Değerli okurlar, bugün sizlerden gelen ve epey biriken soruların bir bölümüne cevaplar vereceğim.
HİKMET MALKOÇ
Mustafa Bey, daha önce 6111 sayılı kanundan yararlanan sigortalı başka işyerinden tekrar aynı kanun teşvikinden yararlanabilir mi?
Hikmet Bey, 6111 teşviki ile çalıştırılan bir kişi istenen tüm şartları tamamlasa da aynı ya da farklı iş yerinde tekrar 6111 teşviki ile çalıştırılamaz.
AYŞE BAYRAK
Mustafa Bey, 01.07.1961 doğumluyum. 03.10.2004 yılında sigortalı oldum. Bulgaristan´dan zorunlu göçe tabi olarak geldim. 15 yıl Bulgaristan´da çalışmışlığım var. Ne kadar para ödeyerek, ne zaman emekli olabilirim?
Ayşe Hanım, 03.08.2004 tarihli SSK başlangıcınızla 58 yaş ve 7000 gün şartlarını tamamladığınızda emeklilik dilekçesi verebilirsiniz veya zorunlu göçten dolayı ilgili iskân kanununa göre vatandaşlık almışsanız Bulgaristan´daki çalışmalarınızın 6 yılını yani 2160 gününü borçlanıp öderseniz hemen emeklilik dilekçesi verebilirsiniz. Borçlanma tutarı 31.12.2018 tarihine kadar müracaatlarda günlük 21,65 TL´dir toplamda 46.764 TL´dir.
HAKAN DÜZ
Mustafa Bey, yaklaşık 3 yıldır işyerinde çalışmaktayım ancak son günlerde bazı huzursuzluklar yaşıyorum, işyerinden çıkarılırsam veya ben ayrılırsam kıdem tazminatı alabilir miyim, kıdem tazminatını kimler alır şartları nelerdir?
Hakan Bey, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihi belirtmediğinizden dolayı size genel olarak cevap vermek istiyorum. Konunun çok fazla hukuki ayrıntısına girmeden kısaca kimlerin kıdem tazminatı alabileceğini sıralamak gerekirse;
*Öncelikle iş sözleşmesi feshedilen bir kişinin kıdem tazminatı alabilmesi için iş sözleşmesinin en az 1 yıl devam etmiş olması gerekiyor. Yani daha az kıdemi olanların kıdem tazminatı alabilmeleri mümkün değildir.
*İkinci önemli şart ise, iş sözleşmesinin çalışan işçi tarafından feshedilmemiş olması gerekir. Yani kendi iradesi ile işsiz kalan kişiler işsizlik sigortasından yararlanamadığı gibi kıdem tazminatından da yararlanamaz.
*08.09.1999 tarihi öncesi SSK başlangıcı olanların emekli olmak için yaş dışındaki şartları sağlayanlar kıdem tazminatı alarak işinden ayrılabiliyor.
*Bu esaslı şartları açıkladıktan sonra kıdem tazminatına hak kazanabilmek için;
- İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmiş olması (İK 24. md.).
- İşverenin iş sözleşmesinin haklı nedenle feshetmiş olması gerekir (İK 25 md -II. Fıkra hariç).
- Herhangi bir kurumdan emekli olmak.
- Vatani görevini yapmak (askerlik) için işten çıkanlar.
- Evlilik. Kadınların evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini feshetmesi.
- Ölüm, ölen sigortalının hak sahiplerine kıdem tazminatı ödenir.
ERDOĞAN DEMİR
06 Mayıs 1969 doğumluyum. SSK başlangıcım 1 Haziran 1989, prim toplamım 1604 gün. 24 Aralık 1993 ile Mayıs 2014 tarihleri arasında Bağ-Kur´lu olarak devam ettim. Toplam 10 yıl 5 ay (3750 gün) prim ödedim. 4/a statüsünden emekli olmak istiyorum, nasıl bir yol izlemeliyim? Diğer alternatifler var ise belirtir misiniz?
Erdoğan Bey, 4/a (SSK) statüsünden emeklilik için 25 yıl sigortalılık süresi, 5450 prim günü, 51 yaş ve Bağ-Kur´dan sonra en az 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartlarına tabisiniz. Prim gününüz yeterli olmakla birlikte son 1260 gün 4/a kapsamında prim ödemiş olma şartı gereği 1260 gün 4/a kapsamında prim ödeyip, 51 yaşınızı doldurduğunuzda 4/a statüsünden emekli olursunuz. Diğer alternatif olarak bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı doldurduğunuzda 4/b (Bağ-Kur) statüsünden emekli olabilirsiniz.
RAMAZAN KIDIL
1998 yılında 2 kez beyin ameliyatı, 1999 yılında da 1 kez burun ameliyatı oldum. İlk defa sigorta başlangıcım 1997 yılında. 2005 yılında da çiftçi Bağ-Kur´lu oldum. SSK´ya 1300 gün prim ödemem ve Bağ-Kur´a da 70 ay borcum vardı. Borcumdan dolayı bu günlerim silindi. Silinen bu Bağ-Kur prim günleri borcumu ödersem malulen emekli olabilirmişim. Askerlikten de muafım. GATA askerlik yapmama onay vermedi. Askerlikten muaf tutuldum. Bu arada heyet raporum oranı yüzde 65´dir. Malulen emekli olabilir miyim?
Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı raporu gerekiyor. Ayrıca ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte rahatsız veya hasta olmamak da şart. Şayet 1997´de, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihe, rahatsızlığınız veya hastalığınız yoksa prim borcunuzu ödemeniz ve alacağınız rapor ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu maluliyetinize karar verirse malulen emekli olabilirsiniz.