Ekonomik kriz, Covid-19 pandemisi ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle protestolara sahne olan Tunus'ta, Cumhurbaşkanı Kays Said'den müdahale geldi. Said, Başbakan Hişam el-Meşişi'yi görevden alarak Meclis'in tüm yetkilerini dondurduğunu ve milletvekillerinin dokunulmazlıklarını askıya aldığını açıkladı. Said bu adımını, Anayasa'nın 80'inci maddesinde cumhurbaşkanına olağanüstü koşullarda tanınan yetkilere dayandırdı. Tunus meclisinde en büyük parti olan Ennahda'nın lideri ve Meclis Başkanı Raşid el Gannuşi ise cumhurbaşkanını darbe yapmakla suçladı. Öte yandan, Tunus sokaklarında birçok kişinin kutlama yaptığı görüldü.
Tunus'un başkenti Tunus'ta askeri komuta kademesi ve güvenlik yetkilileriyle bir araya gelen Said, burada yaptığı konuşmada "ülkenin içinde bulunduğu olağanüstü koşullar nedeniyle" meclisin tüm yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını belirterek, Başbakan Meşişi'yi görevden aldığını ve kendi atayacağı bir başbakanla yürütmeyi devralacağını bildirdi.
Tunus Cumhurbaşkanlığı'nın yayınladığı videoda, ülkedeki askeri komuta kademesinin ve güvenlik yetkililerinin katıldığı bir toplantı sonrasında konuşan Said, "Tunus'un içinde bulunduğu yağma, yangın ve durum karşısında ülkeyi kurtarmak için olağanüstü önlemler alması gerektiğini" belirterek isim vermediği bazı grupların belirli bölgelerde iç savaş çıkarmak için para topladığını öne sürdü.
Said, birkaç ay önce almaları gereken bu kararları Meclis Başkanı ve Başbakan Hişam el-Meşişi ile yaptığı istişareler sonrasında aldığını ifade etti.
YOLSUZLUKLARI ARAŞTIRMA GEREKÇESİYLE BAŞSAVCILIK GÖREVİNİ DE ÜSTLENDİ
Said, genelgeler biçiminde gerekli kararların duyurulmaya devam edeceğini, atayacağı başbakan ile yeni bir hükümet kurulacağını ve hükümetin cumhurbaşkanı liderliğinde kalacağını kaydetti. Anayasayı ve halkın çıkarlarını korumak üzere bu kararların kaçınılmaz olduğunu savunan Said, yolsuzluk dosyalarını ortaya çıkarma gerekçesiyle başsavcılık görevini de üstlendiğini belirtti.
SAİD: KARAR ANAYASANIN 80. MADDESİYLE UYUMLU
Cumhurbaşkanı Kays Said, kararının anayasanın 80'inci maddesi ile uyumlu olduğunu, aynı zamanda milletvekillerinin dokunulmazlıklarını askıya alma yetkisine sahip olduğunu belirtti. Söz konusu madde, ulusal kurumlara, güvenliğe veya bağımsızlığa tehdit oluşturan, devletin normal işleyişini aksatan durumlarda cumhurbaşkanına 'sıradışı koşulların gerektirdiği önlemleri alma' yetkisini tanıyor.
Bununla birlikte, Tunus'ta 2014'te onaylanıp cumhurbaşkanı, başbakan ve parlamento arasındaki yetki dağılımını belirleyen yeni anayasaya ilişkin tartışmalar da sürüyor. Anayasa Mahkemesi'ne yapılan itirazlar henüz sonuçlanmış değil.
Said 2019'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerini ikinci turda yüzde 72.7 oranında oy alarak kazanmıştı.
KARAR 30 GÜN GEÇERLİ
Tunus Cumhurbaşkanlığı, Said ile askeri komuta kademesi ve güvenlik yetkililerinin katıldığı toplantının ardından resmi Facebook sayfasından bir açıklama yayımladı.
Cumhurbaşkanı Said'in, Başbakan ve Meclis Başkanı ile yaptığı istişarelerin ardından Anayasa'nın 80'nci maddesini işleme alarak “ülkenin güven ve istikrarı ile devlet işleyişini garantiye almak üzere” bazı kararlar aldığının aktarıldığı açıklamada, bu kararların Başbakan Hişam Meşişi'yi görevden alma ve Meclis'in yetkilerini 30 gün boyunca dondurmayı içerdiği ifade edildi.
Kararların aynı şekilde tüm parlamento üyeleri dokunulmazlıklarının kaldırılması ve Cumhurbaşkanı Said'in atayacağı bir başbakanla yürütmeyi devralacağının teyit edildiği açıklamada, istisnai tedbirleri düzenleme çalışmalarının gelecek saatlerde belirleneceğine işaret edildi.
Bahsi geçen istisnai tedbirlerin ülkede oluşan şartlar nedeniyle alındığı ve bunların ortadan kalkmasıyla önlemlerin de sonlandırılacağına vurgu yapılan açıklamada, Tunus halkına da dikkatli olmaya ve "kaosa çağrı yapanların peşinden gitmeme" uyarısı yapıldı.
GANNUŞİ: BU DARBEDİR, KARARLARIN YASAL BİR DAYANAĞI YOK
Öte yandan, Tunus Meclis Başkanı ve Nahda Hareketi'nin lideri Raşid el-Gannuşi, Cumhurbaşkanı Kays Said'i darbe yapmakla suçladı.
Gannuşi, El Cezire televizyonuna yaptığı açıklamada, "Cumhurbaşkanının yasal bir dayanağı olmayan kararları bir darbedir, anayasayla yorumlamak yanlıştır" dedi.
Cumhurbaşkanı Said'in kendisini arayarak anayasa çerçevesinde bazı kararlar alacağını paylaştığını ancak içeriğine vakıf olmadığını belirten Gannuşi, söz konusu kararların geçersiz olduğunu ve Meclis'in anayasal çerçevede çalışmalarına devam edeceğini kaydetti.
