ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan askerlerinin Suriye'deki petrol sahalarını korumak için bölgede kalacağını ve ABD'nin Suriye'nin petrol gelirlerinden her ay milyonlarca dolar fayda sağlamasını umduğunu söylüyor.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Trump'ın bu sözlerinden sonra ABD'yi 'ülkesinin petrolünü çalmakla' suçladı.
Esad'ın müttefiki Rusya da Trump'ın petrol sahaları üzerinde kontrol sağlama girişimini 'uluslararası devlet soygunculuğu' olarak tanımladı.
BBC Reality Check ekibi Suriye'nin petrol üretiminin kimin kontrolünde olduğunu ve petrolden kimlerin fayda sağladığını inceledi.
Büyük güçler petrol için rekabet ediyor
ABD, Ekim ayında Suriye'nin kuzeyinden askerlerini çekeceğini duyurdu. Ama o tarihten bu yana, yaklaşık 500 askerin, Suriyeli Kürt birliklerle birlikte petrol tesislerinin korunması için bölgede kalacağını duyurdu. Petrolden mevcut durumda en çok fayda sağlayanlar Suriyeli Kürtler.
ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Amerikan askerlerinin bölgeyi yalnızca IŞİD'den değil, Rus birlikler ile Suriye hükümetine bağlı kuvvetlerden de koruduğunu söyledi.
Telif hakkıGETTY IMAGES
ABD, Rusya'nın petrol üretim tesislerinin kontrolünün yeniden Suriye'ye geçmesine yardım ettiğini ve aslında Rusların bölgede gözü olduğunu ifade ediyor.
Suriye ile Rusya 2018 yılında enerji işbirliği için anlaşma yapmıştı. Anlaşma, Moskova'ya Suriye'nin petrol ve gaz sanayinin yeniden inşası için ayrıcalıklı haklar tanıyor.
Bu bağlamda ABD Başkanı Trump da petrolden yararlanmak istediklerini açıkladı ve Amerikan askerlerinin de bu nedenle bölgeyi koruduklarını söyledi.
Suriye ne kadar petrol üretiyor?
Petrol ve gaz, her ne kadar rezervleri diğer Orta Doğu ülkelerine kıyasla daha az olsa da, Suriye hükümetinin gelirlerinin büyük bir kısmını oluşturuyor.
Suriye, 2018 yılı verilerine göre 2.5 milyar varil petrol rezervine sahip. Suudi Arabistan'ın petrol rezervi 297 milyar, İran'ın 155 milyar, Irak'ın ise 147 milyar varil.
Petrol sahalarının büyük bölümü Suriye'nin doğusunda, Irak sınırı ile kuzeydoğuda Haseke yakınlarındaki Deyr ez Zor vilayetinde bulunuyor.
Savaşın çıktığı 2011 yılından bu yana ülkenin petrol üretimi de çöktü.
BP Dünya Enerji İstatistikleri 2019 raporuna göre Suriye, 2008 yılında günde 406 bin varil petrol üretiyordu.
2011'de Suriye'nin petrol üretimi günde 353 bin varile düştü, 2018'de de %90'dan fazla düşerek günde 24 bin varile geriledi.
