Kavşakta, karar aşamasında, sahih bir karar verebilmek için; hakikate ilişkin düşünmenin önünü tıkayan düğümleri çözmekte, zorunlu icaplardan birisidir.
Ana kilit ve öncelikli çözülmesi gereken düğümlerin başında; din kavramının sahih içeriklerini ve fonksiyonunu anlamaya engel olan nedenlerin ortadan kaldırılması gelir.
Bunu gerçekleştirebilmek için; sahih bir yol ve usul geliştirmekten başlamak lazımdır.
Herhangi bir hususta, fıtrat çerçevesinde bir kavramsallaştırma yapabilmek için, asgari beş koşulu sağlamak gerekir.
Bunlar;
Fıtratı anlatan temel kaynak olan vahyi ayetlerden;
Kevni ayetlerden;
Afak ve enfüste hak olduğu tebeyyün eden, hale izafi ayetlerden mülhem olması;
Bütüncüllük arz etmesi ve bir ölçüye kadar sınanabilir olmasıdır. Bunun lazım şartı ise, vahyi ve kevni ayetlerin hayatla bağının ve ilişkisinin sahih ve sarih olarak kurulabilmesidir.
İnsanın varlık nedenine, kök amaçlarına, temel hak ve sorumluluklarına ait hiçbir kavram; hayatla bağlantısız, amaçsız, fonksiyonsuz ve sarahaten anlaşılmaz biçimde tarif edilemez. Eğer edilmeye çalışılıyorsa; kavramsallaştırma usulünde bir sorun vardır. Kavram ölü doğar ve kadük kalır.
İnsan hayatında belki de en büyük öneme sahip, en temel fonksiyonu icra eden ve en köklü etkileri oluşturan, din kavramının; fıtratı, temel içerik ve fonksiyonlarının, asgariden bu kriterler çerçevesinde bir tarife kavuşturulması en büyük ve stratejik zarurettir.
Zira, insanlık tarihi boyunca temel etkiyi oluşturan din kavramı; fıtratı dışında bir kavramsallaştırmaya maruz kaldığı her dönemde; fitne, karmaşa, istismar, sömürü, uyutma, aldatmaca aracı olarak kullanılmıştır.
Muhtemelen , insanlık tarihinin en büyük yalanları ve aforizmaları, din kavramına, fıtratı dışında yüklenen anlamlarla gerçekleştirilmiştir.
?Dinin doğası ? ismiyle yapılan çalışmanın bir kez de, Kitab´ın ayetleri üzerinden, kendi perspektifimizle gerçekleştirilmesi, kavramın, fıtratı üzerine anlaşılmasına fayda sağlayacaktır.
Kavramı, yukarıda ifade edilen kriterler çerçevesinde geliştirebilmek için çalışmaya, insanın varoluş nedeni üzerinden başlamak gerekmektedir.
Bakara.30- "Hani Rabbin, Meleklere: "Muhakkak ben, yeryüzünde bir halife var edeceğim" demişti. Onlar da: "Biz seni şükrünle yüceltir ve (sürekli) takdis ederken, orada bozgunculuk çıkaracak ve kanlar akıtacak birini mi var edeceksin?" dediler. (Allah:) "Şüphesiz sizin bilmediğinizi ben bilirim" dedi."
İnsanın yeryüzüne halife kılınması varlık nedenlerinden birisidir.
Halifeliğin muktezası, insanın hayata iradi olarak müdahale edebilmek izin ve yetkisine sahip olmasıdır.
İnsan bu yetkisini sadece karar ve davranışları (amelleri) vasıtası ile kullanmaktadır.
Yeryüzüne halife tayin edilmiş olan insan; iradi olarak alabildiği kararları ve gerçekleştirebildiği davranışları (amelleri) ile hayata müdahale etmekte; hayatı inşa edebilmekte ya da bozabilmektedir.
Buradan dört sonuç çıkartılabilir.
