Haiti’de Devlet Başkanı Jovenel Moise suikastine karıştıkları gerekçesiyle gözaltına alınan Kolombiyalı eski askerlerin, özel bir güvenlik şirketi adına çalışan paralı askerler olduğunun ortaya çıkması üzerine konuyla ilgili tartışmalar sürüyor.
Özel güvenlik şirketlerinin 2000’li yıllardan itibaren maliyetlerinin ucuz olması ve teröre karşı mücadelede uzun yıllar tecrübe kazanmış Kolombiya ordusundan emekli veya ihraç edilmiş askerleri tercih etmesi, Moise suikastının ardından gözlerin Latin Amerika ülkesine çevrilmesine neden oldu.
Kolombiya’nın eski Devlet Başkanı Alvaro Uribe döneminde yasal hale gelen güvenlik şirketlerinin ülkedeki varlığı giderek artınca, özellikle Kolombiya ordusundan emekli olmuş, terfi alamamış ve geçim sıkıntısı çeken askerler dış ülkelerde görev yapmak üzere bu şirketlere ilgi duydu.
Kolombiya’da askerler, terör örgütlerine yönelik kırsal bölgelerde, sarp arazilerde ve ülkenin en zorlu coğrafyalarında amansız mücadele verdikleri ve bu anlamda askeri beceri kazandıkları düşünülerek güvenlik şirketlerince özellikle tercih ediliyor.
ABD’de 11 Eylül saldırılarından sonra önce Afganistan ardından Irak’a personel temin etmek isteyen güvenlik şirketleri, diğer ülkelere nispeten düşük ücretlerle Kolombiya’dan yüzlerce emekli olmuş askeri işe aldı.
Başlarda sadece gözetim görevleri yapacakları yönünde sözleşmelere imza atan Kolombiyalılar, zamanla kendilerini çatışma bölgelerinde ve askeri operasyonlarda buldu.
En iyi ücreti Birleşik Arap Emirlikleri veriyor
Birçok Kolombiyalı başta Afganistan olmak üzere Irak, Libya, Sudan, Güney Sudan ve Yemen’de savaşlara katılırken Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) için çalışan şirketlerin 2015’ten itibaren sunduğu cazip teklifler karşısında Kolombiyalılar yönünü BAE’ye çevirdi.
Externado Üniversitesinde araştırmacı Andres Macias, yaptığı değerlendirmede, BAE’nin Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Afrika Boynuzunda etkisini arttırmak amacıyla çok sayıda askere ihtiyacı olduğunu ve bunun için birçok özel güvenlik şirketiyle anlaşma yaptığını belirtti.
Paralı askerlerin işe alınmasını ve finanse edilmesini suç sayan Birleşmiş Milletler sözleşmesini hatırlatan Macias, “Kolombiya ve birçok ülke bu sözleşmeyi imzalamadı. Bu, şirketlere paralı askerler kiralamak için verimli bir zemin açtı. Böylece bir hükümeti devirmek, intikam almak ya da bir devletin toprak bütünlüğünü baltalamak amacıyla çatışma ve şiddet eylemleri meydana geldi.” dedi.
800 Latin BAE’de operasyonel faaliyet yapıyor
Bölge basınında çıkan haberlere göre, 450’si Kolombiyalı olmak üzere muhtelif Latin Amerika ülkelerinden 800 kişinin BAE tarafından istihdam edildiği ve çatışma bölgelerinde görev yaptığı tahmin ediliyor.
Haitili yetkililer, gözaltına alınan Kolombiyalı paralı askerlerin 4 güvenlik şirketi adına çalıştıklarının tespit ettiklerini, ABD şirketi CTU Security ile bağları olduğunu ve bu şirket tarafından finanse edildiklerini açıklamıştı.
Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque de 16 Temmuz’daki açıklamasında, Moise’ye düzenlenen suikastın paralı askerler tarafından yapıldığını kabul etmişti.
“Hükümetler ve devletler için çalışıyoruz”
Yurt dışında bir dönem paralı asker olarak çalışan eski Kolombiyalı asker Dante Hincapie, 9 Temmuz’da el Espectador gazetesine verdiği demeçte, tamamen yasal olarak iyi ücret karşılığında güvenlik şirketince işe alındığını anlatarak “Birkaç yıl önce işe başladım, yasal olarak verilmiş vizelerle gidiyoruz ve göçmenlik gerekliliklerine uyuyoruz. Özel gruplar için değil, hükümetler ve devletler için çalışıyoruz.” ifadelerini kullandı.
İşe alınma sürecini anlatan Hincapie, bir albayın kendisiyle iletişime geçerek BAE için askeri personel aradıklarını ve kendisini ofise davet ettiğini söyledi.
Hincapie, ülkesinde emekli maaşlarının çok düşük olduğunu ve kendisine sunulan bu teklifi cazip bulduğunu vurgulayarak “Kapsamlı bir öz geçmiş talep ettiler, sabıka kayıtları, tebrikler, nişanlar dahil bir sürü belge istediler. Orada iyi maaş kazanma hayalini gerçekleştirmek isteyen sayısız asker vardı.” dedi.
“Aylık 3 bin 150 dolar kazanıyordum”
Dubai’ye gitmek üzere 12 Şubat 2014’te biletinin alındığını belirten Hincapie, “Yolculuktan bir gün önce bizim için toplantı yaptılar. Emirlik ordusu yapısının hangi kısmında olacağımızı söylediler. Bana aylık 3 bin 150 dolar kazanacağımı anlattılar. 60 emekli askeri personelle Dubai’ye seyahat ettim.” dedi.
Hincapie, emirlik ordusu için çalışan 2 bin Kolombiyalı eski asker gördüğünü anlatarak sözlerini şöyle sürdürdü:
“Dubai’ye vardıktan sonra bizi bir başka emirlik olan Abu Dabi’ye götürdüler. Orada taburun güvenliğini sağlayan bir grup asker gördük ve hepsi Kolombiyalıydı. İçeri girmeden önce bizi köpeklerle ve metal dedektörlerle kapsamlı şekilde aradılar. Şunu söyleyebilirim ki, her hafta ortalama 120 Kolombiyalı eski asker geliyordu. Saatler geçtikçe yüzlerce Kolombiyalı gördük ve 2 bin askerimizin emirlik ordusu için çalıştığını söyleyebilirim.”
Kolombiya basınında çıkan bir diğer haberde ise BAE’nin Yemen’de ve Libya’da destek verdiği grupların yanı sıra Kolombiyalı eski askerleri sınırların korunması amacıyla çatışma bölgesine gönderdiği iddia edildi.
