Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da 11 Mart 2020 tarihinde Bahçesaray şehri ve Bahçesaray bölgesinde, 7 Kırım Tatarının evinde arama yapıldı. Aramaların yapıldığı evlerden biri ünlü Kırım Tatar tarihçi Şükri Seytumerov’un eviydi. Arama sonrasında tarihçinin iki oğlu Osman ve Seytumer alıkonuldu ayrıca evde bulunan tüm telefon, bilgisayar ve flaş belleklere el konuldu.
Kırım Haber Ajansı'nın (QHA) haberine göre Şükri Seytumerov, evinde yapılan aramayı, işgalci güçlerin aramadan sonra bilimsel çalışmalarına da el koyduğunu ve yaptığı çalışmaları anlattı.
“AMACIMIZ HALKIMIZIN ZENGİNLİKLERİNİ GÖSTERMEKTİ”
İşgalci güçlerin 11 Mart 2020 tarihinde evine yaptığı aramadan sonra evde bulunan tablet, telefon, bilgisayar ve flaş belleklere el koyduğunu, böylece yürüttüğü bilimsel çalışmaların da elinden alındığını anlatan tarihçi, “Flaş belleklerin çoğu Bahçesaray anıtlarının tarihi ile ilgili toplanan malzemelerdi. Öte yandan el konulan belleklerde, rahmetli tarihçimiz İbraim Abdulla’nın arşivlerde bulduğu Musallaf Efendinin hazırladığı Kırım Hanlığı vakıflarının belgeleri saklanıyordu. Aslında ‘Kırım Tatarlarının Tarih, Mimari ve Kültür Anıtlarının Derlemesi. 'Bahçesaray’ kitabını yayımladıktan sonra Eski Kırım, Kefe, Kezlev, bozkır tarafını kapsayan çalışmayı hazırlayarak halkımıza zenginliklerimizi göstermeyi amaçlıyorduk. Bizim tarihimizin sadece Hansaray ve bir iki yerde ayakta kalan türbelerden ibaret olmadığını anlatmak istiyorduk.” dedi.
“HANSARAY SADECE MÜZE DEĞİL”
Kırım Tatarları için Bahçesaray’daki Hansaray’ın bir müze olmadığını, eskiden Kırım Hanlığının merkezi olduğunu anlaması gerektiğini vurgulayan Seytumerov, “Bizim kafalarımıza sanki Hansaray her zaman bir müze idi ve orada bir zamanlar toplanan eşyalar sergilenir fikrini soktular. Bizim tarihimizi fakirleştirmeye çalışıyorlar… Örneğin bugün Kırım’da kaydedilmiş 10 bin anıt varsa bunların Kırım Tatarlara ve Müslümanlara ait olanların sayısı ancak yüz civarındadır. Yüzyıllar boyunca kendi devletine sahip olan bir halkın tarihi mirası sadece Hansaray ve birkaç tane türbeden ibaret olabilir mi?” dedi.
“KENDİ TARİHİMİZİ BİLMELİYİZ”
Kırım Tatar halkının kendi tarihini iyi bilmesi gerektiğini kaydeden Seytumerov, “Kendime bir hedef koydum; halkımız Kırım’a geri döndükten sonra ev inşa etmek, çocuk yetiştirmek dışında tarihini de araştırması gerekiyordu. Bu amaçla Kırım’ın tarihi ile ilgili bulduğum bilgileri; eski belgeler, kitaplar, kaynakları bir yerde topluyor ve bilgisayarımda dosyalıyordum. Ancak mart ayındaki aramalar sonucunda çalışmalarım işgalcilerin eline geçti.” dedi.
“TÜM ÇALIŞMALARIM KAYBOLABİLİR”
Tarihçi, çalışmalarını geri alma yollarını araştırdığını ancak işgalci yetkililerin el koydukları bilgisayarları en az 6 ay kadar elinde tutacaklarını öğrendiğini söyledi. Ayrıca Seytumerov, avukatların da bu konuda hiçbir bilgiye sahip olmadıklarını anlatırken, “Yani toplanan tüm veriler kaybolabilir. Buna çok üzülüyorum.” diye belirtti.
ŞÜKRİ SEYTUMEROV KİMDİR?
Şükri Seytumerov uzun yıllar boyunca Hansaray müzesinin arşiv bölümünde müdür olarak çalıştı ayrıca Kırım’daki camilerin tarihini araştırıyordu. Semerkant Devlet Üniversitesi mezunu Şükri Seytumerov, Kırım tarihine ait bir dizi bilim araştırmalarının yazarı. Şeytumerov, Kırım Tatarlarının Tarih, Mimari ve Kültür Anıtlarının Derlemesi. Cilt I, Bahçesaray, Kırım Tatarlarının Tarih, Mimari ve Kültür Anıtlarının Derlemesi. Cilt II, Bahçesaray İlçesi isimli bilimsel çalışmaları ayrıca Eski Fotoğraflarda Kırım Camileri kitabını hazırladı. Şu an Seytumerov, bir grup tarihçiyle birlikte çok ciltli Kırım Tarihi eseri üzerinde çalışıyor.
İŞGALCİLERDEN KIRIM TATARLARININ EVLERİNE BASKIN
Bilindiği gibi, 11 Mart 2020 tarihinde Rusya tarafından işgal edilen Kırım’da Bahçesaray şehri ve Bahçesaray bölgesinde, 7 Kırım Tatarının evinde sabahın erken saatlerinde arama gerçekleşti.
Aramalar sonucunda beş kişi alıkonuldu. Alıkonulan Kırım Tatarları Enver Mustafayev, Seytumer Seytumerov, Osman Seytumerov, Amet Suleymanov ve Rüstem Seytmemetov Akmescit’teki Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) sözde Kırım Şubesine götürüldü. Daha sonra Enver Mustafayev’in serbest bırakıldığı bildirildi.
Akmescit kentindeki sözde Kiyevskiy Bölge Mahkemesi, 13 Mart 2020 tarihinde 3 Kırım Tatarı hakkında tutuklama ve biri hakkında da ev hapsi kararı aldı.
