Sığınmacı Hakları Platformunun Ankara Çalıştayı yapıldı

Sığınmacı Hakları Platformu tarafından çağrısı yapılan Suriyeli sığınmacıların hak arama ve adalete erişim süreçlerinde eşgüdüm ve kurumlararası koordinasyon Çalıştayı, 26 Mayıs’ta Ankara’da yapıldı. Çalıştay öncesi Suriye’de yaşanan katliamlar konusunda bir kısa film gösterildi. Platform ilk Çalıştay’ını 30 Mart’ta İstanbul’da gerçekleştirmişti.

Çalıştaya Hepimiz Göçmeniz Irkçılığa Hayır Platformu, TİHEK (Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu), Bünyan Derneği, İHD, İHOP, Mazlumder, ÖHD, Enab Baladi, İnsani Diplomasi, Syrian Dialogue, Suriye Sol Partisi, TR 99, VDSF, Cesarfile, Omran, AİAA İnsani Yardımlaşma Derneği, Harmony, Suriye Forum, Suriye Türkmen Meclisi, Ortadoğu Vakfı, Gelecek Partisi, AK Parti, Göç Araştırmaları Vakfı, Sewar Derneği, FİSA Çocuk Hakları Merkezi, Suriye Dostluk Derneği’nden temsilciler ve HDP Kocaeli milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu katıldı.

Çalıştay’da, seçimlere doğru politik ortamda sertleşme olduğu, ırkçı, ayrımcı seslerin daha yüksek çıkmaya başladığı belirtildi. Suriyeli sığınmacı toplumuna yapılan ırkçılıkları, ayrımcılıkları önlemek için birlikte neler yapılabileceği konuşuldu.

Pek çok medya organında, televizyonda Suriyelilerin tartışıldığı, ama konuşanlar arasında Suriyelilerin olmadığı, hâlbuki sorunlar tartışılırken en azından bir Suriyelinin çıkıp sorunlarını, önerilerini anlatması gerektiği konuşuldu.

Sığınmacı kadınlar ve çocukların temel sağlık ve eğitim haklarına ulaşmada zorluk çektikleri, çocuk yaşta evliliklerin arttığı, Suriyeli çocukların eğitim dışında kalma oranlarının yükseldiği belirtildi.

Böylesi platformların Suriyelilerle Türkiye toplumu arasındaki iletişimi sağlaması gerektiği, yanlış bilgilerin teşhiri için şeffaf ve bağımsız kanallar oluşturmak gerektiği açıklandı.

Mültecilerin değil, bazı kurumların ve siyasilerin söz ve davranışlarının sorun olduğu, birlikte yaşam konusunu her zaman savunmak gerektiği belirtildi.

Ayrımcı ırkçı dilin yukardan aşağı dayatıldığı, medya ve sosyal medyada sığınmacılara yönelik saldırıların abartılarak işlendiği söylendi. Çok dilli, çok kültürlü bir toplumu savunduğumuz, birlikte eşit olarak yaşamı savunmaya devam edeceğimiz açıklandı.

Çalıştayın sonunda yayınlanan deklarasyon şöyle:

Sığınmacı Hakları Platformu, 26 Mayıs 2022 Ankara Toplantısı Sonuç Deklarasyonu

Suriyeli sığınmacıların hukuki sorunlarının çözümü için bireylerin yanında birçok sivil ve resmi kurum da çaba sarf ediyor. Türkiye genelinde hak temelli olarak çalışan STK’larla, yerel veya konu bazlı faaliyet gösterenler, Suriyeliler tarafından oluşturulan STK’larla uluslararası nitelik taşıyanlar ve resmi kurumlar da sorunlara çözüm üretmeye çalışıyor.

Bu alanda faaliyet gösteren kurumların yoğun ve özverili bir çaba içinde oldukları görülmekle birlikte, sıklıkla kendileri tarafından da dile getirilen bir koordinasyon sorununun varlığı da göze çarpıyor. Gösterilen yoğun çaba ve emekler ölçüsünde etkili bir sonucun ortaya çıkabilmesi, bu koordinasyon eksikliğinin elbirliğiyle giderilmesini gerektiriyor.

Bu amaçla ilki 30 Mart 2022’de İstanbul’da ikincisi ise 26 Mayıs 2022’de Ankara’da düzenlenen ve konunun ufuk açıcı bir müzakeresini mümkün kılan çalıştaylarda belirginleşen ortak tespit ve öneriler şöyledir:

• Sığınmacılara yönelik dezenformasyon, hedef gösterme ve kışkırtılma devam ediyor. Sosyal medyada yalan ve yanlış bilgiler üzerinden nefret körükleniyor.
• Şiddetin sokaklara taşmamasında halkımızın sağduyusu önemli olmakla birlikte, bunu yeterli bir güvence olarak görmeyerek dikkatli olmak ve daha önce acı örneklerini defalarca yaşadığımız trajik hadiselere giden yolu elbirliğiyle kapatmak gerek.
• Toplumun tümünü zehirleyen ve gittikçe herhangi bir yabancıya, turiste yönelik bir saldırganlığa dönüşen ayrımcılıkla acil, sistemli ve çok boyutlu bir mücadeleye ihtiyaç vardır. Bunun zorunlu şartı, hukukun gereği olan ayrımcılık yasağını etkili biçimde uygulamaktan başkası değildir.
• Son zamanlarda artan ayrımcı tavırlar nedeniyle pek çok sığınmacı aile evinden dışarı çıkmaya veya çocuğunu okula göndermeye çekiniyor ve eğitime erişim hakkından yararlanamıyor.
• Sığınmacıları gerçek dışı haberlerle hedef gösterenler, linç ve saldırılara karışanlar cezalandırılmalı. Devletin sığınmacılara yönelik olarak suç işlemeye davet edici ayrımcı, ırkçı, nefrete ve şiddete çağıran söylem ve uygulamaları hukuk çerçevesinde etkili biçimde cezalandırılmasının sağlanması, bu süreçlerin idari ve hukuki takibi hayati bir ihtiyaç olarak önümüzde bulunuyor. 
• Sığınmacılarla ilgili kurumların daha etkili ortak faaliyet yürütmesi için temel konular etrafında çalışma grupları oluşturmak, Göç İdaresi ve diğer kamu kurumlarının faaliyetlerine ilişkin olarak sığınmacıların bu konularda etkili biçimde bilgilendirilmesini sağlamak, geri gönderme merkezlerinin hak temelli izlenmesi ve yeniden şekillendirilmesi için öneriler geliştirmek; sığınmacıların çalışma haklarının tanınması ve kaçak çalışmanın bir yol olmaktan çıkarılması için çaba sarf etmek de üzerinde mutabakat sağlanan ortak hedefleri oluşturuyor.
• Web sitesi ve sosyal medya hesapları oluşturarak sığınmacıların haklarını daha iyi bilmeleri, bu alandaki STK faaliyetlerinden daha fazla haberdar olmaları ve bu kurumlara nasıl ulaşılması gerektiğine dair yöntem ve araçların tanıtılması ve çeşitli dillerde broşürler hazırlayarak sığınmacıların kullanımına sunulması da ortak çalışma konuları arasına yer alıyor.

Sığınmacılar yalnız değil. Onların neler yaşadığını ve bugün ne tür sorunlarla karşı karşıya olduklarını biliyoruz ve onların yanında durup sorunları beraber çözmeyi her şeyden önce ahlaki bir görev ve sorumluluk olarak kabul ediyoruz.

Tarihin içinden geçtiğimiz bu anında, tüm sığınmacıların insan onuruna yaraşır biçimde haklarıyla birlikte ve ayrımcılığa maruz bırakılmadan yaşayabilmeleri ulaşılabilir bir hedefi ifade ediyor ve bizler bu süreçte onlarla el ele çalışmaya devam edeceğimizi bildirmekten onur duyuyoruz.