ABD, Küba ile ilişkilerini normalleştirme süreci bağlamında 54 yıl sonra ilk kez bayrağını Havana´da yarın göndere çekecek olsa da, ABD Kongresi´ndeki Cumhuriyetçilerin uzlaşmaz tavrı, ambargonun kaldırılamaması, ülkeye büyükelçi atanamaması gibi nedenler, diğer konularda da beklenen adımların büyükelçilik açılışı kadar hızlı atılmasını engelliyor.
ABD Başkanı Barack Obama, geçtiğimiz aralık ayında, Küba ile ilişkilerin normalleştirilmesine resmi olarak başlatma kararı aldıklarını duyurmuş, bu kapsamda da karşılıklı olarak büyükelçiliklerin açılması gündeme gelmişti.
İki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden tesis edilmesi ve normalleştirilmesi kapsamında Küba´nın Washington´daki büyükelçiliği 20 Temmuz´da Küba Dışişleri Bakanı Bruno Rodriguez tarafından törenle açılmış, ABD´nin Havana´daki diplomatik temsilciliği de aynı gün tam kapsamlı büyükelçilik haline getirilmişti.ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de yarın Havana´ya giderek büyükelçiliğin resmi açılış törenini yapacak.
Havana´daki büyükelçilikte ABD bayrağını göndere çekerek, 54 yıllık hasımlığın sona erdirilmesi noktasında ilk sembolik adımlardan birini atacak olan Kerry, aynı zamanda, 1945 yılından sonra Havana´ya ayak basan ilk ABD Dışişleri Bakanı olacak.
Sefiri olmayan kançılarya
Ancak, ABD ile Küba arasındaki normalleşme için karşılıklı büyükelçilik açmaktan daha fazlası gerekiyor. Büyükelçilikler her ne kadar normalleşmede önemli bir eşik olsa da, Kongre´deki Cumhuriyetçilerin ciddi itirazları nedeniyle normalleşmenin diğer adımlarının bu kadar hızla atılması beklenmiyor.
Örneğin, büyükelçilik fiilen yaklaşık üç haftadır faaliyette olmasına rağmen Obama yönetiminin hala Havana´da bir büyükelçisi yok.
Obama´nın Havana Büyükelçiliği için aday göstereceği bir büyükelçiyi Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato´da onaylatması oldukça zor görünüyor. Zira Senato´da sandalye üstünlüğüne sahip olan Cumhuriyetçiler Obama´nın Küba açılımına oldukça temkinli.
Kerry´nin temasları sorun çıkarabilir
Küba´nın Washington Büyükelçiliğinin açılışı için kente gelen Küba Dışişleri Bakanı Bruno Rodriguez, açılış günü Amerikalı mevdikaşıyla bir araya gelerek ortak basın açıklaması yapmıştı. Ancak Kerry´nin Havana´da şimdilik Raul Castro ile görüşme planı bulunmuyor. ABD´li yetkililer, Kerry´nin bazı muhaliflerle bir araya geleceğini söyledi ama görüşmelere ilişkin detay vermekten de kaçındı.
Küba İnsan Hakları Gözlemevi´ne göre sadece geçtiğimiz haziran ayında Küba´da 630 kişi siyasi görüşlerinden dolayı tutuklandı. Kerry´nin de insan hakları konusunda Havana yönetimine bir çağrıda bulunmasının restore edilmekte olan ilişkileri yeniden germesinden korkuluyor.
Dış İlişkiler Konseyi´nin kıdemli uzmanlarından Elliott Abrams, düşünce kuruluşu sitesindeki açıklamasında "Konuşulacaklar oldukça önemli. Kerry, ifade ve basın özgürlüğü için tüm siyasi tutukluların serbest bırakılması çağırısında mı bulunacak? Küba halkına özgür, çok partili seçimler yoluyla kendilerini yönetmeleri gerektiğini mi söyleyecek? Yoksa Kübalıların her gün yüz yüze olduğu acımasız baskıya sessiz mi kalacak?? diyerek var olan sorunların önemine dikkat çekti.
Havana´da, ABD Büyükelçiliğinin açılış günü en kötü senaryonun ne olabileceği sorusuna yanıt arayan Abrams, Küba Dışişleri Bakanı Rodriguez´in mi, yoksa tüm Kübalı yetkililerin mi seremoniye katılmaktan vazgeçebileceği ihtimalini göz önünde bulundurarak, "Her şey yolunda olacaktır, çünkü büyükelçiliğimizinKüba halkına ulaşımı her şeyden önce gelmeli, rejime değil" yorumunda bulunuyor.
En büyük sorun ambargo
İki ülke ilişkilerinde diğer olumlu gelişmeler bağlamında, yarım yüzyıldan sonra ilk kez 11 Nisan´da bir ABDBaşkanı ile Küba Devlet Başkanı Panama´da bir zirve kapsamında yüz yüze görüşme yaparken, Obama yönetimi, 14 Nisan´da da Küba´yı teröre destek veren ülkeler listesinden çıkarma kararı almıştı.
Ayrıca, ABD ile Küba arasında hava ve deniz yoluyla ulaşım hizmetlerine başlanacağı açıklanmış, ada ile karşılıklı bazı ticari faaliyetlerde bulunulmasına imkan sağlandığı açıklanmıştı. Seyahat kolaylıklarına rağmen Amerikan vatandaşlarının Küba´ya gidebilmesi hala belirli şartlara bağlı.
Ancak yeni açılımlara rağmen, Küba ile ABD´nin ilişkilerinin normalleşmesinde atılacak en büyük adımlardan biri olan, Küba´ya Amerikan ambargosunun kaldırılması ise hala masada duruyor. ABD´nin 1962´den bu yana Küba´ya uyguladığı ambargo hala devam ediyor.
Ambargonun kaldırılması için Kongre´nin onay vermesi gerekiyor. Kongre´de çoğunluğu elinde tutan Cumhuriyetçiler ise buna yanaşmıyor.
O nedenle, önümüzdeki dönemde ABD-Küba ilişkilerinin merkezinde ambargoya dair gelişmeler yer alacak.
Dolayısıyla, Obama, Küba politikasında tarihi bir adım atmış olsa da, henüz normalleşme sürecinin ön aşamalarında iki ülkenin de önünde daha alacak çok yol var.
