Gerçekler:
- MHP lideri asılacağı bir seçim çalışması yapmıyor ama 11 belediye kazanıyor.
- Adana ve Mersin gibi merkezlerini kaybediyor ama yerine AK Parti´nin belediyelerini alıyor.
- MHP, AKP ile mücadeleye girdiği pek çok yerde AKP´nin önünde ipi göğüslüyor.
- Ankara, İstanbul, Antalya, Eskişehir, Bilecik vd. gibi yerlerde MHP´nin AKP´ye destek vermesi AKP´nin hiç de işine yaramıyor.
- AKP´nin kazandığı pek çok yer zaten tek başına da girse kazanabileceği yerler.
- İyi Parti´nin milliyetçi tavrı, söylemi de pek tutmamış gibi. İyi Parti´nin ittifakı CHP´nin işine yaradı.
- İyi Parti Ankara, İstanbul gibi yerlerde CHP´nin aldığı oy oranında etkili oldu.
- HDP Kürt bölgelerinde geriliyor. Muhtemelen insanlar artık çatışma ortamlarından bıktı ve hizmet, iş, aş istiyor.
- HDP oylarının pek çok bölgede kazanabilecek durumda olmamakla beraber kilit oylar olduğu ortaya çıktı.
- HDP´nin seçime girmediği yerlerde CHP´yi desteklemesi CHP´nin işine yaradı. Ankara, Adana, Mersin ve İstanbul´da CHP´nin yükselişinde HDP kitlesinin önemli bir etkisi oldu. HDP oylarını çıkarın CHP bu şehirlerin hepsini kaybediyor.
Sonuçlar:
- Milliyetçiliğin patenti yarım asırdan fazla olduğu gibi MHP´dedir. Patent dediğimiz şey öyle dönemsel söylemlerle değişen bir şey değildir. Bu seçimde MHP´ye oy veren kitle milliyetçiliğin patentinin MHP´de olduğunu bir defa daha tasdik etmiştir.
- AKP´nin milliyetçi söylemi kendisine değil MHP´ye yaramaktadır. Muhafazakar kendi kitlesinden de küskünlüklere yol açmaktadır. Ülkede milliyetçiliğin artışı AKP´ye değil MHP´ye oy kazandırmaktadır.
- AKP´nin parti olarak katmadeğeri Erdoğan´ın çok altındadır. Cumhurbaşkanının buna bir çözüm üretmesi partisinin devamlılığı açısından kaçınılmazdır.
- AKP ve HDP kaybettiği bölgelerde oylarının niye azaldığını ve niye kaybettiğini iyi analiz etmelidir.
- AKP fabrika ayarlarına dönmenin çalışmasını şimdiden başlatmalıdır. Ankara ve İstanbul bir şeylerin yanlış gittiğinin açık mesajıdır. Büyü bozulmuştur. Ve ciddi tedbirler alınamazsa rüzgar muhalefetin lehine dönebilir.
- İYİ Parti de bundan ders çıkarmalı ve milliyetçilik konusunda MHP ile yarışmayı bırakıp daha merkez, demokratik, çoğulcu sağ bir söylem oluşturmalıdır. Bu seçimde de görülmüştür ki milliyetçilik patentini MHP´den alması mümkün değildir. İYİ Partinin varlığını devam ettirebilmesinin yolu DP, AP, DYP çizgisinde bir merkez sağa dönüşmektir.
- HDP´nin batıda, büyük şehirlerde seçime girmeyip CHP´yi destekleme stratejisi tutmuş birçok şehrin AKP´den CHP´ye geçmesine sebep olmuştur.
- Ancak HDP Kürtlerin yoğun olduğu bölgelerde zayıflamaktadır. Çünkü artık insanlar çatışmalardan bıkmış, hizmeti önceler olmuşlardır. HDP´nin bir an önce duruşunu, söylemlerini yenilemesi gerekmektedir. HDP bu duruşuyla güçlü olduğu bölgelerde bile umut olabilme özelliğini kaybetmektedir.
- SP diğer partilerin kendisini desteklediği yerlerde bile beklenen başarıyı gösterememiştir. Bu ittifaklar devrinde tek başına bir şansı da görünmemektedir. Genel başkanın karizması da partiyi omuzlamaya yetmemektedir. Sanki bir vitrin yenilemesi kaçınılmaz gibi görünüyor.
- Tüm belediyeler partilerin pratikteki görünür yüzüdür. Milli Görüş ve AKP çizgisini iktidara taşıyan başarılı belediyeleridir. Tüm partiler belediyelerini daha bir sıkı kontrol etmeli, halkın şikayetlerine, tekliflerine açık olmalı, belediyecilik konusunda uzman ekipler oluşturarak başkanlarını desteklemeli, yol göstermelidirler. Özellikle büyükşehirleri kazanmak ve kaybetmek sadece bir şehri kazanmak veya kaybetmek değildir.
Bence iyi analiz edilip, korkmadan radikal değişiklikler yapılabilse bu seçim bütün partiler için kazanç olabilir