Marmara Denizi’nde yaşanan müsilaj (deniz salyası) felaketi ile ilgili İstanbul Üniversitesi (İÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Plankton Araştırma Laboratuvarı tarafından yapılan ilk inceleme tamamlandı. 23 gün önce Marmara Denizi’nin çeşitli bölgelerinden alınan deniz salyası örneklerinin ilk incelemesinin sonuçları açıklandı.
İncelenen salyada çok sayıda evsel atık, bakteri ve müsilaja sebep olan tek hücreli canlılar tespit edildi.
Şimdi cevap bekleyen soru, deniz sularında her zaman bulunan bu tek hücreli canlıların neden bu sene bu denli fazla müsilaja sebep olduğu.
Tek hücreli canlıların strese girmesi müsilaja neden oluyor
Laboratuvarda yapılan incelemelere göre bu seneki artışın nedeni, evsel atıklar gibi dış etkenlerin bu canlıları strese sokması, bunun da onları daha faal hale getirmesi olabilir. Yine yanlış avlanma gibi etkenler de tek hücreli canlıların üremesine yol açarak, müsilajın artmasına sebep olabilir.
Pandemi sürecinde evde geçirilen sürenin artışının sonuçları
DHA’ya konuşan İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Neslihan Özdelice şu ifadeleri kullandı:
“2007-2008 yıllarında gözlemlediğimiz türlerin çoğu, yine bu sene de müsilajdan sorumlu olan türler. Onların dışında farklı olarak bir tür daha gördük. Bu türlerle denemeler yapacağız. Canlıyı belli bir sıcaklık, azot, fosfor kullanarak strese sokarak hangi şartlarda, hangi noktada müsilaj salgıladığını belirleyeceğiz. 2007-2008’de görmediğimiz bir tür daha aktif hale gelmiş halde. Bu senelerden sonra yoğun bir girdi olmuş ki, gerek yağışlarla tarımsal alanlardan girdi, gerek evsel atık oranlarıyla evsel atıklardaki oran da yükselmiş ki, biz bu yapıyı yoğun olarak bu sene görüyoruz.
“Bu canlılar zaten suda olması gereken canlılar, suya oksijen veren canlılar. Buradaki olay bu canlıları strese sokan bir faktör var. Bu nedenle dışarıya müsilaj salınımı gerçekleşiyor. Bu algleri yok etmek, yapabileceğimiz en kötü şey olur. Çünkü bunlar fotosentez yapan, ortama oksijen veren canlılar. Bizim bunları strese sokan faktörleri yaratmamamız gerekiyor.
“En çok azot, fosfor dediğimiz yükün fazla olması sorun. İki seneye yakın hepimiz evde kaldık, yoğun deterjan kullandık. Deterjan içeriklerinde yoğun fosfor var. Koronavirüs döneminde hepimiz evde yoğun deterjan kullandık. Yeme içme alışkanlığı bile arttı, bunlar bile etken.”