27. 08. 2018 Pazartesi
Lübnan´da son haftalarda gündeme gelen "Suriye rejimi ile ilişkilerin normalleşmesi" tartışmaları, ülkede aylardır devam eden ve bir türlü sonuç alınamayan hükümet kurma çalışmalarını daha da zorlaştırıyor.
Hizbullah ve müttefiklerinin içinde yer aldığı 8 Mart Bloku Suriye rejimi ile ilişkilerin düzeltilmesi konusunda ısrar ederken yeni hükümeti kurmakla görevlendirilen Başbakan Saad el-Hariri liderliğindeki 14 Mart Bloku ise Şam yönetimi ile her türlü normalleşmeye karşı çıkıyor.
Ülkede son haftalarda üst perdeden yapılan karşılıklı açıklamalar "Lübnan´da yeni hükümetin kurulması önünde Suriye engeli" yorumları yapılmasına neden oluyor.
Hariri, 14 Ağustos´ta yaptığı açıklamada Suriye ile ilişkilerin normalleşmesi gibi bir konunun tartışmaya açık olmadığını belirterek "Esed rejimi ile ilişkilerin normalleşmesinde ısrar edildiği sürece yeni hükümetin kurulmayacağını" ifade etmişti.
Başbakan Hariri´nin bu çıkışına yanıt vermekte gecikmeyen Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah ise "Suriye ile ilişkiler konusunda muhalif görüşler içinde olduğumuz bazı liderlere bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Kendilerini, sonradan geri adım atacakları bir pozisyonun içine sokmasınlar. Biraz beklesinler, Suriye´deki durumun nereye gittiğini gözlemlesinler. Nihayetinde Lübnan izole bir ada değil." ifadelerini kullanmıştı.
Esed Lübnan üzerinden uluslararası meşruiyet sağlamak istiyor
Lübnan´daki Değişim Hareketi Lideri Elie Mahfuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Suriye rejimi, Lübnan´daki müttefikleri üzerinden uluslararası meşruiyete doğru yol almak istiyor." dedi.
Hariri´nin Suriye rejimi ve özellikle de Beşşar Esed ile ilişkileri hiçbir şekilde düzeltmeye yanaşmayacağını söyleyen Mahfuz, ülkedeki Esed yanlısı grupların ise Hariri´ye bu yönde baskı yapmayı sürdüreceğini belirtti.
Mahfuz, Hizbullah Genel Sekreteri Nasrallah tarafından başlatılan "Suriye rejimi ile ilişkilerin normalleştirilmesi" konusunun bir uzlaşı sağlanamadığı takdirde yeni hükümeti kurma önünde önemli bir engel olacağına işaret etti.
Başbakan Hariri´nin bu konuda vereceği herhangi bir tavizin yöneten değil yönetilen bir hükümetin kurulacağı anlamına geleceğini savunan Mahfuz, Hariri´nin de bunun farkında olduğunu ve Esed ile müttefiki Hizbullah´ın çabalarını göz önünde bulundurduğunu ifade etti.
Lübnan ile Esed yönetimi arasındaki ilişkileri normalleşme konusunu gündeme getirmede hedefin "Hariri´yi zayıflatmak" olduğunu ileri süren Mahfuz, bir adım daha ileri giderek amacın sadece Hariri ile sınırlı olmadığını ülkedeki karar mekanizmalarını oluşturan Bakanlar Kurulu´nun da ele geçirilmek istendiğini ifade etti.
Esed ile ilişkileri düzeltmenin ciddi ve hassas bir konu olduğuna dikkati çeken Mahfuz, şunları kaydetti:
"Suriye ile ilişkilerin normalleşmesi, Lübnan´ı uluslararası arenaya taşıma yönündeki tüm çabaların boşa gitmesi anlamına gelir. Ayrıca Lübnan´ın muhtaç olduğu tüm yardım ve yatırımlar da ortadan kalkmış olur."
"Suriye rejimi ile ilişkiler mutlaka normalleşecek"
Öte yandan Hizbullah´a yakınlığıyla bilinen Lübnanlı siyaset bilimi uzmanı Faysal Abdussettar ise Hariri´nin Suriye ile ilişkileri düzeltmeye yanaşmayan tutumunun aylardır kurulamayan hükümetin önünde yeni bir engel oluşturduğunu belirtti.
Aylardır devam eden yeni hükümeti kurma sürecinin dış boyutları olduğunu iddia eden Abdussettar, bunun başında da Suudi Arabistan´ın geldiğini söyledi.
Başbakan Hariri´nin artık karar sahibi olmadığını savunan Abdussettar, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kendisi, Lübnan ile Suriye arasındaki ilişkilerin normalleşmesi konusunu pazarlayarak bunların (yeni hükümeti kuramamasının) üstünü örtmeye çalışıyor. İşler tırmanmaya doğru gidiyor ve anayasa da Başbakana, hükümeti kurması için bir zaman belirlemiyor. Hariri de bunu kullanarak hükümeti kurmaya yanaşmıyor."
"Suriye rejimi ile ilişkiler mutlaka normalleşecek." diyen Abdussettar, hükümeti kurmakla görevli Başbakanın ise ülkenin siyasi kararını belirleme veya bu konuda görüş beyan etme hakkına sahip olmadığını iddia etti.
Beyrut ile Şam yönetimi arasındaki ilişkilerin, kurulacak yeni hükümetin alacağı kararlarla şekilleneceğini, bu konuda Hariri´nin tek başına karar verme yetkisi olmadığını söyleyen Abdussettar, "Hariri, Suriye ile ilişkilerin eskisi gibi yeniden normalleşeceğini biliyor. Kurulacak yeni hükümetin iki ülke arasındaki tüm sorunları çözmesi gerekecek." diye konuştu.
Lübnan eski Başbakanı Refik Hariri´nin ölümüne yol açan Şubat 2005´teki suikastın arkasında Şam yönetiminin olduğu yönündeki iddialar nedeniyle iki ülke arasında gerilen ilişkiler Suriye´de 2011´de başlayan halk ayaklanmasının ardından tamamen kopmuştu.
Ülkede 6 Mayıs´ta yapılan genel seçimlerin üzerinden 3 aydan fazla bir süre geçmesine rağmen hala yeni hükümet kurulamadı.
