12. 10. 2018 Cuma
WASHINGTON ? Kasım İleri
ABD, bu yıl 55,66 milyar dolar silah ihracatı yaparken, "Rusya tehdidi" retoriğine paralel olarak en çok satışın Doğu Avrupa ülkelerine yapılmış olması dikkati çekti.
ABD Savunma Bakanlığına bağlı Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı (SGIA), ABD´nin 2018 mali yılında sonuçlandırılan silah satışlarına ilişkin açıklama yaptı.
Açıklamada bu mali yılda, geçen mali yıla kıyasla yüzde 33 artışla 55,66 milyar dolarlık dış askeri satış yapıldığı kaydedildi.
Açıklamada, söz konusu miktarın 3,52 milyar dolarının Dışişleri Bakanlığının Dış Askeri Finansman Programı kapsamında silah satın alan ülkelere kredi sağlayarak karşılandığı, 4,42 milyar dolarının ise ABD Savunma Bakanlığı tarafından silah alan ülkelere sağlandığı bilgisi dikkati çekti.
ABD makamları, hangi ülkelere finansman sağlandığını açıklamazken, silah satışının tamamlandığı ülkeler raporu bir yıl geriden yayımlanıyor. Ancak Anadolu Ajansı´nın SGIA tarafından Kongre´ye onay için gönderilen tebligatlardan derlediği bilgilere göre en çok silah satışı Batı ve Doğu Avrupa ülkelerine yapıldı.
ABD Başkanı Donald Trump´ın savunma harcamaları konusunda Avrupa ülkelerine yüklenmesine rağmen en çok satışın Avrupa´ya yapılmış olması Washington´un "tehdit siyaseti" ile silah satışının paralellik arz ettiğini ortaya koydu.
Son beş yılın en yüksek askeri satışı
ABD, 2017 mali yılında 41,3 milyar dolar, 2016´da 33,6 milyar dolar, 2015´te 47 milyar dolar, 2014´te ise 34,2 milyar dolar dış askeri ekipman satışı yaptı.
Buna göre, Trump yönetiminin bu yıl yaptığı silah satışı son beş yılın en yüksek rakamına ulaştı.
ABD´nin özellikle de Avrupa ülkelerine yaptığı uçak ve helikopter satışlarının söz konusu artışın nedenlerinden biri olduğu ifade ediliyor.
2018 mali yılında Batı ve Doğu Avrupa ülkelerine yapılan 30 milyar dolardan fazla askeri satış tebligatı Kongre´nin onayına sunuldu.
Batı Avrupa´ya 10 milyar dolarlık satış
Ocak ayında Kongre´ye gönderilen tebligatta Belçika ile 6,53 milyar dolar değerinde 34 F-35A tipi savaş uçağı için anlaşma sağlandığı kaydedildi.
Almanya´ya 1,40 milyar dolar değerinde üç C-130 ve üç KC-130J tipi askeri nakliye uçağı satışına onay verildi. Ayrıca şubat ayında Hollanda´ya 1,191 milyar dolar değerinde 28 AH-64D Apache tipi taaruz helikopteri satan ABD´nin, İspanya´ya da nisan ayında 1,3 milyar dolar değerinde 17 CH-47F Chinook tipi helikopter satışı yaptığı belirlendi.
Kayıtlarda, Yunanistan ile F-16 filosunun V serisi olarak bilinen "70-72 Block" modernizasyonu için 2,4 milyar dolarlık anlaşma yapıldığı görüldü.
ABD´nin İngiltere´ye ise çeşitli kalemlerde 1,31 milyar dolarlık askeri ekipman´ satışı yaptığı tespit edildi.
Doğu Avrupa´ya 18 milyar dolarlık silah satışı
ABD Kongresi´nin "Rusya tehdidi" retoriğine paralel olarak Trump yönetiminin en fazla silah satışını Doğu Avrupa ülkelerine yapmış olması dikkatlerden kaçmadı.
ABD yönetimi 2018 mali yılında İsveç, Finlandiya, Slovakya, Letonya ve Polonya´ya toplam 18,4 milyar dolarlık askeri malzeme satışı yaptı.
Doğu Avrupa´ya yapılan satış, toplam satışın yaklaşık üçte birine denk gelirken, buradaki en büyük pay 11,3 milyar dolar alım yapan Polonya´ya ait.
SGIA tebligatlarına göre Polonya, ABD ile 10,5 milyar dolar değerinde "Birleşik Hava ve Füze Savunma Sistemi" için anlaşma yaptı.
Küçük alımların yanı sıra Varşova yönetimi, Washington ile 250 milyon dolarlık HIMARS roket sistemi, 250 milyon dolarlık da ileri seviye orta ölçekli havadan havaya AIM 120C tipi füze alımı anlaşması yaptı.
Slovakya´ya ise 2,91 milyar dolar değerinde 14 F-16V serisi savaş uçağı satışı yapan ABD, İsveç ile 4 Patriot hava savunma sistemi ve bileşenleri için 3,2 milyar dolarlık anlaşma yapıldığını Kongre´ye bildirdi.
SGIA´ya göre, Finlandiya´ya da çeşitli silah ve askeri sistemler için 804 milyon dolarlık satış yapıldığı tespit edildi.
Asya´ya 8,5 milyar satış
ABD´nin Çin ve Kuzey Kore´ye yönelik oluşturduğu algıya paralel olarak Hindistan, Japonya, Kore ve Avusturalya´ya 8,5 milyar dolar satış yapması dikkati çekti.
Kongreye iletilen tebligatlarda, Japonya´ya aralarında 9 yeni nesil E-2D tipi keşif ve erken uyarı istihbarat uçağının da bulunduğu 3,4 milyar dolar değerinde satış yapıldığı görülürken Güney Kore´ye ise 6 PA-8 tipi keşif uçağı ve 64 Patriot-3 füzesi için toplam 2,6 milyar dolarlık satış gerçekleştirildi.
Bunun yanı sıra Hindistan´a 930 milyon dolar değerinde 6 AH 64 Apache tipi taaruz helikopteri satışı yapıldığı belirlendi.
Avusturalya´ya ise çeşitli kalemlerde 1,14 milyar dolarlık askeri satış Kongreye iletildi.
Ortadoğu bu yıl geride kaldı
Trump göreve geldikten hemen sonra özellikle Körfez ülkelerine yönelik silah satışına hız vermişti. Bu yıl ise ABD´den en az silah satın alan bölge Körfez bölgesi oldu.
Körfezde en fazla silah alımını 2,2 milyar dolarla Suudi Arabistan yaparken, onu 1,57 milyar dolarla Katar takip etti, Katar´ı 1,3 milyar dolar ile Bahreyn izledi.
Suudi Arabistan´ın Yemen´de Husilere yönelik operasyonlarda kullanmak üzere 1,31 milyar dolar değerinde obüs topları alması dikkatlerden kaçmadı.
ABD´nin bölgesel siyaset retoriği ile silah satışları arasındaki paralellik bilinmeyen bir şey değil, ancak Trump yönetiminin özellikle Avrupa´ya yönelik tehdit siyasetinin kıtaya yapılan silah satışlarına etkisi askeri uzmanların gözünden kaçmıyor.
Trump, NATO ülkelerinin savunma harcamaları konusunda verdikleri taahhütleri yerine getirmemesi durumunda ABD´nin Avrupa´yı korumayacağını ifade etmişti.
