Kan grubu insan kanındaki antikorlara bakılarak, kanın özelliğini belirtmek için oluşturulan sınıflandırma sistemi. Bu sınıflandırmanın yapılmasının üstünden sadece 120 yıl geçti.
Avustralyalı doktor Karl Landteiner 1901 yılında kan gruplarını ilk kez tarif eden kişi oldu. Landteiner, kan gruplarını A, B, C olarak üçe ayırdı. Yaklaşık bir yıl sonra, 1902 yılında, A, AB, B ve 0 kan grubu olmak üzere bildiğimiz klasik kan grupları tarif edildi. RH pozitifliği ve negatifliğinin kan gruplarına eklenmesi, 1933 yılında oldu. Bu buluş Avustralyalı doktor Karl Landteiner'a 1930 yılında Nobel Tıp Ödülü'nü kazandırdı.
Kan grupları ile COVID-19 ilişkisi
A, B, AB ve 0 olarak tarif edilen kan gruplarının koronavirüsle bağı birçok ülkede araştırma konusu oldu. Salgının ilk aylarında Çin'de 2 bin kişi üzerinde yapılan bir araştırma dikkatleri A grubuna yöneltti. A kan grubuna sahip kişilerde hastalığın daha ağır seyredebileceği gündeme geldi. Ancak bu çalışma sadece gözlemseldi ve yeterince bilimsel kanıt yoktu. Salgın ilerledikçe araştırmalar da arttı. İspanya ve İtalya'da yaklaşık bin 600 koronavirüs hastası incelendi. Araştırma, A kan grubundakilerde hastalığın seyrinin daha ağır, 0 kan grubu hastalardaysa riskin daha düşük olduğuna işaret etti.
Amerika Birleşik Devletleri'nde ise daha geniş bir hasta sayısına yoğunlaşıldı. Tam 750 bin hasta incelendi. Ufak bir yüzdeyle 0 kan grubundakilerin hastalığı daha hafif geçirebileceği raporlandı. Diğer kan grupları arasındaysa risk açısından bu kez belirgin fark bulunamadı. Danimarka, Kanada ve Kolombiya'dan da çalışmalar arka arkaya geldi. Araştırmalarda hastalığın seyri ve ölüm riski açısından kan gruplarının herhangi bir etkisi bulunamadı.
Hangi kan grubu daha çok etkileniyor?
Peki A grubundakiler daha çok mu hastalanıyor yoksa 0 kan grubu daha mı şanslı? İç Hastalıkları ve Kan Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner, bugüne kadar yapılan araştırmaları değerlendirdi.
Kan grupları ile COVID-19 arasında bağ var mı?
"Hastalık seyriyle ilgili çeşitli iddialar var ama hastalık seyriyle olan ilişki hastalık sıklığıyla olan ilişki kadar net gösterilemedi hiçbir çalışmada. Kan grubu 0 olanlar da çok kolay şekilde COVID oluyor, onlarda hastalık çok kötü seyrediyor ve yoğun bakım gerekliliği ortaya çıkabiliyor. Bu nedenle kan gruplarına güvenmek diye pratik olarak bir şey tabii ki söz konusu değil. Kan grubumuzun ne olduğuna hiç bakmaksızın, fiziksel mesafe, maske ve hijyen kuralını unutmamamız gerekiyor pandemi döneminde."
Çetiner, 0 kan grubunun hastalıktan görece daha az etkilenmesine yönelik araştırmaları da şu sözlerle değerlendirdi:
"Bu konuda iki hipotez var: Biri 0 kan grubuna sahip kişilerin pıhtılaşma faktörlerinin düzeyinin daha düşük olduğu iddiası. COVID-19'da en önemli ölüm nedeni pıhtı oluşumu biliniyor ki özellikle akciğerlerde oluşan pıhtı oluşumu... 0 kan grubu pıhtılaşma faktörü düzeyi daha düşük olduğu için daha şanslı diye görülüyor, böyle iddialar var. İkinci iddia ise kan gruplarının genetik dizilimiyle ilgili. Kimi kan gruplarının genetik dizilimiyle, bağışıklık cevabı arasında bir ilişki olduğu iddiası var. Kimi genetik farklılıklarda bağışıklık yanıtı daha aşırı oluyor. Sitokin fırtınası daha çabuk ortaya çıkıyor ve hastalık bu nedenle kimi kan gruplarında daha kötü seyrediyor."
Kamera: İlyas Umut Özacar
Kaynak: TRT Haber