Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) ve İran arasında 3 yeni gümrük kapısının açılması için sınır bölgesinde incelemeler yapılarak iki taraf arasındaki ticari hacmin artırılması planlanıyor.
IKBY´nin 25 Eylül tarihinde düzenlediği gayrimeşru referandum nedeniyle zayıflayan Erbil-Tahran ilişkileri, IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani´nin 21 Ocak tarihinde düzenlediği üst düzey Tahran ziyaretiyle normalleşmeye başladı.
IKBY Dış İlişkiler Dairesi´ndeki İran masası sorumlusu Abdullah Akreyi, daha önce yaptığı açıklamada, Barzani´nin Tahran ziyareti sonrası ilişkilerin normalleşmesi ve ticari ilişkilerin güçlendirilmesi kararı alındığını ifade etmişti.
Erbil ve Tahran arasındaki ticari ilişkilerin güçlendirilmesi ve hali hazırda uluslararası geçişler ile ticaretin aktif bir şekilde yapılması için gümrük kapı sayısının iki katına, 3´den 6´ya çıkarılması hedefleniyor. Söz konusu yeni açılacak gümrük kapılarının yer tespiti için hem Bağdat hem de Tahran´dan gelen heyetler bölgede incelemelerde bulundu.
Yeni açılacak gümrük kapıları
İran ile IKBY arasında 3 yeni gümrük kapısının açılması planlanıyor. Söz konusu yeni gümrük kapıları hali hazırda bölge sakinleri tarafından gayriresmi geçiş noktası olarak uzun yıllardan beri kullanılmaktadır. Ancak bu yerler ihracat için yük araçlarının geçmesine müsait değil.
Süleymaniye ve Halepçe kent sınırlarında yer alan yeni gümrük kapılarının isimleri Kele, Şoşme ve Seyranbend´dir.
Kele, Süleymaniye kent merkezinin kuzeyinde yer alan Kela Dize ilçesinde, Şoşme, Halepçe kentine bağlı Tavile kasabasında, Seyranbend ise Süleymaniye´nin doğusunda yer alan Penciwin ilçesinde yer alıyor.
Irak Sınır Kapıları Kurulu Başkanı Kazım Akabi, IKBY´deki yerel medyaya yaptığı açıklamada, kendilerine bağlı bir heyetin söz konusu 3 gümrük kapısında inceleme yaptığını, gayriresmi olarak uzun yıllardan beri açık tutulan geçiş noktalarının yeni gümrük kapısına dönüştürülmesinde herhangi bir sakıncanın görülmediğini söyledi.
Akabi, bu hafta içerisinde yeni gümrük kapıları için oluşturulan raporu Irak Başbakanı Haydar el İbadi´ye sunacaklarını da sözlerine ekledi.
Mevcut gümrük kapıları
İran, hem Irak merkezi hükümeti hem de IKBY ile toplamda bin 450 kilometrelik sınır hattı üzerinde 8 gümrük kapısına sahip.
IKBY ile İran arasında Süleymaniye vilayetinde Pervezhan, Başmak ile Erbil vilayetinde Hacı Omeran olmak üzere 3 sınır kapısı bulunuyor. Sınır kapılarının hepsi uluslararası olup hem ticari hem de yolcu geçişleri için kullanılıyor.
Irak merkezi hükümetinin ise İran´la Basra vilayetinin doğusunda Şelemçe, Misan vilayetinde Eş-Şib, Vasit vilayetinde Zarbatiye, Diyala vilayetinde Somer ve Munduriye kara sınır kapıları yer alıyor.
Türkiye´den sonra İran ihracatta ikinci sırada
IKBY´nin gelir kaynağı olan petrol fiyatlarında küresel bazda meydana gelen ciddi düşüş, terör örgütü DEAŞ´ın saldırıları ve siyasi krizden dolayı Erbil´in komşu ülkelerle ihracatında bariz bir düşüş yaşanıyor.
Erbil yönetiminin verdiği ihracat rakamlarında, IKBY´ye en çok ihracatı Türkiye´den sonra İran yapıyor. Komşu ülke olması ve dolar kurunun yüksek olmasından kaynaklı ürünlerdeki ucuzluk, bölgede ciddi bir rağbeti beraberinde getirdi.
İhracat verilerine göre, İran 2014 yılında ihracat rakamını 8 milyar dolara ulaştırmıştı. Ancak IKBY´de meydana gelen krizler nedeniyle bu sayının 2017 yılında 5 milyar dolara kadar gerilediği kaydedildi.
