Kamuoyunda 'sansür yasası' olarak bilinen "Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" görüşmeleri TBMM Genel Kurulu’nda bugün 3'üncü madde ile başladı. Teklifin 10'uncu maddesinde basın kartı türleri "Göreve bağlı basın kartı, Süreli basın kartı (yabancılar için) , Geçici basın kartı (yabancılar için), Serbest basın kartı, Sürekli basın kartı” olarak belirlendi. Maddeyle ayrıca basın kartının da resmi nitelikte kimlik olduğu yasaya işlenmiş olacak.
"CUMHURBAŞKANI KARARIYLA TESPİT EDİLEN DERNEK VE VAKIF YÖNETİCİLERİNE BASIN KARTI"
Kabul edilen 11'inci maddede basın kartının kimlere verilebileceği düzenlendi. Buna göre; Türkiye’de faaliyet gösteren medya kuruluşlarının Türk vatandaşı medya mensuplarına; süreli yayınların sahiplerine veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarına; medya kuruluşları adına hareket eden ve görev alanı Türkiye’yi kapsayan yabancı medya mensupları ile görev alanı Türkiye’yi kapsamamakla beraber geçici bir süreyle Türkiye’ye haber amaçlı gelen yabancı medya mensuplarına; yurt dışında yayın yapan medya kuruluşlarının, Türk vatandaşı sahiplerine ve çalışanlarına; yurt dışında serbest gazetecilik yapan Türk vatandaşı medya mensuplarına; medya alanında hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarında ve kamu kurum ve kuruluşlarının yürüttükleri enformasyon hizmetlerinde çalışan kamu personeline; medya alanında faaliyet göstermeleri şartıyla sendikalar ile kamu yararına faaliyette bulunduğu Cumhurbaşkanı kararıyla tespit edilen dernek ve vakıfların yöneticilerine verilecek.
12'nci maddede; basın kartı alabilecek kişilerin şartları belirledi. Buna göre;
-18 yaşını bitirmiş olması,
- En az lise veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olması,
- Kısıtlı veya kamu hizmetlerinden yasaklı olmaması,
- 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı 5 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da şantaj, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, iftira, suç uydurma, müstehcenlik, fuhuş, hileli iflas, zimmet, irtikâp, rüşvet, kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçları ile cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kamu barışına karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçlarından hüküm giymemiş olma.
- 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 3 üncü maddesinde sayılan terör suçları ile 4 üncü maddesinde sayılan terör amacı ile işlenen suçlardan veya 6 ıncı maddede belirtilen suçlar ile 7/2/2013 tarihli ve 6415 sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca hüküm giymemiş olması,
- Bu Kanunun 25 inci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan suçlardan hüküm giymemiş olması,
- 13/6/1952 tarihli ve 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun hükümlerine uygun sözleşme yapmış olması ve mücbir sebepler dışında işten ayrıldığı tarihten itibaren bir aydan fazla olmamak üzere ara vermeden çalışması
- Medya faaliyeti dışında ticari faaliyette bulunmaması şarttır.
Basın kartı talep eden süreli yayın sahipleri veya tüzel kişi temsilcileri ile radyo ve televizyonların yönetim kurulu başkanlarında kamu kurum ve kuruluşlarında basın kartı alabilecek çalışanlarda ve yabancı basın-yayın kuruluşlarından çalışan Türk vatandaşı medya mensuplarından basın kartı talep edenlerde birinci fıkranın (f) ve (g) bentlerinde belirtilen şartlar aranmaz.
Sürekli ve serbest basın kartı talep edenler ile Türkiye Radyo Televizyon Kurumu aracılığıyla göreve bağlı basın kartı talep edenlerde birinci fıkranın (f) bendinde belirtilen şart aranmaz."
BASIN KARTI KOMİSYONU ÜYE SAYISI 19'A YÜKSELTİLDİ
Basın Kartı Komisyonu'na ilişkin olan 14'üncü maddede; var olan 9 kişilik üye sayısı AKP-MHP'nin kabul edilen ortak önergesi ile 19'a yükseltildi. İletişim Başkanlığı’nı temsil eden üye sayısı 2’den üçe çıkarıldı; Ankara, İstanbul ve İzmir illeri dışındaki basın-yayın meslek kuruluşlarının sahip ve/veya çalışanları tarafından kurulmuş basın-yayın meslek kuruluşlarından en fazla basın kartı sahibi üyesi bulunan meslek kuruluşu tarafından belirlenecek "bir üye" yerine "dört üye"; sürekli nitelikte basın kartı sahipleri arasından Başkanlıkça seçilecek "bir üye" yerine "dört üye" getirildi. Ayrıca işçi sendikalarına tanınan bir üye de ikiye çıkartılırken, iletişim fakültesi dekanları veya basın kartı sahibi gazeteciler arasından Başkanlıkça belirlenecek bir yerine 3 kişi de komisyon üyesi olacak. Böylelikle Basın Kartı Komisyonu üye sayısı 9'dan 19'a yükseldi.
Teklif görüşmeleri 11 Ekim 2022 Salı günü devam edecek.
