14 Eylül’de Ensarüllah tarafından Arabistan’ın can damarı Aramco’ya insansız hava araçları ile yaptıkları saldırının artçı etkileri devam ediyor. Daha büyük bir depremin (savaşın) olup olmayacağı dünyayı ilgilendiren bir konu haline gelmiş. Tarafların masalarında hem zeytin dalı hem de savaş senaryoları hazır bekliyor.
Aramco’ya yapılan saldırıdan çok saldırının kimin tarafından yapıldığı tartışılıyor ve senaryolar buna göre şekilleniyor. Suud ve Amerika, saldırının Ensarüllah tarafından yapıldığını kabullenmek istemiyor. Saldırıdan Ensarüllah’ı sorumlu tutmamalarının nedenleri var:
Birinci nedeni, bu saldırının Ensarüllah tarafından yapıldığını kabullenmeleri onlara çok pahalıya mal olacağındandır. Bu gerçeği kabullenmeleri durumunda iki büyük devin yani petrol ve silah devi olan Arabistan ve Amerika’nın küçük bir gruba karşı yenilgisi anlamına gelir. Suud’un verdiği 400 milyar Dolar para da Amerika’nın Suud’u korumak için verdiği silahlar da anlamını yitirir. Bu nedenle saldırıyı İran’ın yaptığını iddia ederek onurlarını kurtarmaya çalışıyorlar.
İkinci nedeni, ABD ve Suud’un, saldırının Ensarüllah tarafından yapıldığını kabul etmeleri halinde, bu direnişin yakında Arabistan’ı tamamen etkisiz hale getireceğini de kabullenmiş olacaklarındandır. Bu yüzden kabullenmemekte direniyorlar. Aynı nedenle meselenin askeri yönünü geri plana itip İran’ı öne çıkararak konuyu bölgesel bir soruna dönüştürmek niyetindedirler.
Üçüncü nedeni, Yemen’deki Koalisyon güçleriyle Yemen direnişi arasındaki askeri dengenin Husiler lehine değiştiğini kabullenmiş olacaklarındandır. 500 Amerikalı ve 200 İngiliz askeri danışmanının destek verdiği bu savaşı Ensarüllah’a karşı kaybettiklerini kabullenmeleri kolay olmayacak.
Eğer bu saldırıyı İran yapmış olsaydı, Aramco’dan geriye bir şey kalmazdı. ABD ve Avrupa ile ciddi sorunlar yaşayan İran’ın bu saldırıyı yapması aklen ve siyaseten mümkün gözükmemektedir.
Ne Suud ne de Amerika bugüne kadar bu saldırının İran tarafından gerçekleştirildiğine dair hiç bir somut delil ortaya koyamadı. Buna rağmen İran’ı suçlamaları devam ediyor ve bu delilsiz suçlamalara İngiltere, Fransa ve Almanya da dahil oldu. Arabistan da BM’ye belge sunma hazırlığında lakin sunacağı belgeler somut deliller yerine soyut değerlendirmeler ve ithamlar şeklinde olacaktır büyük ihtimalle. Zira ellerinde somut deliller olsaydı, şimdiye kadar kaç kez ilan etmiş olurlardı.
Bu gerginlikler bölgesel bir savaşa dönüşür mü?
Suud ve BAE İran ile doğrudan bir çatışmaya girmekten kaçınıyor. Bunun yerine Suud, Amerika’nın kendisini bir inek gibi sağmasına karşılık İran’ı cezalandırmasını istiyor. Çünkü Amerika kendisini bir gün savunsun diye 400 milyar Dolar para verdi. Ve bugün o gündür. Ne var ki, Amerika’nın Arabistan için savaşmaya hiç niyeti yok. Amerika, İran tarafından düşürülen kendisinin insansız hava aracı için bile İran’a saldırmadı/saldıramadı. Kendisi için savaşmayanın başkası için savaşması daha zor. ABD şimdilik nara atarak Suud’u biraz daha çok sağmanın peşinde ama öte yandan da sembolik de olsa bir şeyler yapmak istiyor lakin İran’a dönük en küçük bir saldırısının bölgesel bir savaşa dönüşme riskinden çekiniyor. Çünkü İran, Dışişleri Bakanı Zarif’ten bir çok askeri yetkilisine kadar en ufak bir saldırıya topyekun karşılık vereceklerini açıkça deklere etti. Amerika, İran’a karşı yapacağı her türlü askeri hamleye İran’ın kesin karşılık vereceğini biliyor ve Ortadoğudaki ABD güçlerinin önemli bir kısmının İran’ın vuruş gücü dahilinde olduğundan emindir. Amerika, İran’a dönük yapacağı bir saldırının en az bir yıl sürecek yıpratıcı bir savaşa neden olacağını da biliyor. Amerika için böyle bir savaşın götürüsü getirisinden fazladır.
Aramco saldırısı, bölgede İran-ABD eksenli savaş ihtimalini arttırdı mı azalttı mı sorusu zihinleri meşgul etmeye devam ediyor.
Savaş ihtimali arttı diyenler de var, bu saldırı savaş ihtimalini kesinlikle azalttı diyenler de. Azalttı diyenlerin delili şudur:
Aramco’ya yapılan saldırı, bölgede İran ile girişilecek bir savaşın hem Arabistan’ın petrol üretimini sıfırlayacağını hem de Fars Körfezi’nden petrol akışını durduracağını göstermiştir. Böyle bir durumda dünya petrol stokları en fazla 45 günlük ihtiyacı karşılayabilir. Arkasından petrol fiyatları uçar ve dünya ekonomisi felç olur. Bu riski Amerika’nın göze alamayacağı öngörülüyor.
İran ve Amerika arasındaki gerginliğin ne savaş ne de müzakere şeklinde sonuçlanmayacağı, İran’a ilişkin ambargoların arttırılarak gerginliğin yönetilmeye devem edileceği en kuvvetli ihtimaldir. Zira Amerika ve İran, müzakere konusunda birbirlerinin şartlarını kabulden çok uzaktadırlar. Savaş ise sadece Amerika ve İran’a zarar vermez, başta Arap ülkeleri olmak üzere tüm dünyanın canını yakar. Bu nedenledir ki, Amerika ve İran tüm bu gerginlikler ve karşılıklı tehditler arasında müteaddit defa savaştan yana olmadıklarını da açıklamışlardır.
Kaynak:ufkumuz haber
