15 Kasım’dan beri İran’ın yüzden fazla şehrinde ve kasabasında toplumsal rahatsızlığı yansıtan büyük kitlesel protestolar yapılıyor.
Tahran, Tebriz, Meşhed, Kirmanşah, Şiraz, İsfahan ve Ahvaz kentleri savaşı aratmayan protestolara sahne oluyor.
Ekonomi Koordinasyon Yüksek Kurulu’nun özel araçlar için benzin tüketimini 60 litre ile sınırlaması ve benzin litre fiyatına yüzde elli zam yapılması, toplumun sokaklara dökülmesine neden oldu.
Dünyanın en çok petrol rezervine sahip dördüncü ülkesi İran’da, benzine yapılan zam nedeniyle gerçekleşen toplumsal protestolar, halk için bıçağın kemiğe dayandığını göstermektedir.
İşsizliğin kol gezdiği, İran riyalinin dolar karşısında sürekli değer kaybettiği ve enflasyonun yüzde 40'ları aştığı bir ülkede halk, ekonomik zorluklarla boğuşmaktadır.
Toplumun büyük kısmının çok küçük gelirlerle geçinmek zorunda olduğu İran’da halk, ekonominin kötü yönetilmesine, hayat pahalılığına ve sonu gelmeyen zamlara artık tahammül edememektedir.
Protestolar benzine üç kat zam yapılacağının açıklanmasının ardından başlamıştı / Fotoğraf: AFP
Halk, günlerdir sokaklarda protesto gösterileriyle yolları kapatılmış durumdadır.
İran yönetimi, interneti tamamen kapatmak ve gösterileri şiddet yoluyla bastırma yoluna gitmektedir.
Molla rejimi, interneti tamamen kapatmakla ülke içinden dünyaya protestolarla ilgili bilgilerin sızmamasını sağlamaya çalışmaktadır.
Uluslararası kaynaklar, 200'den fazla kişinin rejim güçleri tarafından öldürüldüğünü bildirmektedir.
Kapalı, otoriter ve totaliter bir rejime sahip olan İran’da yönetim, halka nefes aldırtmamaktadır.
Rejim, uygulanan politikalardan rahatsızlığını dile getiren toplumsal huzursuzluğu şiddet yoluyla bastırmayı tek çözüm görmektedir.
İran, devlet terörü ve şiddetiyle gösterileri şimdilik kontrol altına almış gözükmektedir.
Olayların sert bir şekilde bastırılmasından sonra bütün hastaneler binlerce yaralıyla dolmuştur.
İran, barışçıl gösterilerle protesto etme hakkını hiçbir şekilde tanımamaktadır.
İran rejimi, Devrim Muhafızları ve Basiç başta olmak üzere meydana getirdiği silahlı militer yapılarla bütün toplumu kuşatmış durumdadır.
Ambulansların içine gizlenerek Tahran Üniversitesi’nin kampüsüne giren Basic militanları, onlarca öğrenciyi tutuklamıştır.
İran devleti, en çok kendi toplumundan korkmaktadır. Halkından korkan İran, topluma en ağır ve sert müdahalelerde bulunmaktan hiçbir zaman çekinmemektedir.
Rejim, toplumu şiddet kullanarak susturmayı çok iyi bilmektedir.
İran rejimi, toplumun sesine kulak vermeyi ve toplumu dinlemeyi ise hiç bilmemektedir.
Toplumun en çok ihtiyaç duyduğu şey ise, yönetimin kendilerini dinlemesi ve anlamasıdır.
Ayetullah Ali Hamaney / Fotoğraf: AA
İran’ın dini lideri Ali Hameney, gösterileri karşı devrim olarak niteledi ve gösterilerin sert bir şekilde bastırılması emrini güvenlik güçlerine verdi.
Hameney, Ruhani ve Devrim Muhafızları, gösterilerin dış güçler tarafından organize edildiğini ve her türlü gösterinin güç kullanılarak bastırılacağını sürekli olarak ifade ettiler.
Protestoların İsrail, Amerika ve Suudi Arabistan tarafından organize edildiğini iddia eden Ruhani, olayların silahla bastırılmasını büyük bir zafer olarak ilan etmektedir.
İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı bir dünya savaşı verildiğini iddia eden Devrim Muhafızları yetkilileri, gösterilerin bastırılmasının büyük bir mucize olarak nitelemektedir.
Toplumu şiddet yoluyla bastırmayı mucizevi bir zafer olarak gören İran rejimi, toplumu kendisine en asli düşman olarak konumlandırmaktadır.
Son protesto gösterileri, toplum ve rejim arasında derin bir kopuş sürecinin gerçekleşmekte olduğunu göstermektedir.
İran rejimi, son sokak gösterileriyle sarsılmış durumdadır. Rejim, toplumun sokak gösterilerini güç yoluyla bastırmaya alışık olmasına rağmen, bu gösterilerin yarattığı travmayı atlatamamaktadır.
Benzin zammına yönelik br tepkinin kolaylıkla rejim değişikliği şeklinde radikal bir talebe dönüşmesini,
Toplumun internet kullanarak sosyal medya üzerinden organize olmasını,
Lokal düzeyde başlayan protestoların kısa zamanda ulusal bir nitelik kazanmasını,
Protestoların rejmin kalesi sayılan şehirlerde gerçekleşmesini, o
Orta sınıf gerçeğini İran’da Nizam denilen kurulu siyasal sistem anlamamaktadır.