Türkiye’nin Rusya ile uzun diplomatik girişimler sonucu kurduğu Soçi masası İdlib’de kana bulandı. Daha önce mutabakata rağmen defalarca ihlal edilen ateşkes bir aydır haftadır yine uygulamadan kalktı. Rusya’nın hava desteğini alan Şam yönetimi güçleri, İdlib’i bir haftadır kan gölünü çevirdi. Sadece iki günlük çatışmalarda hayatını kaybedenlerin sayısı 100’ü aştı.
Londra Merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin verdiği bilgilere göre Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’de Cumartesi gününden Pazartesi gününe kadar yaşanan çatışmalarda yaşamını yitirenlerin sayısı 100’ü aştı.
Gözlemevi’nden Pazartesi günü yapılan açıklamada, Ağustos ayı sonunda sağlanan ateşkesten bu yana bölgede en yoğun çatışmaların son iki günde yaşandığı bildirildi. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a bağlı birlikler ile silahlı muhalifler arasındaki çatışmalar nedeniyle bölgede yaşayan birçok kişinin kuzeye doğru kaçtığı kaydedildi.
Yapılan açıklamada çatışmaların Cumartesi günü El Kaide’nin eski uzantısı Heyet Tahrir Şam örgütünün hükümet birliklerinin bulunduğu noktalara yönelik saldırıları nedeniyle başladığı kaydedildi. Rusya’nın desteklediği Esad güçlerinin buna yanıt olarak muhaliflere yönelik hava saldırıları düzenlediği belirtildi.
Gözlemevi ölenler arasında hükümet birliklerinden en az 36 askerin de bulunduğunu kaydetti. Çatışmaların pazar gecesi de devam ettiği belirtildi.
Londra Merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin verdiği bilgiler bölgedeki aktivistlerin aktardıklarına dayanıyor. Örgütün verilerini tarafsız kaynaklarca denetleme imkanı bulunmuyor.
Ekim ayı başından bu yana İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde Esad rejimi askerleri, İran destekli yabancı terörist gruplar ve Rusya’nın saldırılarında yaklaşık 62 bin sivil yerlerinden edildi.
İdlib ile Hama, Halep ve Lazkiye’nin bazı bölümleri büyük oranda Heyet Tahrir Şam örgütü ve diğer muhalif güçlerin kontrolü altında bulunuyor.
Londra Merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin tahminlerine göre geçen nisan ayından ağustos ayının sonuna kadar yaklaşık bin sivil Suriye hükümet güçlerinin ve Rusya’nın bölgeye düzenlediği hava saldırılarında hayatını kaybetti.
Birleşmiş Milletlerin verilerine göre söz konusu dönemde en az 400 bin kişi yaşadıkları yerleri terk etmek zorunda kaldı. Türkiye ile Rusya arasında 17 Eylül 2018’de imzalanan mutabakattan bu yana İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde rejim ve Rusya’nın saldırılarında 1300’den fazla sivil öldü. Saldırıların yoğun olduğu bölgelerden nispeten sakin yerlere ve özellikle Türkiye sınırı yakınına göç edenlerin sayısı ise son bir yılda 1 milyonu aştı.
RUSYA KUZEYE DE YERLEŞTİ
Suriye’nin kuzeyinde YPG denetimindeki askeri konuşlanmasını sürdüren Rusya, üç noktaya daha yerleşti. Yerel kaynaklardan alınan bilgiye göre, aralarında rütbelilerin de bulunduğu 20 kadar Rus askeri polisi, Suriye’nin kuzeyinde Haseke’nin Amude ilçesinde bir askeri noktada konuşlandı. Kamışlı’nın batısında, Türkiye sınırına yakın bir noktadaki Amude’de Barış Pınarı Harekatı’nın ardından Türkiye ve Rusya arasında varılan mutabakat gereği ortak devriyeler yapılmıştı. Ayrıca Rusya, Kobani’nin güneydoğusundaki Ayn İsa beldesinde bulunan Silolar Bölgesi’ne de yerleşti. Rus güçlerinin ardından rejim birlikleri de söz konusu alanda konuşlandı. Rusya’nın geçen günlerde Kobani’nin kuzeybatısındaki İzaa noktasına da yerleştiği öğrenildi. ABD, Suriye’nin kuzeyindeki askeri varlığını ülkenin doğusundaki petrol zengini alanlara kaydırırken, Rusya ABD’nin çekildiği üç üste (Sırrin, Ayn İsa, Münbiç’teki Saidiye) konuşlanmıştı. Rus askerleri, Tişrin Barajı’na da yerleşirken; Kamışlı Havaalanı’ndaki mevcut noktasını da genişletmişti.