Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından salgına ve alınacak tedbirlere ilişkin açıklamalarda bulundu.
"Ülkemiz salgın boyunca yaşadığı en zor dönemlerden birini geçirmektedir" diyen Bakan Koca, "Bulaşıcılığın daha arttığı yeni bir pik dönemi yaşıyoruz. Yakın temas ve hareketliliği azaltıcı bir döneme girmek durumundayız. Yatak doluluk oranı ve yoğun bakım doluluk oranında dramatik artış yok ama gelişmeler ciddi, veriler ikaz edici. Şayet yükümüz önü alınamaz derecede ağırlaşırsa örneğini daha önce yaşadığımız gibi bir düzenlemeye gitmek zorunda kalabiliriz" ifadelerini kullandı.
Bakan Koca'nın açıklamalarından satır başları şöyle:
EN ZOR DÖNEMLERDEN BİRİNDEN GEÇİYORUZ: Aylardır süren şartlar herkesi yordu. Benzer durumlar pek çok ülkede dönem dönem çıkmaktadır. Ülkemiz salgın boyunca yaşadığı en zor dönemlerden birini geçirmektedir. Mart ayından itibaren vakaları il il gösteren harita yayınlıyoruz. Korona risk haritamızda, nüfusun yüzde 80'inin çok riskli yerlerde yaşadığını ortaya koyuyor. Diğer olumsuz faktör, virüsün yeni varyantlarıdır. Yorgunluğun haklı sebepleri var. Mutasyon ve varyantlar konusunda şansın bizden yana olmasıydı ama şu an gerçekleşmedi. Varyant ortaya çıktığı ilk şekle göre farklılık göstermesidir. 2003'te SARS'ın ortadan kaybolması buna bağlanmıştır. Bugün ise bunun tam tersi olmuştur.
YENİ VAKALARIN YÜZDE 85'İ İNGİLTERE VARYANTI: Mutantların daha da işi zorlaştırdığı gerçektir. Hızı dışında hastalığın daha ağır geçmesine sebep olmaktadır. Yeni vakaların yüzde 85'i İngiltere varyantı kaynaklıdır. Bugün virüsün dünyada yaygın olan tipi budur. Bunun dışında tespit edilen Güney Afrika varyantı 11 ilde görülmüştür, Kaliforniya, New York varyantı da az olmasına rağmen tespit edilmiştir. Verdiğim bilgilerden anlaşılacağı gibi bu durum vaka sayılarını arttırmakla kalmadı hastane yoğunluğunu da arttırdı. Sağlık hizmetlerimiz halan gelen sağlık hizmetlerini muntazam kapsayacak şekilde eksizsiz sürdürmektedir. Bir düzenlemeye gitmek durumunda kalabiliriz. Aşının etkisini hep birlikte gördük. Kasım ayında yoğun bakıma yatanların yaşlı grubu %53'e kadar düştü. En çok aşılama yapan ülkeler arasındayız. Yakın zamanda, yerli aşı üretimiyle toplum bağışıklığını gerçekleştireceğiz.
18 MİLYON DOZDAN FAZLA AŞI YAPILDI: Şu ana kadar 18 milyon dozdan fazla aşı yapılmıştır. 2. doz aşısını olanlar 7.5 milyonu bulmuştur. Türkiye, dünyada en çok aşı yapan 6. ülkedir. Şartlar bizi zorla toparlanmaya davet ediyor. Günlük vaka sayısı 50 bine çıkmışken, başkasının uyarısına ihtiyaç duyulmamalıdır. Aşı programı ilerlerken mücadelenin süresini kısaltalım. Bu iş bitene kadar birgün bile yalnız kalmayacaksınız. Bizi bir gün bile kararsız ve yılgın görmeyeceksiniz.
SAĞLIK ÇALIŞANLARININ AŞILANMA ORANI YÜZDE 86: 65 yaş üstü vatandaşlarımızın 1 Ocak itibariyle toplam vaka içindeki oranı yüzde 17,7. Şimdi ise yüzde 8,2. Yani aşılama sonrası neredeyse toplam vaka sayısı içinde yarı yarıya düşmüş durumda. Bu dönemde aşılanan kişi sayısı ise 65 yaş üstü yüzde 76,4. Yüzde 100 aşılanamadı. Halen yüzde 23,6 oranında 65 yaş üstü vatandaşımız aşısı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Sağlık çalışanlarına baktığımızda aynı tabloda, toplam vaka içindeki payı yüzde 5,3. Sağlık çalışanlarında aşılama oranı yüzde 86. Toplam vaka içindeki payı şu an yüzde 1,37'ye kadar indi. Bu aşının etkisini gösteren önemli bir bulgu.
Hastanede özellikle 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarının yatışlarını gösteren tablo. 65 yaş üstünde yüzde 57,4 iken, şimdi yüzde 31'e kadar düşmüş durumda. Sağlık çalışanlarında daha belirgin, yüzde 3,1 iken, şu an 0,78. Yani dörtte bir, hatta beşte bir oranında inmiş durumda.
Yoğun bakımda yüzde 69,9, yüzde 48,4'e 65 yaş üstü vatandaşlarımızın düşen oranını görmüş oluyoruz. Sağlık çalışanlarımız ise yüzde 1,1 iken, şu an 0,25'e kadar inmiş durumda. Entübe vakalar içinde 65 yaş üstündeki vatandaşımızın oranı yüzde 71'den yüzde 54,4'e indi. Sağlık çalışanları da yüzde 1,1 iken, şu an 0,15'e indi.
Vefat edenler içinde ise 65 yaş üstü vatandaşlarımızda, yüzde 65 oranında düştüğünü görüyoruz. Aşılama oranında da yüzde 76,4 olduğunu tekrar ifade etmek istiyorum. Aşının 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarına daha erken yapıldığı için, hem hastanede yatış, hem yoğun bakım, hem de entübe hastalar boyutunda baktığımızda belirgin bir fayda sağladığını, vatandaşlarımızın bu noktada tanımlanmış olan kişilerin aşılarını yaptırma konusunda hassasiyet göstermelerini ifade etmek istiyorum.
İSTANBUL'DA DÖRDÜNCÜ PİK YAŞANIYOR: Türkiye için üçüncü İstanbul için dördüncü pik yaşanıyor. Ramazan ayını özellikle tedbirler konusunda çok önemli görmeliyiz. Bilim Kurulu, kapsayıcı şekilde alternatifli bir hazırlık yaptı. Yakın temasla, mutantın varyantın yüzde 85'e çıktığı bu dönemde, yeni bir pik dönemi yaşıyoruz, o nedenle yakın temasın son derece önemli olduğunu, o yüzden vatandaşlarımızın son derece dikkat etmesi gerektiğini önemle rica ediyorum.
RUSYA YAKIN ZAMANDA HEYET GÖNDERECEK: Rusya'da mevkidaşımla 2 defa görüşmüştüm. Yakın zamanda heyet göndereceklerini, bazı bölgelerde, Muğla, İzmir Aydın gibi bölgelerde aldığımız tedbirleri görme noktasında incelemeler yapacaklarını belirttiler. O yüzden değerlendirmenin daha rahat yapılacağını söyleyebilirim. Sertifikasyon ve aldığımız tedbirleri gördükleri takdirde daha farklı karar alacaklarını söyleyebilirim.
6 İLDE YOĞUN BAKIM DOLULUK ORANI YÜZDE 80'İN ÜZERİNDE: Vaka sayısının daha yoğun olduğunu, aynı oranda hasta sayımızın daha artmadığını rakamlarda görüyorsunuz. Sağlık altyapımızda ciddi sorunların olmadığını söyleyebilirim. Yatak doluluk oranında yüzde 56.3. Servis yatağında bir sorun yok. Erişkin yoğun bakımda doluluk oranı yüzde 71.3. Yani yüzde 30'a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bin hasta anlamına geliyor. Bazı illerimizde yer yer sorunlar yaşadığımız oluyor mu, oluyor. Yüzde 80'in üzerinde olan iller Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize'de. Bu illerde, yüzde 80'nin üzerinde diğer illerde ise yüzde 80'in altında erişkin yoğun bakım doluluk oranı.
SPUTNİK AŞISININ GELECEĞİNİ SÖYLEBİLİRİM: Aslında erişebileceğimizi düşündüğümüz 3 aşı söz konusuydu. Birincisi Rusya'dan Sputnik aşısı, ikincisi BioNTech ve üçüncüsü Çin'de üretilen kullandığımız aşıydı. Hem BioNTech ve Sinovac'ın Türkiye'de Faz 3 çalışması yapıldı. Sputnik aşısı Türkiye'de yapılamadı kronojksit yüzünden. Rusya ile görüşmelerimiz devam ediyor. Hem Türkiye'de üretimi hem de erken dönemde verebilecekleri aşı miktarıyla ilgili Rus mevkidaşımla konuşmam oldu. Yakın zamanda az miktarda Sputnik aşısının Türkiye'ye gelebileceğini söyleyebilirim. Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir anlaşma yaptık Çin ile. Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum. Bugüne kadar 4,5 milyon doz BioNTech aşı geldi.
BIONTECH'TEN HAZİRANDA 30 MİLYON DOZ AŞI GELECEK: Biz opsiyonel olarak 30 milyona gelecek şekilde anlaşma yapmıştık. Uğur Hoca, Türkiye'ye aşı gönderme konusunda büyük gayret sarf ediyor. 'Haziran ayı için 30 milyon doz aşıyı şimdiden söz verebilirsin' dediler. Hem mayıs sonu, hem haziranda bunu daha arttıralım diye görüşüyoruz. 10 gün içinde de rakamın ne kadar fazla olabileceğini netleştirmiş olacağız. Bizim haziran sonuna kadar elimizde yoğun bir aşının olacağını söyleyebilirim. 40 yaş üstünü aşılayabileceğimizi ama bunun 30-35 yaşıyla ilgili bu son 30 milyon rakamıyla bunu söyleyebileceğimi ifade ediyorum. Aşıyı çeşitlendirmek için ağustos ayından beri yoğun bir gayret içindeyiz. En geç haziran sonu olmak üzere, vatandaşımızı aşılayabileceğimizi söyleyebilirim. Onun için ramazan ayını yakın teması azaltan biraz daha tedbirlere özen göstererek bu dönemi geçirirsek, aşıya erişim için çok uzun bir zaman olmadığını ifade etmek istiyorum.
YERLİ AŞIDA 2-3 HAFTA İÇİNDE FAZ 3 ÇALIŞMASINA GEÇİLEBİLİR: Yerli aşıda Faz 2 çalışması bitti. 2-3 hafta içerisinde Faz 3 çalışmasına geçilebilir. Eylül ayında Faz 3'ü bitecek olan ve ilk aşımız diğer aşılarında kasım gibi biteceğini, başarırsa üretime geçileceğini söylemek istiyorum. Sağlık çalışanlarının yüzde 86'sı aşılandı. Yüzde 14'ü hâlâ tanımlandığı için gidip aşısını yaptırabilir. 65 yaş üstü tanımlandığı halde yüzde 76. 4, yani yüzde 23.6'ı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Bunun başka çözümü yok. İlaçla ilgili somut bir gelişme dünyada yok ama aşıyla ilgili somut gelişmeler olduğu görülüyor. O yüzden vatandaşlarımız aşı sırası geldiğinde geciktirmeden aşılarını yaptırmalıdır.
INFULENZA'NIN DÜŞÜK OLACAĞINI SÖYLEMİŞTİM: Grip çok gündem oldu. Bir dönem neredeyse 84 milyon vatandaşımızın grip aşısı yaptırması önerildi ve böyle bir kampanya söz konusu oldu. Bizim toplumumuzda bizim kadar maske kullanılmadığı, o yüzden infulenzanın maske kullanımı olduğu için çok düşük olacağını ve vatandaşımızı tedirgin etmeyin demiştim. Şu an biz halen infulenzayı görmedik ve 2 milyon 560 bin grip aşısı tedarik etmiştik. Bu aşının 2 milyonu yapıldı. Sağlık çalışanlarımızı yaptırdığı grip aşısı 260 bin oldu. İnfulenza daha çok çocuklarda görülür. Ama bu yıl çocuk polikliniklerinin ne kadar az olduğunu doktorlarımız görmektedir.
UZAKTAN EĞİTİM VE ÖĞRETMENLERİN AŞILANMASI: Köy okulları, ve ilkokullar açık olduğu için öğretmenlerin aşılanmasına oradan başladık. 2-3 hafta içerisinde ilkokul öğretmenlerimizin aşılanmasını istiyoruz. 8. ve 12. sınıfların sınav günleri belli olduğu için fırsat eşitliğini sağlamak açısından eğitimin devam etmesi konusunda genel bir değişmez yaklaşım söz konusu. O sınıflarla ilgili öğretmenlerimizin tanımlayıp, ilkokullar dışında aşılamasını yapmak istiyoruz.
TAM KAPANMA OLACAK MI?: Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etti; Ramazan'da dinlenerek tedbirlere uymayı söylemişti. Bilim Kurulumuz da bu yaklaşımda bulundu. Ben de yarın Kabine de bunları dile getirmiş olacağım. Sizlerin söylediği farklı olabilir ama toplumun psikolojik ekonomik yapısı da var. Bunların hepsi gözetilerek karar alınmış olur.
RAMAZANDA YEME İÇME YERLERİ MÜŞTERİ KABUL EDECEK Mİ?: Son Kabine toplantısı sonrasında Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından açıklandığı üzere Ramazan ayında yeme-içme yerleri paket servis esasına göre faaliyet gösterecek olup konuya ilişkin detaylar yarınki Kabine toplantısı sonrasında yayımlanacak Genelgemizde açıklanacaktır. Ayın tamamında olduğu gibi Ramazan’ın ilk günü olan 13.04.2021 Salı günü yeme-içme yerleri açık veya kapalı alanlarında masada müşteri kabul etmeyeceklerdir.
RANDEVUSUNA GELMEYENLER NEDENİYLE AŞI KAYBI YAŞANIYOR MU?: Flakon çözüldüğünde 6 kişiye uygulanıyor, 6 kişi randevuya geldiğinde flakon açılırsa bir kayıp söz konusu olmaz. Biz kuruluşlarımıza 6 kişi randevuya geldiğinde flakonun açılması ve kayıpların minimalize edilmesi noktasında bir çaba içinde olunmasını söylüyoruz.
PASAPORT AŞISI: Faz 3 çalışması haftaya yayınlanmak üzere gönderilmiş olacak. DSÖ de tanımlandı ama yayımı söz konusu olursa devamında bir sorun olmayacaktır. Önümüzdeki dönemde aşı pasaportunda Sinovac aşısı olmayacağını düşünmeyin. Çin hükümetinin müraacatı ve yayın da söz konusu olduğu için bu sorun olmayacak.