Sınıfta kalma sistemi geldiğinde sizce kim sınıfta kalır? Bence en önemli soru bu. Milli Eğitim Bakanımız Sayın Ziya Selçuk çok haklı bir gerekçe ile sınıfta kalma olmadığı için eğitimde ciddi sıkıntılar olduğunu bu sebeple sınıfta kalma sisteminin geri getirileceğini söyledi. Bu kararın gerekçesine ve şekline biraz temkinli yaklaşarak durum tespiti yapmak istiyorum. Çünkü ben asıl sorunun sınıfta kalmak veya geçmek olmadığını asıl sorunun “skor odaklı eğitim” sistemi yaratmamızdan kaynaklandığını düşünüyorum. Lütfen bir düşünün çocuklarımızın okula gitmesinin veya okulun başarı ya da başarısızlığı koşulunun ne olduğunu düşünün. Eğer okulların başarısını LGS veya ÖSYS giriş sınavları ile ölçüyorsak bunun dışında çocuklarımızın hiçbir şekilde başarılarını görmüyorsak burada bir sorun yok mu sizce. İşte öncelikle bu skor odaklı yaklaşımı değiştirmemiz gerekiyor. Biz öyle bir ülkeyiz ki özellikle son yıllarda ortaokul eğitimini lise giriş sınavına lise eğitimini üniversite giriş sınavına kurban etmiş durumdayız. Bu sebeple ne yaparsak yapalım bir türlü eğitimde dönüşümü sağlayamıyoruz.
Diyelim ki bakanlık sınıfta kalmayı geri getirdi. Peki bu sistem ne işe yarayacak ya da sınıfta kalma ile ne elde edeceğiz. Eğitimin hangi sorununu çözeceğiz. Eğer eğitim her bireyin bireysel farklılıklarını baz alarak süreç odaklı bir anlayışla biriyi temel alan ölçme sistemine sahip olsa her çocuğumuzu kaybetmeyen bir sisteme sahip oluruz. Ama işin sonunda bir yeri kazanmak ya da bir yere kabul edilmek varsa işte o zaman çocuklarımızı bir yarış atına çeviriyoruz. Lütfen elinizi vicdanınıza koyup düşünün sınavlara hazırlık sistemi dershanelerin kapatılmasına rağmen okulları tamamen esir almış durumda değil mi? Hangi ortaokulun 7. ve 8. sınıfında beceri dersleri önemseniyor veya hangi lisenin 11 veya 12. sınıfında sınav hazırlığı dışında bir eğitim var diyebiliriz. Bu yüzden siz sınıfta kalma sistemi getirdiğinizde kimi sınıfta bırakabileceksiniz. 15 yıldır 80-90 altında not veremeyen öğretmenler ve öğretmenlere çocukların sınav notuna etki ediyor diye yüksek not baskısı yapan velilere rağmen kimi sınıfta bırakabileceksiniz? Varsayalım sistemi değiştirdiniz sınıfta kalma sistemini getirdiniz, bunun işlemesinin tek yolu okulu ve öğretmeni merkeze koymaktır. Sınavların “her şey” olduğu sistemde sadece “sınıfta kalma” var dersiniz ama kimse sınıfta kalmaz.
Bu arada işin bir de diğer boyutu var. Bu sistemde sınıfta kalacak son eğitim öğesi öğrenci iken, sistemin, öğretmenin, yöneticinin, müfredatın sınıfı geçmesi de komik olmaz mı? Benim bakanlığa önerim; öncelikle hiçbir işe yaramayan ve okulları esir alan merkezi sınavları ya kaldırın ya da okulun etkisini yerleştirmelerde çok önemli hale getirin. Sonra göreceksiniz ki okulda eğitimde değişime başlayacak. Eğer siz bir üst okula geçişte istediğiniz yetkinlikleri değiştirirseniz alttaki okulların sisteminin de buna göre dizayn olduğunu göreceksiniz. Son söz, artık “skor odaklı” eğitim sisteminden vazgeçin süreç ve beceri temelli eğitim anlayışını benimseyin. İşte o zaman insanlar gönüllü olarak başarılarının ne işe yaradığını veya yaramadığını anlayıp belki de gönüllü olarak kendileri sınıf tekrarı yapacaktır.
