Yüzünde keskin acı ifadesiyle Kıbrıs Türkü bir kadın, Rum askerlerinin elinde ölen kocasının yasını tutuyor. 1964’te çekilen bu fotoğraf Kıbrıs’ta süregelen çatışmayı yansıtan en çarpıcı karelerden biri oldu. O zamanlar genç bir fotoğrafçı olan Sir Don McCullin’e de ilk World Press Photo ödülünü kazandırdı.
Yarım asırdan fazla bir süre içinde kitaplardan dergilere, duvarlardan sergilere birçok yerde kendini hatırlatan bu fotoğraf, geçtiğimiz günlerde Kıbrıs Rumlarının sosyal medya hesaplarında “Türklerin 1974 işgalinden” notuyla yayıldı.
Karşı propaganda malzemesi olarak kullanılan fotoğraf ilk önce İngiltere merkezli bir gençlik örgütü olan Nepomak, sonra da 442 bin takipçili model Sophia Hadjipanteli tarafından paylaşıldı. Nepomak fotoğrafı sayfasından kaldırdı, ünlü manken de Instagram hikâyesinde bir tekzip metni yayımladı. Fakat yayımladığı fotoğraf hâlâ aynı “1974 işgali” açıklamasıyla duruyor.
Manken Hadjipanteli paylaşımında, Türk işgali sonrası binlerce Rumun katledildiğini ya da kaybolduğunu anlattı, tekzipine rağmen bu meşhur fotoğrafı kaldırmadı.
Nevcihan Oluşum’un, 1964 yılındaki olaylarda Gaziveren köyünün savunmasında Rum askerler tarafından öldürülen eşinin haberini duyduğu anki yüz ifadesi, McCullin’in deklanşöre basmasıyla ölümsüzleşmişti.
Fotoğraftaki acı ifadesi bir tek Nevcihan hanımın yüzünde değildi kuşkusuz.
Sağ altta tek elini annesine “ağlama” dercesine ama ağlayarak uzatan Kubilay Oluşum da artık 65 yaşında, annesinin ve ailesinin hatırasına büyük bir saygısızlık edildiğini düşünüyor, “Dünyayı dolaşmış bir fotoğrafı alıp kendi yalan propagandalarında kullanıyorlar, çok sinir bozucu” diyor:
“Babam öldürüldüğünde ben 9 yaşındaydım, kardeşim Nigar da 6 yaşındaydı. Tabii o zaman bilmiyorduk, Annem erkek kardeşime 40 günlük hamileymiş. Bir çocuğunun daha olacağını öğrenemeden ebediyete göçtü babam. O fotoğrafı her gördüğümde o âna gidip annemi teskin etmeye ve haberi içimde hazmetmeye çalışıyorum. Açıkçası dayanamıyorum pek o fotoğrafı görmeye.”
Fotoğrafın ana karakteri Nevcihan Oluşum, 2018’de 87 yaşındayken Kuzey Kıbrıs’ta hayata gözlerini yummuştu.
Çeviren: Enis Aydın
(Don McCullin’s prize photo of Cypriot misused for propaganda, Hannah Lucinda Smith, The Times, 29 Temmuz 2020).
Kaynak: serbestiyet.com
