Bağdat'ta Amerikan güçlerince düzenlenen saldırıda öldürülen İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, ABD ile birlikte İran'ın bölgedeki en büyük rakipleri Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin de bölgedeki milis güçlere destek vermekle suçladığı, İran'ın ülke dışındaki operasyonlarından sorumlu komutanıydı.
Doğrudan İran'ın dini lideri Ali Hamaney'e bağlı olan Süleymani, Hamaney'e 1979'daki İslam Devrimi'nden bu yana en yakın isimlerden biriydi.
Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen'deki çatışmalarda önemli bir rol oynuyor ve bölgedeki politikaların belirlenmesinde etkili oluyordu. İran'ın bölgedeki gücünün mimarıydı.
1998'de Kudüs Gücü'nün komutanı olan Süleymani, Lübnan'da Hizbullah'la, Suriye'de Baas yönetimiyle ve Irak'taki Şii silahlı gruplarla İran'ın ilişkilerini daha da yakınlaştırmada önemli rol oynadı. İsrail ve bazı Arap ülkelerinin istihbaratları tarafından defalarca suikast girişiminde bulunulduğu ve her seferinde bu girişimlerin engellendiği belirtiliyor.
İran Devrim Muhafızları, ABD'nin "yabancı terör örgütleri" listesinde.
İran ordusunun en önemli yöneticilerinden, üst düzey komutanlarından birinin ABD tarafından öldürülmesi, İran ve ABD arasındaki gerilimin çok daha ciddi boyutlara ulaşabileceğini gösteriyor.
İran'ın dini lideri Ali Hamaney, devlet televizyonunda yayımlanan açıklamasında, Süleymani'nin "cennete gittiğini, suçluları çok sert bir intikamın beklediğini" söyledi:
"Süleymani'nin öldürülmesi, ülkede İsrail ve ABD karşıtı direniş motivasyonunu iki katına çıkaracaktır. Dün geceki olayda aptal ellerini onun ve diğer şehitlerin kanına bulayan suçluları çok sert bir intikam bekliyor."
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin danışmanı da ABD'nin kırmızı çizgiyi aştığını söyledi.
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Süleymani'nin öldürülmesine karşılık verileceğini, ABD'nin bu karşılıktan sorumlu olacağını belirtti.
Süleymani'yle birlikte öldürüldüğü iddia edilen El Mühendis de, Hadi el Amiri'den sonra Irak'taki Haşd-i Şabi güçlerinin ikinci önemli komutanıydı. Hizbullah Tugayları'nın komutanı olan El Mühendis, yaklaşık bir yıl önce verdiği bir röportajda Kasım Süleymani'yle ilişkisi için "bir askerin komutanına olan bağlılığı gibi" demişti.
ABD, 8 Nisan 2019'da Haşd-i Şabi'yi "terör örgütü" olarak kabul ettiğini açıklamıştı.
Orta Doğu uzmanları, Twitter üzerinden operasyonun önemini ve olası sonuçlarını değerlendirdi.
Washington merkezli Orta Doğu Enstitüsü direktörü Charles Lister, "Süleymani'nin öldürülmesinin sonuçlarını tahmin etmek zor, bu Orta Doğu'da son yılların en büyük haberi." dedi, ABD'nin yakında Suriye ve Irak'tan tamamen çekilebileceğini yazdı.
@Charles_Lister tarafından yapılan numaralı Twitter paylaşımını geçin
Charles Lister✔@Charles_Lister
The consequences of killing Soleimani are hard to grasp; this is the biggest news in the #MiddleEast for years.
For starters, the US will have to leave #Syria soon & the #Iraq presence is likely on its way out too.
Plus Hezb-#Israel; the Gulf, US Embassies & assets region-wide. https://twitter.com/charles_lister/status/1212903965433716738 …Charles Lister✔@Charles_Lister
@Charles_Lister adlı kullanıcıya yanıt olarak
601 kişi bunun hakkında konuşuyor
@Charles_Lister tarafından yapılan numaralı Twitter paylaşımının sonu
Global Politikalar Merkezi'nin Devlet Dışı Aktörler Programı direktörü Hassan Hassan da, "İran, ABD'nin vereceği olası yanıt konusunda fazla rahat davrandı" diyerek İran'ın son haftalardaki eylemlerini sıraladı:
* ABD'nin insansız hava aracını düşürdü
* Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine saldırdı
* Amerikan üssüne saldırıp bir Amerikalı müteahhiti öldürdü
* ABD Büyükelçiliğine saldırı organize etti
* Tüm bunların ardından Süleymani yenilmez olduğunu düşünerek rahatça ortada dolanmaya devam etti.
