İnsanın “Ne”liği ve ne yapması gerektiği ile ilgili 26 makaleden meydana geliyor kitap.
İnsanın halife olması… Allah’ın yeryüzündeki temsilcisi olan insan, mülkün sahibi değil emanetçisidir. Bu bilinçle hareket eden insan esenlik yurdunu inşa edecektir.
İnsanın fıtratı/yaratılışı… Ahsen’i takvim olarak yaratılan insan öz itibari ile iyi ve saftır. “Allah, insanın fıtratına esmasını yerleştirdi” diyor müellif. İnsanın yaratılışı ile ilgili farklı bir metafor olarak “fıtrata esmaların yerleştirilmesi” müellifin bu alanda yaptığı okumalardan ortaya çıkardığı kendi yaklaşımı olduğunu görüyoruz.
Bir kısım Esma-i Hüsnaların anlamları okuyucu ile paylaşılıyor.
Hemen her yazıda ve nerdeyse her cümlede ayetlerin meal manasının yansımasını görüyoruz. Bu durum müellifin Kur’an’a vukufiyetini gösteriyor.
Şeytana düşman olmalı insan… Şeytan hakkında genel bilgiler veriliyor. İsyan etmeden önce adının İblis olduğun isyan ettikten sonra adının şeytan olduğunu öğreniyoruz. Şeytanın hangi konularda insanı nasıl ayartmak istediği ile ilgili ipuçları veriliyor.
Şeytanla mücadele etmenin yol haritası… Şeytanla mücadele etmenin en sağlam yolu, onunla Kur’an ile mücadele etmektir. Kur’an okuma, anlama ve yaşama ile bu mücadele başarıya ulaşır. Kur’an’da geçen şeytanla mücadele etme ilkelerinin bir kısmı okuyucu ile paylaşılıyor.
Namaz kılmalı insan… Namazın anlan ve önemi anlatılıyor. Kıble kavramı yeni anlamlandırmalar ile izah ediliyor. Namaz bilinci ile ilgili dikkat çekici yaklaşımlar paylaşılıyor.
İnsanın yaratılışı ile ilgili cümleler üzerinden müellifin gelenek ve modernist anlayışın fikirlerini sentezlediği izlenimi çıkıyor.
İnsan ve Nur… Allah, insanın kalbine nur vermiştir. Nur kavramına yeni anlamlandırmalar getiriliyor. Konu izah edilirken Nur kavramının zıddı olan zulumat ve tağut konusuna da değiniliyor.
Tevbe etmeli insan… Kur’an merkezli bakış açısı ile tevbenin ne olduğu anlatılıyor. Tevbe bilinci veriliyor.
Dua etmeli insan… “Gerçek bilgi Allah katındadır” kelamı izah ediliyor. Bilgi ve malumat arasındaki fark anlatıldıktan sonra bilgi ve ilimin aynı şey olduğu ifade ediliyor. (Müellifin izah ettiği bağlamda düz mantık dediği şeyin olabilirliği olsa da esas itibari ile bilgi ve ilim farklı kavramlardır.)
İlme sahip olma cesareti… İlme sahip ola cesareti farklı bir bakış ile konuya yaklaşılmış. Cesaret iki şekilde cereyan eder. İlmi elde etme cesareti ve ilmi kullanma cesareti. Zor olanın ilmi kullanma cesareti olduğu anlatılıyor.
Allah’ı unutmamalı insan… Allah yokmuş gibi yaşamanın Allah’ı unutmak olduğunu, akıllı insanın; Allah, eşya ve insan arasında doğru bir bağlantı kuran insan olduğu anlatılıyor.
Ömrüne sahip çıkmalı insan… İnsanın ömrünü dolu ve faydalı işlerle geçirmesi gerektiğini, boş ve zararlı işlerden sakınması gerektiğini anlatıyor. Zaman bilinci işleniyor. Ömrün hangi boş işlerle zayi edildiği ile ilgili bilgi veriliyor.
Müstekbir olmamalı insan… Kibir ve büyüklenme şeytani bir hastalıktır. Faşizmi kibir meydana getirir. Yahudilerdeki üstün ırk anlayışının sebebi kibirdir.
Yalan söylememeli insan… Yalanın ne olduğu anlatıldıktan sonra yalanın ne kadar kötü bir haslet olduğu anlatılıyor. Doğru olmanın gerekliliği vurgulanıyor.
İnsanları arkadan çekiştirmemeli insan… Hümeze suresinin ilk ayeti ile giriş yapılıyor. Gıybet şeytanın en sevdiği iştir. Gıybetin ne kadar kötü bir haslet olduğu vurgulanıyor.
Ölçülü olmalı insan… Muttafifin suresinin ilk ayeti ile giriş yapılıyor. Ölçülü olmanın önemine vurgu yapılıyor.
Ahdine vefa göstermeli insan… Vefa bilinci işleniyor. Vefasız insanların özellikleri ve vefasızlığın sonuçları işleniyor.
Marufu emretmeli Münkeri nehyetmeli insan… Maruf ve münker izah ediliyor.
Cihad etmeli insan… Cihadın geniş manası üzerinde duruluyor. Cihad ve şehadet bilinci işleniyor.
Sözleri de amelleri de güzel olmalı insanın… Sözlerin en güzeli ile konuşmanın önemine değiniliyor. En güzel amel insanlığa faydası olan ameldir.
Son yazı: İyi insan, güzel insan, hayırlı insan… Kitapta yer alan konuların hepsi birer özellik ve sıfat olarak sıralanıyor.
Değerlendirme:
Dil ve üslup çok akıcı ve anlaşılır.
Yazarın tarzı öğretici ve düşündürücü.
Teorik zeminden ziyade ahirete yönelik pratik bir bakış açısı ile kaleme alınmış.
İnsanın ne olduğu ve nasıl olması gerektiği ile ilgili önemli ipuçları barındıran bir çalışma.
Konular bir yanı ile sohbet havasında yazılar ile ele alınırken diğer yanı ile ders havasında bir anlatım ile okuyucu ile paylaşılıyor.
İnsan
Nezir Ergenç
Çıra Yayınları
Ferhat Özbadem - 12.05.2020
KİTAP HABER SİTESİ
