Ülkücü kökenli siyaset bilimci ve yazar Mümtaz'er Türköne, MHP lideri Devlet Bahçeli'nin çözüm süreci için iktidarı kaybetmeyi dahi göze aldığını savundu.
Türköne, çözüm süreci, 19 Mart 'darbesi' ve Erdoğan ile Bahçeli arasındaki ilişkiyi HALK TV için değerlendirdi.
ADVERTISING
-Bahçeli'nin İmamoğlu operasyonu konusunda yaptığı ilk açıklamada "İmamoğlu'yla ilgili mahkeme süreçlerinin ivedilikle görüşülüp karara bağlanması gerekmektedir” şeklindeki sözlerini siz "Ekrem İmamoğlu serbest bırakılmalı diyor" şeklinde yorumlamıştınız. Önceki gün de deprem nedeniyle bir açıklama yaptı ve "Devlet-millet dayanışmasıyla, dahası İstanbul’un ehline ve hak eden ellere emanetiyle olası felaketlerin üstesinden gelmek mümkündür" dedi. İstanbul seçimlerini üç kez, her seferinde oy farkını artırarak kazanmış biri için söylediği bu sözler çok tartışıldı, kayyum sinyali olarak yorumlandı. Siz hala aynı noktada mısınız??
Maksat burada seçimle gelmiş birini devre dışı bırakmak değil. Bahçeli metinleri her zaman ikilidir. Yani çok derin felsefi metinler değil ama, ikili metinlerdir. Bahçeli'nin şu dönemin daha çok AK Parti kanadına, Cumhur İttifakı ortağına yönelik sempatik mesajlar verdiği bir evre olduğunu düşünüyorum. Yani bu mesaj Erdoğan'a. Ortamı yumuşatma, Cumhur İttifakı'nın iki ortağı arasındaki ilişkiyi yumuşatma çabası olduğunu düşünüyorum. Mefhumu muhalifi derdi eskiler, zıddından mesaj vermek. O tarafta işlerin biraz iyi olmadığı sonucu çıkıyor. Yani bu kadar aşırı abartılı sempati mesajları varsa, bir şeylerin çok iyi gitmediğine dair bir kanaat de oluşuyor ister istemez insanda. Ben, Bahçeli metinlerinin çok düz okunmaması gerektiği kanaatindeyim.
"Tayyip Bey çözüm süreci istemiyor"
- 22 Ekim sürecinin üzerinden altı ay, 19 Mart sürecinin üzerinden bir ayı aşkın bir zaman geçti. Siyasi gündem, hâlâ bu iki başlık ve aslında bu süreçlerin birbiriyle bağlantısı üzerinde şekilleniyor. Birinin başat aktörü Bahçeli, diğerininki Erdoğan... Bu iki sürecin birbiriyle bağlantısı, birbirini şekillendirdiği yönleri var... Siz bu iki süreç arasındaki bağlantıyı nasıl okuyorsunuz?
22 Ekim'den Bahçeli'nin çağrısının hemen ardından Erdoğan Ahmet Türk'ü görevden alınca ben o hamlenin Bahçeli'ye karşı olduğunu söyledim. Çünkü Tayyip Bey bu işi istemiyor. Niye buradan girdim çünkü mevzunun temelinde bu var. Çözüm süreci 100 yıllık, yani 100 yıl sonra gelmiş bir fırsat proje. Kürtler hazır ve Cumhuriyet'in temel ayarları gözden geçiriliyor, yeniden oluşturuluyor. Yani ulus devletin ulusu yeniden tanımlanıyor, yeniden inşa ediliyor. Ve bu konuda çok ciddi, çok kararlı bir tavır var. Çünkü, öncelikle bölgedeki konjonktür bunu dayatıyor Türkiye'ye, devlet katında da benimsenmiş bir politika olarak uygulanıyor. Bunun siyasi arenadaki temsilcisi de Devlet Bahçeli. Devlet Kürtlerle barışıyor. Cumhuriyet boyunca demokrasinin sınırlanmasına Kürtler bahane olmuştur. Cumhuriyet ayaklanmalarla, isyanlarla uğraşmıştır. 1983 yılında Kenan Evren giderayak Kürtçe düşünmeyi bile yasaklayan bir kanun çıkardı hatırlarsanız. O kanun Türkiye Cumhuriyeti Devleti'yle Kürtler arasındaki ilişkide zorlayıcılığın, baskının zirve noktasıydı.
2014'teki demokratikleşme paketiyle bir yumuşama yaşandı, 2013-2015'le yani birinci açılım sürecinden bugüne geldik. Şimdi bütün bu tecrübenin Kürtlere de, bize de öğrettiği bir şey var. İki örnek vereyim. Biri Mardin Valisi'nin yollara Kürtçe trafik ikaz yazılarına getirdiği yasak. Mesela bu yasak kanuna aykırı. Mevcut yasalarda vali böyle bir yasak getiremez. İkincisi de Ahmet Türk örneği. Hiçbir soruşturma yok, hiçbir suçlama yok, tamamıyla keyfi bir tasarrufla siz, koskoca bir ilin seçtiği belediye başkanını görevden alıyorsunuz ve yerine kayyum atıyorsunuz. Şimdi bu iki örnek Kürtlere de aslında Kürtler üzerinden bize de şunu gösteriyor. Hukuk güvencesi olmadan, hukuk devleti olmadan, bu işler hukuka uygun yapılmadan çözüm sürecinde herhangi bir ilerleme kaydetmek mümkün değil.
Şimdi bu keyfilik en son 19 Mart operasyonunda tekrar bir sıçrama yaptı.
"19 Mart sürecin dinamiti"
-O zaman 22 Ekim’i hukuka dönüşün başlangıcı olarak yorumluyorsanız 19 Mart süreci de hukuksuzluğun simgesi, yani sürecin zehiri.
Matematiksel netlikte söyleyebilirim ki 19 Mart süreci çözüm sürecinin dinamiti. Yani çözüm sürecini resmen durduran bir şey. Bu, kent uzlaşısının terör soruşturmasına konu edilmesinden belli. Ben, kalesi muhasara edilmiş bir komutanın intihar saldırısı gibi bir şey olarak görüyorum 19 Mart'ı. Yani bir hücum hareketine karşı kalenin kapılarını açıyor. Taarruz yapıyor ama başaramıyor yeniden kalesine çekiliyor.
"Erdoğan'ın yapabileceği tek şey İmamoğlu'nu serbest bırakmak"
Ben 19 Mart'ın Erdoğan'ın kendi ayağına makineli tüfekle ateş etmesi gibi bir şey olduğunu düşünüyorum. Yani kurşun sıkmadı, makineli tüfekle ateş etti. Kendini sakat bıraktı politik olarak. Kendi pozisyonunu yaraladı. Çok fena yaraladı. Ama bundan çıkan bir sonuç var. Cumhuriyet Halk Partisi müthiş bir ivme kazandı ve bu ivme bu şekilde devam ederse CHP Erdoğan'ın karşısında kimi aday koyarsa koysun kazanır. Böyle bir süreç var ve Erdoğan da bunu görüyor. Bu şartlar altında siyasi ortamı domine etmek istiyorsa yapacağı şey İmamoğlu'nu serbest bırakmak. Erdoğan açısından en az zararlı seçenek bu çünkü. Öteki türlü çok tahripkar olur.
-Erdoğan'ın şu anki pozisyonunu 'kalesine çekildi' olarak mı tarifliyorsunuz?
Evet. Kalesine geri çekildi ve yeni bir strateji oluşturması lazım ve tam kritik bir evre. O yeni stratejinin çözüm süreci istikametinde oluşabilmesi için Bahçeli vaziyet alıyor. Yani Bahçeli stratejik konuşlanmasını ona göre yapıyor. Çok basit olarak şimdi Kürtlere hukuk lazım. Kürtlerle bu meseleyi, o büyük problemi çözmek için hukuk lazım. Kürtlere verdiğiniz hukuku Ekrem İmamoğlu'ndan esirgeyemezsiniz. Türkiye'de muhalefetin diğer kanatlarından, Ümit Özdağ'dan esirgeyemezsiniz. O yüzden hukuka dönüş şart. Mehmet Uçum hafta sonu "Demokrasi hukuku" diye bir yazı yayınladı. Kafalarını şu anda hukuka nasıl döneriz, ona yoruyorlar demektir ama başka bir hukuk tanımı da getirmeye çalışıyorlar sanki.
