Kütüphane Haftası´nın 55. yılını kutluyoruz bugün. Hafta boyunca kütüphanelerin merkezde olduğu etkinlikler yapılarak kitap, kütüphane, okumak, araştırmak gibi kavramlar sık sık vurgulanacak. Elbette bu sözler bir haftaya sığdırılamaz. Hayatımızın her anında yer etmedikçe kitaplar ve kütüphaneler bir yanımız eksik olarak yaşamaya devam ederiz.
Kütüphane Haftası´nın bu yılki teması; Sürdürülebilir Kalkınmada Kütüphanelerin Rolü. Son yıllarda küresel bir ivme kazanan ve sürekli dillendirilen sürdürülebilir kalkınma; hayatın her alanında büyük ihtiyaç duyulan bir öneme sahip.
?Gelecek kuşakların ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin günümüz kuşaklarının ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir kalkınma modeli? olarak tanımlanan ?sürdürülebilir kalkınma?, elbette kütüphaneleri de bu sürece dahil eder. Geleceği de sahiplenen bu ortak hedef, herkesin temel ihtiyaçları ile daha iyi bir hayata ilişkin beklentilerin karşılanmasına imkân vermeye de yönelik çalışmalara kaynaklık ediyor.
Kütüphanelerin tarihine baktığımızda M.Ö. 625 yılına kadar gitmemiz gerekiyor. Asur Devleti hükümdarı Asurbanipal tarafından kurulan Ninova Kütüphanesi tarihteki en eski kütüphane olarak kabul ediliyor. 15. yüzyıldan sonra matbaanın icadının ardından kitap basımı hız kazanır ve kütüphaneler de yaygınlaşmaya başlar.
İslam coğrafyasında ilk kütüphaneler daha çok alimlerin evlerinde kurdukları kütüphaneler olarak karşımıza çıkıyor. İbn Abbas, Hadisci İbn Şihab Ez ? Zührî, Şube b. Haccac gibi alimlerin özel kütüphaneleri var ve dostları bu alimlerin kütüphanelerinden bahsederken ?tavana kadar çıkan bir oda dolusu kitap?, ?deve yükü defter/ kitap? ifadelerini kullanıyorlar.
Emeviler döneminde ulemaya ve talebeye açık ilk kütüphanenin Muaviye devrinde Şam´da Beytü´l Hikme´de kurulduğu kabul edilmekte. Daha sonraki yıllarda Basra´da, Nizamiye´de, Bağdat´ta kütüphaneler kurulmuştur. Hükümdarlar, medreseler yaptırırken medresenin içine kütüphane de yaptırarak talebelerin yararlanmaları için devrin önemli eserlerini bu kütüphanelere kazandırmışlardır.
Kayıtlara göre Osmanlıda ilk kütüphane Yıldırım Bayezid devrinde Balıkesir´de kurulan medresede yer alan kütüphane olarak biliniyor. Daha sonra Bolu´da Yıldırım Medresesi´nde de bir kütüphanenin varlığından söz ediliyor.
Büyüyen Osmanlı ile birlikte medreseler ve elbette kütüphaneler de büyümeye devam etmiş, padişahlar medreselere ve kütüphanelere her dönemde çok önem vermiştir.
İl halk kütüphaneleri ise Cumhuriyet Dönemi´nde kurulmaya başlar. 1924 yılında kurulan ilk kütüphaneden sonra illerde, ilçelerde kütüphaneler büyük bir hızla açılır, şehir halkının hizmetine sunulur.
Günümüzde artık gelişen çağa ayak uyduran bütün kurumlar gibi kütüphaneler de modern bir çizgide hizmet vermeye devam ediyor. İl halk kütüphanelerin yanında Z kütüphaneler de okullarda ve şehirlerde yaygın olarak kurularak gençlerin daha çağdaş ve modern ortamlarda kitaplarla buluşması sağlanmış oluyor.
Sürdürülebilir kalkınma, süreklilik arz eden bir durum. Sadece belli zamanlarda, belli mekânlarda kitaplarla bir arada bulunmak sürdürülebilirlik açısından da uygun olan bir çalışma metodu değil. Evde, okulda, şehrin farklı mekânlarında her an kitaplarla birlikte olmayı gerektiren bir zenginliği hayatımızın tüm alanlarına yerleştirdiğimizde işte o zaman sürdürülebilir kalkınmadan kütüphaneler açısından bahsetmek mümkün olacaktır.
Belli saatlerde değil yedi gün yirmi dört saat açık kütüphanelerimiz olduğunda bütün anımız kitaplarla çevrelenmiş olacak. ?Hiç Kapanmayan Kütüphaneler? olarak hayatımıza girmeye başlayan kütüphanelerin yaygınlaşıyor olması da sevindirici bir gelişme.
Kitaba ulaşmak artık eskiden olduğu kadar zor değil. Sürekli yenilenen kitapları ile modern yapıdaki kütüphanelerimiz kitaplarla olan dostluğu perçinleyen mekânlar haline geldi. Milletçe bizi kalkındıracak en önemli gelişme olarak kütüphanelerimizi görebiliriz ve gelecek nesillere bırakacağımız en büyük mirasımız olarak kütüphanelerimizi seçkin eserlerle her fırsatta zenginleştirebiliriz. Kütüphanemize kazandıracağımız yeni bir kitap için bugün bir milat olsun ve yeni bir kitapla buluşturun kütüphanenizi.
