Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin katılımıyla gerçekleşen Soçi´deki Üçlü Suriye Zirvesi´nde garantör ülkelerin en güçlü ortak mesajı, Suriye´nin toprak bütünlüğünün korunması oldu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani arasında Rusya´nın Soçi kentinde gerçekleşen Suriye Zirvesi´nde, siyasi çözüm ile toprak bütünlüğünün altını çizen mesajlar verildi.
Zirvenin ortak açıklamasında, üç garantör ülke, Suriye´de şiddetin azaltılması konusunda sağlanan başarının korunması için eşgüdümle çalışmayı sürdüreceklerini duyurdu.
Açıklamada, üç ülke liderinin Suriye´nin bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne kuvvetli bir taahhütle bağlı kaldığı vurgusu öne çıkarken, siyasi girişimlerin bu ilkelere halel getiremeyeceği teyit edildi.
Garantör ülkeler, şiddetin büyük ölçüde kontrol altına alındığı Suriye´de siyasi çözüm arayışlarının hız kazanabilmesi için güven artırıcı tedbirlerin gerekliliğine de işaret etti. Söz konusu tedbirler, hızlı, güvenli ve kesintisiz insani yardım, tutukluların serbest bırakılması, cenazelerin iadesi ve kayıp kişilerin kimliklerinin tespiti şeklinde sıralandı.
Ortak açıklamada, Beşşar Esed rejimi ve muhalifler arasında tertiplenmesi öngörülen Ulusal Diyalog Kongresi´ne destek verildi.
Kongreye katılım sağlaması istenen muhalif gruplar için "Suriye´nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine, toprak bütünlüğüne ve parçalanamaz karakterine bağlı olan muhalefet" ifadeleri kullanılarak, Türkiye´nin terör örgütü PKK/PYD konusundaki kararlı tutumu açıklamaya yansıtılmış oldu.
Kongreye davet edilecek muhalif gruplar üç ülkenin ortak kararıyla belirlenecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ankara´nın önceliğinin Suriye´nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü ile Türkiye´nin milli güvenliğine kasteden terörist unsurların süreçten dışlanması olduğuna dikkati çekti.
Terör örgütü PKK/PYD´ye gönderme yapan Erdoğan, Suriye´yi bölmeye çalışan bir oluşumun siyasi çözüme hizmet etmesi öngörülen bir platformda Türkiye´nin yer alamayacağı mesajını verdi.
Erdoğan, Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde yürütülen Cenevre görüşmelerine atıfta bulunarak, Ulusal Diyalog Kongresi ile Cenevre sürecine katkı sağlanması arasında ilişki kurdu.
Başarıya ulaşmak için gereken şartlara temas eden Erdoğan, rejim ve muhalefetin tutumunun yanında, üç garantör ülkenin "karşılıklı hassasiyetlere saygı ve uzlaşı anlayışı"nı sürdürmelerinin kritik rol oynayacağını belirtti.
Rus devlet başkanı, zirvenin Suriye´nin toprak bütünlüğünü güçlendirecek sonuçlara vesile olacağına işaret etti.
Putin, Türkiye ve İran´ın işbirliğiyle Astana sürecinin Suriye´nin parçalanması engelleyerek, siyasi çözüm aşamasına geçilmesini sağladığını söyledi.
Erdoğan ve Ruhani´nin Suriyeli taraflar arasında düzenlemeyi planladığı Ulusal Diyalog Kongresi´nde mutabık kalmalarından memnuniyet duyduğunu belirten Putin, Kongre´nin tarihi ve yapısını şekillendirmek için gerekli talimatları verdiklerini açıkladı.
İran Cumhurbaşkanı Ruhani, ?Üç ülkenin de Suriye´nin toprak bütünlüğü, bağımsızlığı ve birliği konusunda aynı fikirde olduğunu, Suriye´de barış ve istikrarın sağlanması için yakın bir iş birliği içinde olduğunu görmekten memnuniyet duyuyoruz." ifadelerini kullandı.
Soçi buluşmasının krizin sonlanması için önemli bir adım teşkil ettiğini kaydeden Ruhani, ocak ayında başlatılan Astana sürecine değinerek, çözümün ortak siyasi çalışmalarla elde edilebileceğini kaydetti.
Ruhani´nin, "Suriye´nin meşru hükümetinin rızası olmadan herhangi bir yabancı gücün ülkede bulunmasının gerekçesi yok." ifadeleri ise dikkatleri çekti.