Tanıyanlar, bana ısrarla, ?Cumhurbaşkanı´na doğru olmayan bilgiler veriliyor, yanlışlar da oradan kaynaklanıyor? deyip duruyorlardı da ben inanmakta zorlanıyordum; ancak galiba bunu diyenler haklı.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan?ın Fransa´da OHAL´in hâlâ devam ettiğini söylediğini duyunca bu karara vardım.
Dün akşam Anadolu Yayıncılar Birliği?nin memleketi Rize/Güneysu´daki evinden yapılan ortak televizyon yayınına katıldı Cumhurbaşkanı Erdoğan ve kendisine yöneltilen sorulardan birine cevap verirken şunları söyledi:
?24 Haziran´dan sonra bu göreve devamım halinde ilk işimiz inşallah OHAL´i kaldırmak olacaktır. OHAL´i kaldırmak demek, tamamıyla yok etmek, geri dönmemek anlamında değil. Biz terörü gördüğümüzde en sert tedbir neyse onu yine alırız. Fransa OHAL´i kaldırdı mı tamamen??
Sorusunun cevabı şu: Fransa tarihinin 21. asırdaki en kanlı terör eylemi (2015 yılı Kasım ayındaki Paris eyleminde 130 kişi ölmüştü) sonrasında ilan edilen OHAL´i geçen yılın Ekim ayının son günü tamamen kaldırdı.
OHAL Fransa´da iki yıl sürdü ve bu süre içerisinde tam altı kez uzatıldı.
?Tam kaldırılmadı? diyenler, yeni seçilen Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron?un, OHAL´in kaldırılmasından önce Parlamentodan terörle mücadele yasasını (TMY) takviye eden değişiklikler çıkartmasını kast ediyor olabilirler.
Kasıtları buysa ve buna bakarak bizdeki OHAL uzatılıp duruyorsa, bu bilgi de yanlış. Fransa´da TMY´ye eklenen maddelerden çok daha kapsamlıları bizdeki TMY içerisinde çoktandır var.
Bu birinci doğru olmayan bilgi.
İkincisi de şu: Fransa´da iki yıl sürmüş olan OHAL sırasında başgösteren normal-dışı uygulamalar ile bizde aynı süre içerisinde yapılanlar arasında zerre kadar benzerlik bulunmuyor.
Fransa´da OHAL´in beklenenden uzun sürmesinin de bir sebebi var: Çok daha kısa sürecekken, kaldırılması Parlamentonun gündemine ne zaman girdiyse, terör bir yerlerden yine başını uzattı ve o iki yıl içerisinde Fransa´nın değişik kentlerini hedef alan 32 ayrı terör olayıyla karşılaşıldı. O olaylarda 239 kişi daha hayatını kaybetti.
Bu ara bilgiden sonra Fransa´da ilan edilmiş OHAL´in faturasına bakabiliriz.
OHAL süresi içerisinde polis tarafından 4500 eve-işyerine baskın düzenlendi; bunların yüzde 80´i (3600´ü) OHAL ilanından sonraki altı ay içerisinde gerçekleşti. Bu baskınlardan bin kadarı yargıya intikal etti ve toplam 646 kişi gözaltına alındı. Bunlardan da haklarında dava açılan kişi sayısı sadece 23. Denetimli serbestlik uygulanan kişi sayısı 752 kişi oldu; bunlardan OHAL süresince bu uygulamaya tabi tutulanların sayısı ise 23.
France-24 internet sitesinden aktardığım bilgilerle OHAL´in Fransa´daki faturası bu.
Peki bizde 15 Temmuz hain darbe girişimi sonrasında ilan edilmiş OHAL kapsamında neler yaşandığına bakalım mı?
Sanıyorum buna gerek yok.
Yok, çünkü Türkiye OHAL uygulamaları yüzünden cezaevleri aşırı kapasiteye sahip bir ülke durumunda bugün. Cumhurbaşkanı adaylarından biri cezaevinde olduğu için kampanya yürütemiyor. Gazeteciler ve akademisyenlerle ilgili şikayetler her gün uluslararası medyaya konu oluyor.
Rakamlar Fransa ile karşılaştırılabilecek durumda değil.
OHAL uygulamalarının yatırımcıları Türkiye dışı arayışlara sevk ettiğini hükümetin ekonomiden sorumlu üyesi kendisine mikrofon uzatıldığı her seferinde kendisi dile getiriyor. Sadece yatırımcılar da değil, Türkiye´nin dışarıda karşılaştığı zorluklara bakılırsa, ikili ve çoklu dış ilişkilerimiz de OHAL uygulamalarından feci halde olumsuz etkileniyor.
Emmanuel Macron.. Élysée Sarayı´na koşuyor..
Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı TV programında ?OHAL´in kampanyalara yansıyan en ufak yanı yok ki. Bir tane örnek versinler, OHAL nerede hangi kampanyayı engelledi?? sorusunu da yöneltmiş. Oysa HDP´nin cumhurbaşkanı adayının durumundan kampanya sırasında meydana gelen yakışıksız olaylara kadar pek çok gelişmede OHAL´in varlığı hissediliyor.
En fazla endişe edilen ise, OHAL´de gidilen seçim günü yaşanabilecekler?
Umarım, günün sonunda endişeye mahal olmadığı anlaşılır.
Ülkemizdeki uzun sürmüş OHAL´in, AK Parti genel başkanı da olduğu için, Cumhurbaşkanı Erdoğan?ı ilgilendiren belki de en olumsuz muhtemel sonucunu en sona sakladım.
Sandığa gidecek oyları AK Parti aleyhine etkileyebilir OHAL´in varlığı?
Şundan dolayı: Fransız halkının alışık olmadığı olağanüstü yetkilerin -geniş çaplı kullanılmasa bile- OHAL yönetimine geçen hükümet tarafından elde tutulması ve yerleşik muhalefetin buna yeterince güçlü biçimde karşı çıkmaması, Fransa´da seçmeni farklı seçeneklerin peşine düşürdü.
Emmanuel Macron gibi kısa süre önce partileşmiş biri cumhurbaşkanlığı seçimini, partisi de ilk genel seçimde Parlamentoda en çok sandalyeyi kazanmış ise, bunun sebeplerinden biri de, uzun sürmüş OHAL´dir.
Macron, o sebeple, Élysée Sarayı?na yerleşir yerleşmez, ilk iş olarak OHAL´in kaldırılmasına öncülük etti. 2017 yılı Mayıs ayında cumhurbaşkanı seçildi Macron, aynı yılın Ekim ayında OHAL kaldırıldı.
Keşke danışmanları Cumhurbaşkanı Erdoğan?a bu gerçekleri anlatsaydı da, Türkiye seçime OHAL´siz ortamda gitseydi.