Irak hükümetinin, Ürdün ile yaptığı Basra´dan Akabe Limanı´na petrol boru hattı döşenmesini öngören stratejik anlaşma tepki çekmeye devam ediyor. Parlamento Enerji ve Petrol Komitesi, Başbakan Adil Abdulmehdi ve Petrol Bakanını "hesap vermesi için" meclise çağırmaya hazırlanıyor.
AA muhabirine konuyla ilgili konuşan Irak Meclisi Ekonomi ve Yatırım Üyesi Abdusselam el-Maliki, Irak ve Ürdün arasında yapılan Basra´dan Akabe Limanı´na petrol boru hattı döşenmesini içeren anlaşmaya dair birtakım kaygıları olduğunu ifade etti.
Anlaşmanın şeffaf olmadığını savunan Maliki, "Boru hattı Ürdün´e yılık bütçesinin yarısı kadar fayda sağlayacak, Irak ise bundan zararlı çıkacak." dedi.
Basra´dan Akabe´ye günlük yaklaşık 1 milyon varil petrol sevk edileceğini anlatan Maliki, şöyle devam etti:
"100 bin varil petrol de hükümetin özel indirimli fiyatıyla verilecek. Bu da eski rejim dönemindeki gibi varilin 5 dolar üzerinden hesaplanması korkusunu beraberinde getiriyor. Diğer endişelendiğimiz durum da anlaşmaya göre, Enbar´a bağlı Hadise´den başlayıp Akabe´ye kadarki boru hattının 20 yıl sonra Ürdün´ün mülkiyetine geçecek olması. O zaman da ortaklık anlaşması sona erecek."
Maliki, Irak´ın bu boru hattından faydasının ise yalnızca Basra-Körfez hattında muhtemel sorunların ortaya çıkması halinde, bunun alternatif olarak bulunması olduğunu belirtti.
Parlamentonun en büyük grubu Mukteda es-Sadr´a bağlı Sairun Koalisyonu da Ürdün ile yapılan bu anlaşmanın karşısında duruyor.
Koalisyon adına açıklama yapan Sadık es-Sıleyti, bu anlaşma maddelerini kabul etmediklerini belirterek, anlaşmanın parlamentoda incelenmesi için ilgili komitelere sunulmasını istedi.
Sıleyti, "Ürdün, bu anlaşmanın meyvesini hiçbir şey ödemeden yemek istiyor. Anlaşmaya göre, 18 milyar dolar değerinde Basra-Hadise-Akabe boru hattı döşenecek ve bunun maliyetini Irak ödeyecek. Ürdün´de bulunan boru hattı da Ürdün´ün mülkiyetinde olacak. Bunun da maliyetini Irak ödeyecek." diye konuştu.
Basra Milletvekili ve Enerji ve Petrol Komitesi üyesi Uday Avvad da söz konusu anlaşmanın şeffaf olmadığını savundu.
Başbakan Abdulmehdi ve Petrol Bakanı Samir Gadban´ı "hesap vermesi için" meclise çağıracaklarını söyleyen Avvad, "Halkı ilgilendiren bu denli stratejik öneme sahip anlaşmanın halkın temsilcisi olan meclisin onayı ve bilgisi dışında olmasını kabul etmeyiz." ifadelerini kullandı.
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, salı günü yaptığı açıklamada, "petrol fiyatlarındaki indirim karşılığında Ürdün´ün, Irak´a gönderilecek mallar için navlun indirim yapacağını" söylemişti.
Ürdün´ün ülkesinden yollanacak petrolü günlük 10 bin varil artırmasını talep ettiğini belirten Abdulmehdi, gönderilecek akaryakıtın ücretinin Brent petrol fiyatı üzerinden değerlendirileceğini açıklamıştı.
Irak ve Ürdün arasında Nisan 2003´te, 18 milyar dolarlık bin 700 kilometre uzunluğunda petrol boru hattı anlaşması imzalanmıştı. Söz konusu boru hattı, Irak´ın güneyi Basra´dan Ürdün´ün güneyindeki Akabe´ye kadar uzanıyor. Buna göre, Ürdün günlük 150 bin varil petrolü iç ihtiyaçlarını karşılamada kullanacak, geri kalanını da Akabe Limanı üzerinden ihraç edecek.
Ürdün heyeti, pazartesi günü iki ülke arasında daha önce imzalanan protokollerin yürürlüğe girmesi için Bağdat´ta Iraklı yetkililerle görüşmüştü. Ürdün Kralı 2. Abdullah da yaklaşık iki hafta önce Irak´ı ziyaret etmişti.