Fransa'nın sömürge dönemi ve sonrasında işlediği suçlar nedeniyle Tunus halkından özür dilemesini isteyen teklifin, Tunus Meclisi'nde kabul edilmemesi, Büyük Müslüman Tarihçi İbn-i Haldun'un asırlar önce yapmış olduğu tesbiti akıllara getirdi: İbn-i Haldun'a göre uzun süre zulüm altında kalan toplumlar pasifleşirler, tekrar hak talebinde bulunmaları çok uzun zaman alır...
***
Tunus Meclisi'nde dün başlayan ve bugün sabah saatlerinde sona eren 16 saatlik oturumun ardından yapılan oylamada, teklifin Meclisten geçmesi için gereken mutlak kabul oyu sağlanamadı. Toplam 217 sandalyeli Mecliste, oylamaya katılan 128 milletvekilinden 77'si "kabul", 5'i "ret" oyu kullanırken, 46 milletvekili ise "çekimser" kaldı.
Teklifi parlamentoya getiren Onur Koalisyonu'nun yanı sıra Nahda Hareketi, Demokratik Akım, Halk Hareketi ve Tunus'un Kalbi partilerinden bazı vekiller ile bağımsız milletvekilleri "kabul" oyu kullanırken, Özgür Anayasa ve Yaşasın Tunus Hareketi partileri milletvekilleri ise "çekimser" kaldı.
Meclis iç tüzüğünün 141'inci maddesine göre, bir teklifin geçebilmesi için mutlak çoğunluk yani 109 milletvekilinin "kabul" oyu kullanması gerekiyor.
Teklifi Onur Koalisyonu Partisi sundu
Söz konusu teklifi sunan Onur Koalisyonu Grup Başkanı Seyfeddin Mahluf, Fransa'dan sömürge döneminde (1881-1956) ve sonrasında işlediği suçlar nedeniyle resmi bir özür talep edilmesi için Meclisin bir tutum belirlemesini istediklerini söylemişti.
Teklif, sömürge dönemi ve sonrasında cinayet, suikast, işkence, tecavüz, tehcir, doğal kaynakların ve özel mülkiyetin yağmalanması, despotizm ve diktatörlüğe açıkça destek verilmesi gibi Tunus halkına karşı işlediği suçlar nedeniyle Fransa'dan açık ve resmi bir özür talep edilmesini içeriyor.
Fransa parlamentosundan, uluslararası yasa ve normlara göre yukarıda bahsi geçen suçlardan etkilenenleri ve tüm hak sahiplerini tazmin etme konusunda insiyatif alması istenen teklifte, bu yönde atılacak bir adımın sömürgenin yol açtığı acı, üzüntü ve trajedilerin silinmesine katkıda sağlayacağı ifade ediliyor.
Bu özürün kara sömürge sayfasını kapatmak ve Tunus ile Fransız halkları arasında daha sağlam ve güvenilir bir ilişki kurmak için bir fırsat olacağı belirtiliyor.
Tunus 1881-1956 yıllarında Fransa sömürgesi altında yaşamıştı. Sömürge yönetimine karşı verilen mücadele sonrasında yoğun görüşmelerin ardından 20 Mart 1956'da bağımsızlık kazanılmıştı.
