Libya’da kesintisiz diplomasiyle sağlanan ateşkesin ardından ikinci aşamaya geçildi. Bölgede yalnızca kısıtlı sayıda paralı askerle bulunmasına rağmen siyasi hamlelerle ana aktör haline gelen Rusya’nın öncülüğünde sahadaki taraflar müzakere masasına oturdu. ‘Ön koşulsuz ve süresiz’ ateşkesi öngören taslak metne Sarrac imza attı. Hafter ise süre istedi.
SEDA ÇAKIR
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin’in, 8 Ocak’ta yaptığı Libya’da ateşkes çağrısı sonrası silahlar susmuştu. Libya’da Ulusal Mutabakat Hükümeti ile çatışan Libya’nın doğusundaki Hafter güçlerinin kabul etmesiyle 12 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkesin ardından Moskova’da kritik zirve gerçekleştirildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile Moskova´daki Rusya Dışişleri Bakanlığı Devlet Konuk Evi’nde Libya konulu toplantıya katıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac’la Rusya’nın başkenti Moskova’da bir araya geldi. Libya’da barış ve istikrarı sağlama çabaları istişare edildi. Heyetler daha sonra tüm tarafların katılımıyla gerçekleştirilen Genel Kurul toplantısına katıldı. Açıklamalarda bulunan Libyalı tarafları temsilen Fayiz es-Sarrac, Libya’da “hayatını kaybeden gençlerin kanına, şehitlerin ruhuna” bağlı kalacaklarını ve sivil bir devlet arayışından vazgeçmeyeceklerini vurguladı. Sarrac “Ateşkes anlaşmasını imzalamak gelecekteki anlaşmalar için itici bir adım olacak. Bu, akan kanını durdurma girişimidir” dedi.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu gerçekleştirdikleri görüşmelerden sonra Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile açıklama yaptı. Çavuşoğlu, “Neticede muhtemel bir ateşkesin modelitelerini içeren bir taslak metin ortaya çıkardık. Bu metin üzerinde özellikle Hafter tarafından gelen değişiklik önerilerini de uzlaşı anlayışıyla dikkate aldık” dedi. Sarrac ve Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri’nin metni imzalayarak Türk tarafına teslim ettiğini bildiren Çavuşoğlu, şöyle devam etti: “Hafter tarafı ise yarın (bugün) sabaha kadar süre istediler. Hafter tarafı da bu metni imzalarsa daha önce girişimimiz ve iki başkanın çağrısı sonucunda sözlü olarak ateşkese uyacaklarını ilan eden Sarrac ve Hafter tarafı yazılı bir şekilde bu taahhüdünü yerine getireceklerdir. Ondan sonra ateşkesin devamı ve siyasi sürecin hızlanması, Berlin ve BM çabaları dahil, neticeye ulaşılması için biz Rusya ile çalışmaya devam edeceğiz.”
Söz konusu taslak metnin son halinin, Moskova’da gerçekleştirilen görüşmede ele alındığını belirten Lavrov, “Belge üzerinde ciddi istişareler yapıldı ve bir ilerleme sağlandığını söyleyebiliriz. Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) Başbakanı Fayiz es-Serrac ve Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri bu belgeyi imzaladılar.Halife Hafter ile Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’nin Başkanı Akile Salih’in de belgeye olumlu yaklaştı. Ancak yarın (bugün) sabaha kadar süre istediler. Umarız onlardan da olumlu bir karar çıkacak” dedi. Taslak metnine göre taraflar, 5+5 formatında bir askeri komisyon kurulması kurmaya karar verdi. Metinde, “Libyalı taraflar arasında müzakereler yoluyla siyasi çözüm bulunmasını, insani sorunların çözülmesini ve ekonomik olarak yeniden canlanmasını sağlayacak koşulların oluşturulması için çalışma grubu kurulması kararlaştırıldı. Çalışma grubunun ilk toplantısı, ocak ayı içinde yapılabilir” denildi.
Avrupa Birliği (AB), Libya’da sağlanan ateşkesin siyasi çözüm için diyaloğun tekrar başlatılmasına bir fırsat teşkil ettiğini belirtti. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Twitter hesabından paylaştığı mesajda, Libya’da sağlanan ateşkesi memnuniyetle karşıladığını ifade etti.
