Avrupa Birliği (AB) yargısal işbirliği ajansı Eurojust, ortak anti-terör veri tabanı oluşturulduğunu duyurdu. Bu veri tabanı ile AB üyesi ülkeler arasında olası terör saldırılarının önlenmesi için hakimler ve savcılar bürokratik formaliteleri sınırlı, hızlı ve verimli veri paylaşımı yapabilecek.
Farklı üye ülkelerde devam eden soruşturmalar ve incelemelere ilişkin bilgiler, yapılan yargılamalar ve ceza alan militanlara ilişkin tüm bilgiler sürekli olarak bu veri tabanına işlenecek ve güncellenecek. Veri tabanında ‘yabancı savaşçılar’ adı verilen ve Avrupa vatandaşı olup üçüncü ülkelerde terör örgütlerine yardım eden kişilerin de bilgileri olacak. Özellikle Irak ve Suriye’de IŞİD’e katılan bu şekilde çok sayıda kişi bulunuyor ve bu kişiler 28 AB ülkesinde diledikleri yere gidip yaşam kurabiliyorlar.
Bin 300 AB vatandaşı Irak ve Suriye’de
Euronews’in aktardığına göre Ajansın Güvenlik Birliği Komiseri Julian King, yarısından fazlası çocuk olan bin 300 AB vatandaşının hala Suriye ve Irak sınırları içerisinde olduğunu belirterek şunları söyledi: “Yeni anti-terör veri tabanı tüm AB genelinde hakim ve savcılara birbirleri ile güvenli, hızlı ve resmi şekilde bağlantı kurma, dosya paylaşma ve suçluların cezasız kalmamasını sağlamak için etkili işbirliği yapma imkanı verecek.”
Oluşturulan sistemin yeni terör saldırılarını da önlemesi umut ediliyor. Eurojust Direktörü Ladislav Hamran girişimin yalnızca cihadist örgütleri değil aşırı-sağ ve aşırı-sol örgütlere de ilişkin bilgilerin kaydedileceğini söyleyerek, “Teröristler her geçen gün daha fazla sınır ötesi yapılanmaya ve hareket alanına sahip oluyor. AB’de öyle olmalı.” dedi.
Alınan bilgilere göre Eurojust anti-terör veri tabanı üzerinden hakim ve savcılar siber saldırılardan korunaklı şekilde elektronik kanıt paylaşımları da yapabilecek. Detayları gizli tutulan sistemde blok zinciri teknolojisi kullanıldığı düşünülüyor.
Sistem nasıl hayat geçti?
AB Adalet Komiseri Vera Jourova’ya göre yargı ağları arasında hızlı etkileşim bir soruşturmanın kaderini etkileyen en önemli etkenlerden biri. AB üyeleri uzun yıllardır özellikle kendi ulusal yetkililerine dair devam eden yargı süreçlerine ilişkin bilgi paylaşımı yapmaktan kaçınıyor.
AB bu alandaki ilk adımları 2005 yılında atmış ancak bazı üye devletlerin yargı ağları bilgi paylaşımı yapmayı reddedince girişimler askıya alınmıştı. AB düzeyinde bir veri tabanı oluşturulması fikri 2015 Paris terör saldırıları sonrası yeniden gündeme alındı. Fransa, Almanya, İspanya, Belçika, İtalya, Lüksemburg ve Hollanda birlikte teröristler ve terör soruşturmalarına ilişkin verileri aynı veri tabanında toplamaya karar verdi.
Daha sonra Avrupa Komisyonu ve Avrupa Parlamentosu Anti-Terör Uzma Komitesi ve AB Anti-Terör Koordinatörlüğü’nün desteği ile bu veri tabanı oluşturuldu. Eurojust’a göre 2018 yılında AB genelinde yargı süreci devam eden ve ajansa bildirilen 580 adet terör soruşturması oldu. Brexit’in gerçekleşmesi halinde ise İngiltere’nin bu veri tabanından yararlanamayacağı belirtiliyor.