Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası´nın (TCMB) son faiz artırım hamlesinin ardından, tasarruf sahipleri ve yatırımcıların kararlarında belirleyici olan reel faizler, gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkede bulunan reel faiz oranının üzerine çıktı.
Yurt içi ve yurt dışı yatırımların çekilmesinin yanı sıra tasarruf eğiliminin artmasında belirleyici bir rol oynayan reel faizler, TCMB´nin geç likidite penceresi borç verme faiz oranını 300 baz puan artırarak yüzde 16,5´e yükseltmesinin ardından yüzde 5-6 bandına erişti.
Bu rakam, önde gelen birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkedeki reel faizlerin üzerinde bulunurken, bu da Türkiye´ye gelecek yatırımlar açısından pozitif beklentiyi güçlendirdi.
AA muhabirinin nominal faizler ile gerçekleşen enflasyon verilerinden hesapladığı verilere göre ABD, Almanya, Japonya ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerde reel faizler negatif seviyede bulunuyor. En düşük reel faiz eksi yüzde 1,9 ile İngiltere´de görülürken bunu yüzde eksi 1,4´le Almanya takip ediyor.
Küresel ekonomik krizin ardından genişlemeci para politikası benimseyerek sıfıra yakın faiz politikasını uygulayan, son dönemde ise para politikasında normalleşme adımlarını hızlandıran ABD´de, reel faizler yüzde eksi 0,75 seviyesinde iken, gelecek ay gerçekleşmesi planlanan faiz artırımı ile bu rakamın yüzde eksi 0,50´ye ulaşması bekleniyor.
Halihazırda negatif faiz politikasını benimseyen ve enflasyonda hedeflenen yüzde 2´ye ulaşma konusunda sıkıntı yaşayan Japonya´da ise reel faizler yüzde eksi 0,70 düzeyine yerleşmiş durumda.
Gelişmekte olan ülkelerle makas açılıyor
Türkiye, mevcut yüzde 5,65´lik reel faiz oranı ile aralarında Çin, Rusya, Brezilya, Hindistan, Endonezya ve Güney Amerika´nın da bulunduğu birçok gelişmekte olan ülkeden daha fazla reel faiz veriyor.
Türkiye´nin ardından en fazla reel faiz veren ülke yüzde 4,85 ile Rusya olurken, yüzde 3,84´le Brezilya üçüncü sırada yer alıyor.
Çin yüzde 2,55´lik, Güney Amerika yüzde 2´lik, Hindistan yüzde 1,6´lık ve Endonezya da yüzde 1,09´luk reel faiz oranıyla öne çıkıyor.
Reel faiz nedir?
"Enflasyondan arındırılmış faiz oranı" şeklinde tanımlanan reel faizler, satın alma gücündeki gerçek artışı yansıtıyor.
Tasarruflara yön verirken ya da yatırım kararı alırken gösterge olarak kabul edilen reel faizler, net nominal faizden beklenen enflasyonun düşülmesi ile elde ediliyor. Ülke karşılaştırmalarında ise beklenen enflasyon verilerindeki hesaplama farklılıkları nedeniyle, gerçekleşen enflasyon oranları kullanılarak reel faizler hesaplanabiliyor.
Enflasyon oranının reel faizden yüksek olduğu durumlarda negatif reel getiri durumu mevcutken, böyle bir ortamda yatırımların değer kaybettiği değerlendiriliyor.
