NATO Liderler Zirvesi kapsamındaki temasta sıkıntılı başlıklarda ilerleme kaydedildiğine ilişkin algı oluşmadı.
Biden’ın 1915 Olayları ile ilgili ‘soykırım’ kelimesini kullanmasının gündeme gelip gelmediği sorusuna “Hamdolsun hiç gündeme gelmedi” diyen Cumhurbaşkanı, Brüksel’e gitmeden önce “24 Nisan çok olumsuz bir süreç oldu.
Bunu gündeme getirmeden geçmeyi doğru bulmayız. Türkiye rastgele bir ülke değil” ifadesini kullanmıştı.
STRATEJİK ORTAKLAR OLARAK İŞBİRLİĞİ ALANLARINI ARTIRACAĞIZ
Rus füzelerinde “ABD Patriot’ları vermedi biz de S-400’leri aldık”, YPG başlığında ise “Desteğin sonlanması gerekiyor” sözleri karşılıklı yaklaşımda değişiklik olmadığını gösterdi.
Afganistan’da Pakistan ve Macaristan’la üçlü mekanizmayı dile getiren Erdoğan, ABD ile yeni dönem mesajları verdi.
“İki stratejik ortağa yakışacak şekilde işbirliğini artıracağız” dedi. Biden da “Birçok konuda nasıl ilerleyeceğimiz konusunda anlaştık” diye konuştu.
ABD İLE ARAMIZDA ÇÖZÜLEMEYECEK HİÇBİR MESELE YOK
Beş aydır beklenen Erdoğan-Biden görüşmesi Brüksel’de gerçekleşti. NATO Zirvesi’nden önce sohbet eden liderler, temaslarında samimi kareler verdi. Biden “Çok iyi bir görüşme yaptık” dedi. Cumhurbaşkanı da “Türkiye-ABD ilişkilerinde çözülemeyecek hiçbir mesele olmadığını tam tersine zengin bir görünüm sergilediğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Brüksel’de kritik temaslar... NATO Liderler Zirvesi’ne katılmak üzere Belçika’ya giden Erdoğan, görüşmelerine 13 Haziran gecesi başladı. Macaristan Başbakanı Victor Orban, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda ve Letonya Cumhurbaşkanı Egils Levits ile bir araya gelen Erdoğan, dün öğle saatlerinde NATO Karargahı’na gitti.
Erdoğan, ikili temaslarına Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile başladı. 52 dakikalık görüşme sonrası Macron, görüşmenin ‘dostça geçtiğini’, ‘hakaretler konusunda özür gelmediğini’ söyledi. Fransa Cumhurbaşkanı, Libya’nın da ele alındığını ve Erdoğan’ın ‘paralı askerlerin olabildiğince hızlı bir şekilde çekilmesini istediğini teyit ettiğini’ belirtti.
Erdoğan, ardından Birleşik Krallık Başbakanı Boris Johnson ile görüştü. 25 dakikalık görüşme sonrası İngiltere Başbakanlık Ofisi “Erdoğan ile Johnson iki ülke arasındaki ilişkiyi ticaret ve savunma dahil birçok alanda derinleştirmede anlaştı” açıklaması yaptı.
Erdoğan daha sonra Almanya Başbakanı Angela Merkel ile bir araya geldi. Berlin, yarım saatlik görüşmede Erdoğan ve Merkel’in 24-25 Haziran’daki Avrupa Konseyi öncesi AB-Türkiye ilişkileri ile Birleşmiş Milletler öncülüğünde Kıbrıs meselesinin çözümüne dair yapılan çalışmaları görüştüğünü duyurdu.
Temasların ardından geleneksel aile fotoğrafı çekimi yapıldı. Sosyal mesafeli çekimde Erdoğan, en önde Biden ve Johnson ile yan yana poz verdi. Ardından 30 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarını bir araya getiren, 28’inci NATO Zirvesi başladı. Erdoğan, toplantı başlamadan önce Biden’la bir süre sohbet etti.
Milli Savunma Bakanı Akar’ın da ABD Başkanı’yla sohbeti kameralara yansıdı. Zirve sonrası Erdoğan, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Hollanda Başbakanı Mark Rutte ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile bir araya geldi.
Beş aydır merakla beklenen görüşme ise bir saat rötarlı olarak 19.00’da başladı. Erdoğan ve Biden 45 dakika baş başa, 45 dakika da heyetlerle birlikte görüştü. Görüşmede S-400 ve F-35 krizi, İstanbul Sözleşmesi, insan hakları, Libya, Afganistan, 24 Nisan açıklaması, Doğu Akdeniz gerilimi, YPG’ye destek ve FETÖ elebaşının iadesi gibi çok sayıda kritik dosyanın masada olması bekleniyordu.
Biden, görüşme öncesi gazetecilere yaptığı açıklamada İttifak’ın beşinci maddesine atıfla Avrupa, Türkiye ve Kanada’nın savunulmasını ABD için ‘kutsal bir yükümlülük’ olarak niteledi. Erdoğan’ın masaya koyduğu kitap da dikkat çekti.
Masadaki kitabın, İletişim Başkanlığı tarafından 2019’da basılan “Turkey’s Fight Against Terrorism” (Türkiye’nin terörizme karşı mücadelesi) isimli kitap olduğu görüldü. Ardından heyetlerle bir araya gelindi. İlk açıklamayı ise Biden yaptı, ABD Başkanı “Erdoğan’la çok iyi bir görüşme yaptık” dedi. Erdoğan da görüşmenin ardından basın toplantısı düzenledi. Cumhurbaşkanı, özetle şunları söyledi:
ABD Başkanı Joe Biden’la az evvel bir araya geldik. Kapsamlı görüş alışverişinde bulunduk. Görüş ayrılığı yaşadığımız meseleleri, ortak çıkarları yapıcı bir yaklaşımla ele aldık. İki müttefike ve stratejik ortağa yakışır şekilde doğrudan diyalog kanallarını etkin kullanma hususunda mutabık kaldık.
İkili işbirliği, bölgesel istişare mekanizmalarının yeniden canlandırılması gerektiğinin altını çizdik. Son derece yararlı ve samimi bir görüşme oldu. Sayın Biden’la önümüzdeki dönemde bu hedefler doğrultusunda işbirliğimizi artıracağız.
Türkiye-ABD ilişkilerinde çözülemeyecek hiçbir mesele olmadığını tam tersine zengin bir görünüm sergilediğini düşünüyorum. Türkiye ile ABD’nin bundan sonra da aynı hassasiyetle çalışmalarını yürüteceğine inanıyorum.
Kendisini ayrıca Türkiye’ye davet ettim. Yoğunluklarını aştıktan sonra Türkiye’ye gelebileceğini ayrıca söyledi. (Biden’ın 1915 olayları ile ilgili ‘soykırım’ ifadesini kullanması gündeme geldi mi?) Hamdolsun hiç gündeme gelmedi.
ABD’ye neden gitmeyeyim? Önümüzde malum bir genel kurul var. Bir de bizim New York’ta Türk Evi şu anda bitmek üzere. İnşallah onun da açılışını yapacağız, tam BM’nin karşısında. Biz kucaklaşma sürecini aşmış ve açmış olacağız.
