karar.com'dan Eda Narin'in konuya dair" hsberi...
Tliban, Afganistan'ın başkenti Kabil'i ele geçirmesi sonrası ülkede hakimiyeti ilan etmiş oldu. Taliban2ın hakimiyeti sonrası ülkede endişe hakim olurken, Afgan vatandaşlar ülkeden çıkabilmek için Kabil Havalimanı'na akın etti. Vatandaşların havalimanındaki bekleyişleri sırasında 26 Ağustos'ta iki ayrı patlama meydana gelmiş ve yüzlerce kişi hayatını kaybetmişti. Saldırının intihar saldırısı olduğu ortaya çıkmış ve IŞİD'in Horosan kolu saldırıyı üstlenmişti.
Dün ise Kabil Havalimanı yakınlarında bir patlama daha meydana geldi. Bu roketli saldırı sonrası ise ABD'nin Kabil'e askeri saldırı düzenlediği aktarıldı. Taliban Sözcüsü Associated Press'e yaptığı açıklamada, "ABD'in hava saldırısından Kabil Havalimanı'na saldırı hazırlığındaki bir intihar bombacısı vuruldu" dedi.
TALİBAN SÖZCÜSÜ: BİZE BİLDİRİLMESİ GEREKİRDİ
Reuters'ın Çinli televizyon kanalı China Global Television Network'den (CGTN) aktardığı habere göre, Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, ABD'nin askeri saldırısı sonrası değerlendirmelerde bulundu. ABD'yi kınayan Mücahid, "keyfi saldırılar" gerçekleştirmenin yasadışı olduğunu söyledi.
Mücahid, "Herhangi bir potansiyel tehdit varsa, sivil kayıplarla sonuçlanan keyfi bir saldırı yapılmadan bize bildirilmesi gerekirdi" dedi.
"SALDIRI DOHA ANLAŞMASI'NA AYKIRI"
Tolo News TV'ye göre, daha önce Taliban'ın siyasi ofisinin bir üyesi olan Abdulhaq Wasiq ise, ABD'nin saldırılarının Doha anlaşmasına aykırı olduğunu söyledi. Wasiq, ABD'nin IŞİD'in Afganistan'daki varlığını abarttığını söyledi. Wasiq, "Bu konuda Doha'da Amerikalılarla bir anlaşma imzaladık ve saldırı anlaşmaya aykırı. Anlaşmaya göre çekilmelerinin ardından Afganistan işlerine karışmalarına izin verilmiyor" dedi.
DOHA ANLAŞMASI NASIL GELİŞTİ?
ABD, ilk kez Başkan Barack Obama yönetiminde Afganistan’da barış için Taliban ve Afgan hükümetleri arasında görüşmeler yürütülmesi için girişimlerde bulundu. 2011, 2012 ve 2013’teki girişimler sonuçsuz kaldı.
Donald Trump’ın 2017’de ABD Başkanı seçilmesinin ardından müzakereler yeniden gündeme geldi.
25 Şubat 2019’da ABD ile Taliban temsilcileri barış görüşmeleri için Katar’ın başkenti Doha’da ilk kez bir araya geldi.
ABD Başkanı Trump’ın Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad, Eylül 2019’da taraflar arasında anlaşmaya varıldığını, anlaşmanın Başkan Trump’ın onayını beklediğini açıkladı. Ancak aynı günlerde Kabil’de yaşanan terör saldırısında bir ABD askerinin ölmesi üzerine Trump anlaşmayı erteledi.
ABD ile Taliban arasındaki görüşmeler Aralık 2019’da yeniden başladı. Görüşmeler “şiddetin azaltılması” adı verilen bir fiili ateşkes kararıyla sonuçlandı.
22 Şubat 2020’de başlayan 7 günlük sürenin sonunda 29 Şubat 2020'de Doha Anlaşması imzalandı.
KABİL'DE ABD İLE TALİBAN ARASINDA GİZLİ GÖRÜŞME
ABD ile Taliban arasında gizli görüşmelerin gerçekleştiği ortaya çıkmıştı. ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns'ün, Kabil'de Taliban'ın önde gelen liderlerinden Molla Abdulgani Birader ile gizli bir görüşme yaptığı öğrenilmişti.
Washington Post'un isimlerinin açıklanmasını istemeyen Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberde, Kabil'in kontrolünü ele almasından sonra Taliban ile Biden yönetimi arasındaki ilk üst düzey yüz yüze görüşme olduğuna dikkat çekilmişti.
CIA konuyla ilgili açıklama yapmazken, Burns ile Birader'in, görüşmede yabancı güçlerin Afganistan'dan geri çekilmesi için belirlenen son tarih 31 Ağustos konusunu ele almış olabileceği ifade edilmişti.
ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan'ın başkenti Kabil'den tahliyeler konusunda "katedilmesi gereken uzun bir yol olduğu ve aksaklıklar yaşanabileceği" açıklamasını yapmıştı.
Taliban'ın sözcülerinden Süheyl Şahin, Afganistan'da 31 Ağustos'tan sonra yabancı güçlerin kalmasını istemediklerini, bu tarihin "kırmızı çizgileri" olduğunu belirtmiş ve ABD ve İngiltere'nin tahliyeler için ülkede asker bulundurma amacıyla ek süre talep etmeleri halinde tavırlarının ne olacağının sorulması üzerine, "Cevabımız hayırdır. Aksi halde bunun sonuçları olur" ifadesini kullanmıştı.
BIDEN UYARMIŞTI
Kabil'de meydana gelen iki patlamanın ardından yaptığı açıklamada ABD Başkanı Joe Biden, yüksek olasılıkla 24 ila 36 saat içerisinde Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı'na yönelik bir saldırının daha düzenlenebileceğini belirtmişti.
DAHA ÖNCE DE PATLAMA OLMUŞTU
Tahliye çalışmalarının sürdüğü Kabil Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'na yakın bölgede 26 Ağustos Perşembe günü iki ayrı patlama meydana gelmişti.
Havalimanındaki terör saldırılarında çok sayıda sivil, Taliban mensubu ve ABD askeri ölmüştü. İntihar saldırısıyla aynı gün, ülkeden ayrılmak üzere olan ABD ordusu havalimanı yakınlarında mühimmat imha işlemleri yapmış ve 4 büyük patlama sesi daha duyulmuştu.