ABD merkezli Time dergisi, ilk sayısını 98 yıl evvel, 3 Mart 1923’te yayımladı.
Bugün 98. yaşını kutlayan Time, sadece Amerika’da değil, dünyanın dört bir yanında binlerce okuyucuya ulaşarak dünyanın en saygın haber ve politika dergilerinden biri haline geldi.
1923 yılında Briton Hadden ve Henry Luce tarafından ABD’nin ilk haftalık haber dergisi olarak kurulan ve İngilizce olarak yayımlanan Time dergisinin, bugün haftalık 4 milyonun üzerinde tirajı bulunuyor. Derginin editörlüğünü ise Richard Stengel yürütüyor.
Yale Üniversitesi’nde dost olan Hadden ve Luce daha askerdeyken dergiyi planlamaya başlasa da, Hadden’in 1929 yılında henüz 31 yaşındayken kalp krizinden ölmesi üzerine Henry Luce, yoluna yalnız devam etti.
Amerika merkezli derginin Avrupa sürümü Time Europe, eski adıyla Time Atlantic, bugün Londra’da basılıyor. Time Europe, Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika’yı da kapsıyor. Ayrıca derginin Asya sürümü, Kanada sürümü, Okyanusya sürümü de bulunuyor.
Yılın kişisi
Time dergisi, 1927’den beri her sene son sayıda ilan ettiği, icraatlarıyla o yıl dünyada en etkili insanlardan biri olarak seçtiği kişilerle de tanınıyor. Dergi, bu kişiye ‘Yılın kişisi’ ünvanını veriyor. Dergi tarafından 1927 senesinde, ‘yılın kişisi’ seçilen ilk kişi ise Charles Lindbergh. “Şanslı Lindy” ve “Yalnız Kartal” adlarıyla da tanınan Amerikalı pilot Charles Lindbergh, 1927 yılında Atlas Okyanusu’nu uçakla tek başına geçen ilk pilot olarak biliniyor.
Dergide ‘Yılın kişisi’ seçilen bir Türk henüz yer almıyor.
Bugün 98. yaşını kutlayan ve kurulduğu günden bu yana aynı formatta devam eden Time dergisi, tarhinde ilk kez kapak logosunu Kasım 2020’de ABD seçimleri için değiştirdi. Yaklaşan başkanlık seçimi için ABD’lilere oy kullanma çağrısında bulunan Time Dergisi Genel Yayın Yönetmeni ve CEO’su Edward Felsenthal, kapak logosu ile ilgili kaleme aldığı yazısında “Yaklaşan ABD başkanlık seçimlerinin sonucundan dünyayı daha fazla şekillendirecek birkaç olay var. Amerikalılar, kendimize ait bir sıfırlama düğmesine ulaşma zamanının gelip gelmediğine karar verirken, bu sayı, 2020 kampanyasının kapanış günlerine ilişkin özel bir rapor içeriyor. Yaklaşık 100 yıllık geçmişimizde ilk kez, ABD baskımızın kapağındaki logomuzu şu zorunlulukla değiştirdik: Hepimiz oy kullanma hakkını kullanmalıyız” ifadelerini kullanmıştı.
TIME Dergisine kapak olan 12 Türk
Dünyaca ünlü ABD merkezli Time dergisine, bugüne kadar 12 Türk isim kapak oldu. İşte o isimler:
Mustafa Kemal Atatürk (24 MART 1923 VE 21 ŞUBAT 1927)
Mustafa Kemal Atatürk, iki defa Time dergisine kapak oldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu ile tüm dünyada ses getiren Atatürk’ü Time dergisi şöyle tanıtmıştı: “Mustafa Kemal Paşa; ‘Türk nerede kendisinin efendisidir?’ deyimine, her zamanki ‘cehennemde’ yanıtının yerine, ‘Türkiye’de’ yanıtını vererek bu sözün aksini ispat etti. O hiç şüphesiz modern tarihin en büyük isimlerinden biridir. Ve şimdi Türkiye’nin kazandıklarına sahip çıkmaya azimli olarak Batı’nın gizli güçlerine karşı duruyor.”
Atatürk ikinci defa ise Time kapağına, genç Türkiye Cumhuriyeti henüz 4. yılında yüzde 8,5’lara varan bir büyüme yakaladığında çıkmıştı.
İsmet İnönü (19 MAYIS 1941)
Atatürk’ün silah arkadaşı ve Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Kurtuluş Savaşı’nın 22. yıldönümünde Time’a kapak oldu. Nazi ordularının Fransa’yı ve Balkanlar’ı ilhak edip namlularını Rusya ve Türkiye’ye doğrulttukları bir ortamda dergiye kapak olan İnönü, kapakta Turancı politikalara karşı “Allah’a çok şükür sağırım” sözleriyle yer aldı.
Şükrü Saraçoğlu (12 HAZİRAN 1943)
Türkiye’nin eski başbakanı Şükrü Saraçoğlu, Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’nda ABD’nin yanında olacağına karar verdiği gerekçesiyle kapak olmuştu. Time, başbakanı; “Saraçoğlu, ABD’nin siyasi arenasında kendine kolayca yer bulacaktır. ABD’yi, Amerikalıları, Amerikan otomobillerini, sigaralarını, filmlerini, hükümetini seviyor. Avrupalı liderlerin aksine ulaşılabilir, resmi değil, kalpten ve dolaysız” sözleriyle anlatmıştı.
Adnan Menderes (3 ŞUBAT 1958)
Eski başbakanlardan Adnan Menderes de Time dergisine kapak olan Türkler arasında yer alıyor. Menderes, Türkiye’yi IMF’ye ve NATO’ya sokmasının ardından “Türkiye’nin başbakanı” başlığıyla kapak olmuştu.
Kenan Evren (29 EYLÜL 1980)
Time’ın 29 Eylül 1980 tarihli Avrupa, Asya ve Güney Pasifik baskısının kapağında Kenan Evren’in fotoğrafı yer aldı. “Türkiye’yi bir arada tutuyor” başlıklı sekiz sayfalık kapak yazısında, Türkiye’nin darbeye gidiş süreci ve Kenan Evren anlatılmıştı. Ancak dergi daha sonra, bilinmeyen bir sebepten ötürü bu kapağı arşivinden çıkarttı.
Mehmet Ali Ağca (9 OCAK 1984)
Papa İkinci Jean Paul’a düzenlediği suikastin ardından tüm dünyanın gündemindeki isim olan Mehmet Ali Ağca, “Neden Bağışladı?” başlığı ile Time’a kapak oldu. Dergi, Papa’nın Ağca’yı affetmesinin nedenlerini bulmaya çalışmıştı.
Naim Süleymanoğlu (3 OCAK 1988)
‘Cep Herkülü’ olarak bilinen Naim Süleymanoğlu Seul Olimpiyatları’nda gösterdiği üstün başarı ile Time dergisine kapak olmuştu.
Mine Karakaş 15 TEMMUZ 2007)
22 Temmuz seçimlerine bir hafta kala çıkan “Türkiye’nin ikilemi” başlıklı kapakta, dergi, Mine Karakaş isimli genç bir kadının resmini kullandı. Karakaş, dergiye türbanla üniversiteye alınmayınca ABD’de okuduğunu anlatmıştı.
Prof. Dr. Mehmet Öz (HAZİRAN 2011)
ABD’de “Sağlık Gurusu” olarak ün kazanan ve ‘Dr. Oz’ isimli programıyla izlenme rekorları kıran doktor Mehmet Öz, Time’ın Haziran 2011 tarihli kapağında, kalın bağırsağında polip tespit edilmesinin ardından kanser riskine karşı korkularını anlatmıştı.
Recep Tayyip Erdoğan (17 KASIM 2011)
Dönemin başbakanı, bugünün ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için Time dergisinin attığı manşet “Erdoğan’ın Yolu” (Erdoğan’s Way) oldu. Haberde, Türkiye’nin bölgesinde Arap baharı için giderek güçlü bir model oluşturduğu belirtildi.
Prof. Dr. Özlem Türeci v Uğur Şahin (2021)
Almanya’nın en büyük ilaç firmalarından BionTech’in kurucu ortakları olan Özlem Türeci ve Uğur Şahin, ABD’li Pfizer şirketiyle ortak geliştirdikleri Covid-19 aşısının gösterdiği başarıyla dünya gündeminin bir numarasına yerleşti ve 2021’in ilk sayısında çift kapakla çıkan Time dergisine kapak oldu. Dergi, aynı sayıda kullandığı diğer kapağında ise ABD’deki Kongre baskınına yer verdi.
