Önceki gün bir dostumla konuşurken söz mesleklere geldi ve dostumun ağzından şu cümleler döküldü: ?Şu anda ülkemizde ?İyi ki farklı bir mesleğim var´ diye sevinmeme sebep olan iki meslek erbabı var: Biri, siz gazeteciler. Diğeri de, yargı mensupları.?
Kaç gündür dostumun bu tespiti üzerinde düşünüp duruyorum.
Dün, hatırlayacaksınız, Amerikalı papaz Andrew Craig Brunson?un mahkeme kararıyla serbest bırakılması haberinin yazılı basında kendisine hak ettiği yeri bulamadığını, yorumcuların konuya dair yazı yazmaktan uzak durduklarını burada değerlendirmiştim.
Oysa konu 24 saat içerisinde iyice dallanıp budaklandı ve giderek ?ulusal güvenlik sorunu´halini alacak bir duruma geldi.
ABD´den Türkiye´nin iyi niyetli hamlesine benzer bir karşı-hamle beklenirken bunun tam tersi oldu. ABD yönetimi ülkemize ?yaptırımlar´uygulamaktan söz eden açıklamalar yapmakta.
Hem de ?çok geniş kapsamlı yaptırımlar´?
Deniz Yücel ve Brunson
İzmir´de kendi kurduğu kilisede (Diriliş Kilisesi) ?misyoner´ faaliyeti yürüten Brunson?un 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrasında FETÖ ve PKK ile irtibatlandırılıp tutuklanmasıyla başlayan süreçte ilk olumlu adım atılmıştı oysa.
Daha bir hafta önce avukatların ?tahliye´ başvurusunu reddetmiş olan mahkeme, itiraz üzerine, Brunson?un tahliye edilip tutuksuz yargılanmasına karar verdi. Mahkemenin kesin kararına kadar ev hapsinde kalacak Brunson?
Cezaevi şartlarından ailesiyle birlikte yaşayacağı eve nakli olumlu bir adım?
Ancak ABD´nin yönetici kadrosu mahkemenin kararını yeterli bulmadı. ABD başkanı Donald Trump, Brunson ile aynı dini cemaate bağlı olan yardımcısı Mike Pence?in dün Türkiye´ye yönelttiği ?Ya şimdi serbest bırakın ya da sonuçlarıyla yüzleşmeye hazır olun? çıkışını takiben Twitter üzerinden şu mesajı yayınladı:
?Papaz Brunson uzun zamandır gözaltında tutulduğu için Türkiye´ye geniş çaplı yaptırımlar uygulayacağız. Brunson muhteşem bir Hıristiyan, aile babası ve harika bir insan. Brunson çok büyük acılar çekiyor. Bu masum inanç adamı derhal serbest bırakılmalı.?
Tehditkâr ifadeler bunlar.
Dışişleri bakanı ve bakanlık sözcüsü, Cumhurbaşkanlığı sözcüsü, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve en son adalet bakanı Washington´un bu çıkışlarına aynı sertlikte cevap verdiler.
Mevlüt Çavuşoğlu ?Hiç kimse bize talimat veremez. Kimsenin tehdidine boyun eğecek değiliz. Hukuk kuralları herkes için geçerlidir? dedikten sonra konuyu ABD´li mevkidaşı Mike Pompeo?ya da telefon görüşmesinde aktardı.
Belli ki, ABD, mahkemeden Alman vatandaşı gazeteci Deniz Yücel?e uygulanana benzer bir karar bekliyormuş?
Die Weit gazetesini Türkiye´de temsil ederken FETÖ ve PKK ile irtibatlandırılıp ?halkı kin ve düşmanlığa tahrik ve terör propagandası yapmak´ gerekçesiyle tutuklanan Deniz Yücel bir yıl boyunca kaldığı cezaevinden davasıyla ilgili iddianameyi kabul eden mahkeme tarafından tahliye kararı verilerek serbest bırakılmış, Alman hükümeti de onu özel bir uçakla Türkiye dışına götürmüştü.
Muhtemelen Amerikalılar da önceki gün benzer bir gelişme beklentisi içerisindeydiler. Yine muhtemelen, Brunson ile ailesini ABD´ye götürecek bir uçağı havalimanında bile bekletmişlerdir.
Deniz Yücel?in davası Alman hükümetinin takibi altındaydı; Almanya başbakanı Angela Merkel Türkiye-Almanya ilişkilerini gölgeleyen unsurların en başına onun durumunu yerleştirmişti.
Amerikalılar da her gün dozunu artırdıkları mesajlarla aynı sonucu almayı umuyorlarmış?
Ne olacak şimdi?
Bugün Amerikan Kongresi´nde parası ödenmiş ve bir miktarı teslim aşmasına da gelmiş olan F-35 jetleri de dahil Türkiye´ye silah ambargosu öngören bir yasa tasarısının görüşülmesi bekleniyor.
Aslında ABD ilan etmediği silah ambargosunu -hem de en kapsamlı biçimde- yürürlüğe çoktan soktu ülkemize karşı; tabanca satışlarını bile durdurdu. Savunma sanayiinin ihtiyacı olan pek çok teçhizatı başka ülkelerden karşılamaya çalışıyor Türkiye.
Trump?ın sözünü ettiği ?kapsamlı yaptırımlar´ zaten uygulanıyor.
Daha kapsamlı ne tür yaptırım gelebilir?
Halk Bankası?
İlginç olan, Washington´da ipleri elinde tutan kadronun, 50 yıldan fazla mazisi bulunan Türk-Amerikan ilişkilerini bir dinadamı yüzünden gözden çıkarmayı düşünebilmeleridir. Soğuk Savaş´ın en soğuk günlerinde ?hür dünya´ denilen ABD müttefikleri namına ileri karakol görevi üstlenmiş ve bu yüzden pek çok sorunları göğüslemek zorunda kalmış bir ülke Türkiye; ABD´nin bölgeye dönük hesaplarının hayata geçirilmesinde katkılarının eşsiz değerde olduğu da biliniyor.
Bu tarihi arka-plan bir tarafa, bir papazın durumu bir tarafa.
Gözleri hiçbir şeyi görmüyor.
Türkiye elbette Amerika ittifakı olmaksızın da varlığını sürdürür; ambargoların da fazla işe yaramadığını Kıbrıs´a müdahale sonrasında Jimmy Carter Amerikası´nın koyduğu ambargo döneminde gösterdi Türkiye.
Yine benzer bir durum yaşanacaktır.
Peki, bu bölgede Türkiye yanında yer almazsa ABD için bu iyi mi olur?
Sanmıyorum.
Yapılması gerekenler
Keşke Deniz Yücel ve Andrew Craig Brunson?u dışarıdan bakanların gözünde birleştiren tarzda davalar olmasa ve keşke ?baskılar altında karar alındığı´ kanaatini uyandıran bir hava yargımıza yapıştırılamamış olsa.
24 Haziran sonrası girilen yeni dönemde, ağırlık yargının itibarını artıracak -makyaja dönük olmayan- tedbirlere verilmeli.
Ülkemize bir açık hava hapishanesi gözüyle bakanlar, yargının emir-komuta ilişkisi içerisinde karar verdiğine inananlar var. Türkiye hak ve özgürlüklerin bütünüyle uygulandığı, yargısı bağımsız ve tarafsız olan demokratik bir ülke görüntüsünü en kısa zamanda yeniden kazanmalı.
O zaman ABD´ye ve Avrupa´ya karşı daha güçlü oluruz.
En başa aldığım dostumun tespitinin haklı olduğunu düşünüyorum; gazetecilik ve yargı mensubiyeti günümüzde arzu edilen meslekler değil.
