Reklam Görüntülerine Tıklayarak Kitap Siparişi Verebilirsiniz

Sudan direnişinin iç yüzü ve devrik lider Ömer El Beşir (I)

Dünya Bülteni´nden Osman Şahin´ in ?Sudan direnişi ve Ömer El-Beşir´ ile ilgili analizinin birinci bölümü?

Sudan direnişinin iç yüzü ve devrik lider Ömer El Beşir (I)

Darbeler Ülkesi Sudan:

Sudan 1 Ocak 1956 senesinde İsmail El Ezheri´nin (1900-1969) önderliğinde İngilizlerden bağımsızlığını kazandı. Demokratik Halk ve Umma Partisi koalisyonu ile kurulan hükümeti 1958´de General Abbud darbe ile devirdi ve 1964´te aynı akıbete kendisi maruz kaldı. 1969´da Cafer Numeyri bir darbe yaptı. 1971 tarihinde komünistler Numeyri´ye karşı darbe teşebbüsünde bulundu, ancak başarılı olamadılar. Parti lideri Abdulmelik Mahcup Temmuz 1971´de asılarak idam edildi, İşçi Sendikaları Başkanı ve Libyanın teslim ettiği bazı komutanlar kurşuna dizildi. Numeyri bu şekilde 1985 senesine kadar (16 sene) iktidarını korudu. 1985´te halk ayaklandı ve Numeyri´yi devirdi.

Savunma Bakanı Mareşal Abdurrahman Suvar el Zeheb (1) olağanüstü vaziyete el koydu ve isyancılar tarafından geçici Cumhurbaşkanı olarak seçildi. El Zeheb, kısa sürede seçimleri yaptırıp hükümeti kurdurdu ve İslama hizmet etmek için Cumhurbaşkanlığı görevinden affını istedi. Ensar ile Hatmiye akımlarının siyasi uzantısı olan Umma (Ümmet) ve Demokratik Birlik Partileri koalisyon hükümeti kurdu. Ancak bu sivil hükümet ancak 1989´a kadar ayakta durabildi. 1989´da Tuğgeneral Ömer Hasan El Ahmed El Beşir idareye el koydu ve hükümeti, parlamentoyu ve bütün partileri kapattı.

İktidarı döneminde Sudan ikiye bölünmesine rağmen siyasi dengeleri profesyonelce lehine kullanarak 30 yıl iktidarda kalmayı başardı. 75 yaşındaki El Beşir 11 Nisan 2019´da kızkardeşi Emani´nin eşi olan Savunma Bakanı General Awad bin Awf´a idareyi devretti. Böylece Ömer el Beşir dönemi resmen kapanmış oldu.

Özetle, 63 yıllık Sudan´ın darbeli tarihi General Abbud ile başladı ve General Awad ile son buldu. Bilahare darbe içinde dışarı yansımayan ikinci bir darbe oldu. Savunma Bakanı Awad da görevinden alındı ve emekli edildi. Askeri Geçiş Konseyi başkanlığı görevini Abdulfettah el Burhan (60) devraldı. Burhan ise Ömer El Beşir´in 1000 askerle Yemen´de Suudi saflarında çatışmak için gönderdiği komutan idi. Burhan orduda bağımsız ve tarafsız duruşuyla bilinmektedir. İsmi Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) listesindeki arananlar listesinde yoktur.

Lokman Aleyhisselamın da memleketi olan Sudan´a bugün hala demokrasi gelmedi. Doğrusunu söylemek gerekirse 134 farklı kabilenin yaşadığı ve yaklaşık 95 dilin konuşulduğu Sudan´da demokrasi ile ülkeyi yönetmek biraz zor. Halk demokrasi konusunda tecrübesiz. Bu yüzden darbeli hayat nerdeyse gelenek halini almış. Sudan tarihinde seçimle gelen yönetimlerin ömrü 10 seneyi geçmez. 53 sene ülkede milli irade devre dışı bırakıldı ve ülkeyi halkın onay vermediği darbeciler yönetti. Sudanda halk iradesinin yönetime yansıtılması bugünkü şartlarda da zor görünmektedir.

Çünkü demokrafik yapı hiçbir partinin tek başına iktidara gelmesine izin vermiyor.Farklı dil ve kültürler mozayiğini barındıran Sudan´da milli duyguları uyandırmak ve sosyal bütünlüğü temin etmek zor. İdareyi ele geçirenler yavaş çalışınca koca ülkeyi ayağa kaldırmak daha da zor.

Analizin devamı...

 



Uyarı! Yapmış olduğunuz yorumlar incelendikten sonra onaylanacaktır onaylandıktan sonra gözükecektir


YAZARLAR

Resimlere Tıklayarak Kitap Satın Alabilirsiniz

HABERLER