Bundan 92 yıl önce 13 Temmuz 1930'da Van'ın Erciş ilçesi sınırları içerisinde bulunan Zilan Deresi'nde (Gelîyê Zîlan) gerçekleşen katliamda binlerce insan katledildi, on binlerce insan da yerinden yurdundan edildi.
Van’ın Erciş ilçesine bağlı Zilan Deresinde binlerce Müslüman Kürd, Mustafa Kemal'in Cumhurbaşkanlığı, İsmet İnönü'nün ise Başbakanlığı döneminde "isyan ettikleri" gerekçesiyle devletin eliyle hunharca katledildi.
13 Temmuz 1930 tarihinde başlayan Zilan katliamı, yakın tarihte gerçekleşen en acı olaylardan biridir. Bu süreçte Ağrı, Van ve civar bölgelerde yaşayan on binlerce masum sivil katledildi. Aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu katliamın acısı, aradan geçen onca zamana rağmen hâlâ tazeliğini koruyor. Tarihe Zilan Deresi Katliamı olarak geçen vahşetin üzerinden 92 yıl geçmiş olmasına rağmen devlet adına ne bir özür ne bir pişmanlık ne de bir taziye mesajı yayımlandı.
NE OLMUŞTU?
Şeyh Said kıyamından sonra yeni bir ayaklanma ihtimaline karşı dönemin hükümeti tarafından alınan bir kararla aşiret reisleri, şeyhler ve âlimler haksız yere sürgüne gönderilmek istendi. Sürgün kararına direnip Ağrı Dağı’na sığınanlara karşı başlatılan askerî harekât kapsamında, bölgedeki yüzlerce köy boşaltıldı, evler yakıldı, hayvanlara el konuldu, köy sakinleri Zilan deresi boyunca toplatılıp çoluk çocuk demeden makineli tüfeklerle ve süngülerle acımasızca katledildi.
Binlerce Zilanlı, toplama kamplarında açlığa ve sefalete mahkûm edildi, yüzlercesi de memleketin farklı yerlerindeki cezaevlerinde hayatını kaybetti. Kanlı harekât neticesinde Zilan bölgesi insansızlaştırıldı, sonraki dönemlerde izlenen iskân politikalarında bölgenin önemli bir kısmı göçmenlere tahsis edildi. O dönemde yerlerinden edilen insanların çocukları, yaklaşık yüz yıldır memleketin değişik yerlerinde ikamet ediyor.
Kaynak: İslami Analiz
.
