Erünsal´ın 1980-2014 yılları arasında bazı dergilerde ve armağan kitaplarda yayınlanan ve birbirinden önemli makaleleri içeren ?Osmanlı Kültür Tarihinin Bilinmeyenleri? (Şahıslardan Eserlere Kurumlardan Kimliklere) başlıklı kitabı, kültür tarihimizde yer tutmuş yanlış bilgileri ve ele alınamamış zor konuları arşiv belgelerine dayandırarak bu çalışmayla aydınlığa kavuşturuyor.
Erünsal bu eserinde uzun yıllar zihninde yoğurduğu ve çalışmaları esnasında tespit ettiği, ilmi çalışmalara katkı sağlayabileceğini düşündüğü konuları okuyucularla paylaşmaktadır. Gün yüzüne çıkmamış birçok şer´i sicil, rapor, seyahatname, günlük incelenerek ve büyük bir titizlik ve ustalıkla yorumlanarak oluşturulan eser, her biri Osmanlı kültür tarihi alanında çok önemli bir boşluğu doldurarak günümüzün ve geleceğin tarihçilerine ve kültür araştırmacılarına yol gösterecek niteliktedir.
Eserinde, Osmanlıların maruz kaldıkları haksız ithamları çürütmeye gayret ettiğini dile getiren Erünsal, kitaptaki makalelerin toplu halde yayınlanmasıyla sadece alanında uzman kişiler tarafından değil, geniş bir okuyucu kitlesine hitap ederek akademik çalışmaların topluma mal edilmesini sağlamıştır.
Kitapta yer alan makalelerden üçü eseri daha da önemli kılmaktadır. Erünsal, bu makalelerin ilkinde Şehit Ali Paşa´nın İstanbul´da Kurduğu Kütüphaneler ve kitaplarına el konulmasıyla ilgili makalede, bu müsadereyi mümkün kılmak için verilmiş fetva nedeniyle, Osmanlıların bağnazlıkla suçlandığı fetvanın yanlış yorumlandığını göstermeye çalışır. ?Fethedilen Arap Ülkelerindeki Kütüphanelerin Osmanlılar Tarafından Yağmalandığı´ başlıklı ikinci makalede bu ithamın yersizliğini onların kendi yazdıklarını kullanarak kanıtlar. Üçüncü makalede Osmanlı hukuk sistemini ve ulemasını zan altında bırakan, II. Bayezid dönemi âlimlerinden Molla Lütfi´nin zındık olduğu için öldürüldüğü meselesine farklı bir açıdan bakarak ve yeni belgelere başvurarak konuyu araştırmacıların dikkatine sunar.
Okuyucu ayrıca fetihten sonra İstanbul´da kurulan ilk vakıf kütüphanesi ve Fatih´in Şeyh Mehmet Geylani´ye verdiği temliknamenin (mülk belgesi) orijinal elyazması metninin yanı sıra, buna benzer birçok esas metni eserdeki diğer makale eklerinde bulabilmektedir. Kitap Somuncu Baba ve Şeyh Vefa´nın bilinmeyen vakfiyesi hakkında da yeni bilgiler sunarken başka bir makalede II. Abdülhamid Dönemi Türk kütüphaneciliği hakkında da bilgi vermektedir. Osmanlı kültür tarihine ışık tutan daha birçok makalenin yer aldığı eserde, makalelerin çoğu ilk yayınlandıkları şekliyle değil, çeşitli eklerle güncelleştirilerek sunulmuştur.
Osmanlı Kültür Tarihinin Bilinmeyenleri
İsmail E. Erünsal
Timaş Yayınları
496 Sayfa
