırımları içeren savunma bütçesini imzalamasını eleştirdi. Zaharova, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada “Yakında nefes almamayı da talep edecekler ve buna çoğu uyacak” ifadelerini kullandı.
'YAPTIRIM KUZEY AKIM 2'Yİ DURDURMAYACAK'
Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattı inşasını gerçekleştiren konsorsiyum Amerika’nın yaptırım kararına rağmen hattın en kısa sürede tamamlanması konusunda çalışmaların sürdüğünü açıkladı. Söz konusu boru hattı, Rusya’dan Almanya’ya gidecek doğal gaz miktarını iki katına çıkarmayı hedefliyor. Kuzey Akım 2 boru hattı, Baltık Denizi’nin altından geçiyor ve bu sayede Ukrayna ve Polonya’yı bypass etmiş oluyor. Konsorsiyumdan yapılan yazılı açıklamada, “Projenin tamamlanması Avrupa’nın tedarik güvenliği açısından önemlidir. Konsorsiyumda yer alan şirketler olarak boru hattını, mümkün olan en kısa sürede bitirmek üzere çalışacağız” denildi.
DOĞU AKDENİZ'DE 'ABD ENERJİ MERKEZİ' KURULUYOR
Trump, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne silah ambargosunun kaldırılmasını öngören yasayı da onayladı. Metinde, Doğu Akdeniz’deki ‘enerji savaşı’ dengelerini değiştirecek maddeler de yer aldı. Buna göre Washington yönetimi İsrail, Yunanistan ve Rumlarla enerji iş birliğini kolaylaştırmak için ABD-Doğu Akdeniz Enerji Merkezi kuracak. Yunanistan’a 3 milyon dolar “dış askeri finansman” desteği talep edilen yasada, “Uluslararası Askeri Eğitim ve Talim Yardımı” başlığı altında Yunanistan’a 2020 yılı için 1.3 milyon, GKRY’ye ise 2020’de 200 bin dolar yardımın aktarılması hedefleniyor.
